Chiński program kosmiczny

[JSz]

Na podstawie automatycznego tłumaczenia slajdów z użyciem OCR i zebrania rozproszonych komentarzy wyłania się następujący schemat lotu na Księżyc z wykorzystaniem nowej rakiety (określanej też jako 921): (...)

Liczba 921 kojarzy się w oczywisty sposób z nazwą kodową chińskiego programu załogowego. Z tym, że 3-etapowy 921 ma zakończyć się zbudowaniem stałej stacji załogowej. Może pojawienie się tej liczby oznacza, że program 921 został formalnie przedłużony o loty załogowe na Księżyc, i w związku z tym o budowę rakiety klasy super heavy? Ale może też być, że zbieżność liczb jest przypadkowa.

[ah]

....
Liczba 921 kojarzy się w oczywisty sposób z nazwą kodową chińskiego programu załogowego. Z tym, że 3-etapowy 921 ma zakończyć się zbudowaniem stałej stacji załogowej. Może pojawienie się tej liczby oznacza, że program 921 został formalnie przedłużony o loty załogowe na Księżyc, i w związku z tym o budowę rakiety klasy super heavy? Ale może też być, że zbieżność liczb jest przypadkowa.

Nazwa nawiązuje to tego programu i pod taką model pojawiał się (w różnych wersjach) od 2017 roku, ale raczej jako studium. Na stronach anglojęzycznych najczęściej określany jest jako CZ-FH w związku z nawiązaniem do koncepcji Falcona Heavy. Rysunki takie jak poniższy z reddita, to raczej domysły.

Wiadomo mniej-więcej jakie silniki miałby wykorzystywać:
- stopień centralny i dwa boczne po 7 silników YF-100K (zmodyfikowana wersja używanych już YF-100, Kero/LOX)
- stopień drugi - 2 silniki YF-100M (wersja do próżni)
- stopień trzeci - 2 silniki YF-75D używane też już w drugim stopniu CZ-5


Cała rakieta miałaby masę startową 2200t i udźwig na LEO 70t, a na TLI - 25t.
Porównanie modeli CZ-FH (921) i  CZ-9 z jednej z wystaw:

https://www.space.com/china-rocket-for-crewed-moon-missions

[JSz]

25 t na TLI oznacza (jak zresztą ah opisał przedstawiając przebieg lądowania na Księżycu) dwa starty CZ-FH, podczas gdy używając CZ-9 wystarczyłby jeden (50 t na TLI). Analogia alternatywy CZ-FH / CZ-9 do lepiej nam znanej kontrowersji SLS-2 / FH sama się narzuca - osiągi rakiet są niemal identyczne.

Ale czy to oznacza, że prace nad CZ-9 zostały wstrzymane, a przynajmniej baaardzo spowolnione? Bo kontynuując powyższą analogię, jest oczywiste, że jeśli NASA zdecyduje się na powrót człowieka na Księżyc za pomocą FH, będzie to oznaczało koniec SLS: wersja 1 nie daje nic więcej niż FH, a wersja 2 to odległa, nie bardzo realna przyszłość. Tak samo pewno będzie w Chinach.

[ah]

25 t na TLI oznacza (jak zresztą ah opisał przedstawiając przebieg lądowania na Księżycu) dwa starty CZ-FH, podczas gdy używając CZ-9 wystarczyłby jeden (50 t na TLI). Analogia alternatywy CZ-FH / CZ-9 do lepiej nam znanej kontrowersji SLS-2 / FH sama się narzuca - osiągi rakiet są niemal identyczne.

Ale czy to oznacza, że prace nad CZ-9 zostały wstrzymane, a przynajmniej baaardzo spowolnione? Bo kontynuując powyższą analogię, jest oczywiste, że jeśli NASA zdecyduje się na powrót człowieka na Księżyc za pomocą FH, będzie to oznaczało koniec SLS: wersja 1 nie daje nic więcej niż FH, a wersja 2 to odległa, nie bardzo realna przyszłość. Tak samo pewno będzie w Chinach.

Tak jak pisałem wcześniej w oparciu o wypowiedzi chińskich oficjeli CZ-9 bedzie dalej rozwijana, ale należy sie spodziewać, ze będzie operacyjna w połowie laty 30tych i służyć do budowy bazy na powierzchni Księżyca. Oczywiście, to tylko zapowiedzi, jakich było wiele. Za parę miesięcy zobaczymy, czy CZ-FH oficjalnie wejdzie do planu w nowej pięciolatce.

[Lyander]

Teoretycznie coś będzie wiadomo w okolicach przełomu listopada i grudnia.Ale coś jest na rzeczy bo chińscy spoterzy wypatrzyli pracę przy budowie statków "satelitarnych".Podobno to nowy typ,dłuższy i szerszy z antenami aesa. Co raz ciekawiej się zapowiada.

[ah]

Propagandówka, ale można obejrzeć chińskie centrum wyszkolenia kosmonautów:

[JSz]

Wczoraj ukazał się na SpaceNews podsumowujący artykuł: https://spacenews.com/china-outlines-architecture-for-future-crewed-moon-landings/. Właściwie zawiera on informacje, które wyżej podawał już ah, ale zgrabnie je podsumowuje. Pochodzą one głównie z China Space Conference, która odbyła się we wrześniu. Oczekuje się, że oficjalnie program zostanie ogłoszony w szczegółach w białej księdze kosmicznej, która ukaże się prawdopodobnie przed końcem 2021 r. Ma ona przedstawić plany kosmiczne na 14. pięciolatkę ChRL 2021-2025.

Nie ma oficjalnego potwierdzenia, że chiński załogowy program księżycowy został zatwierdzony przez władze, ale z wypowiedzi wielu wysokich urzędników wynika, że program już trwa. Z moich obserwacji wynika, że wszelkie przecieki w przypadku Chin potwierdzają się i nigdy nie są przypadkowe. Tzn. że niekoniecznie się kiedyś tam sprawdzą, ale odzwierciedlają rzeczywiste aktualne plany.

Rzeczywiście, o CZ-9 cisza. Nie wiadomo, czy zostanie zaniechana czy odłożona na dalsze plany eksploracji Księżyca, np. związane ze stałą bazą załogową na powierzchni. Na razie mowa wyłącznie o mniejszej rakiecie klasy FH, tu kolejne zdjęcie makiety:

[ah]

Wśród 13 satelitów wysłanych 7.11 przez CZ-6 był pierwszy testowy satelita sieci 6G:
https://www.yicaiglobal.com/news/china-sends-world-first-6g-test-satellite-into-orbit

It will be used to verify the performance of 6G technology in space as the 6G frequency band will expand from the 5G millimeter wave frequency to the terahertz frequency.

The satellite is the first technical test of terahertz communication’s application in space, said Xu Yangsheng, an academician at the Chinese Academy of Engineering.

The technology is expected to be over 100 times faster than 5G, enabling lossless transmission in space to achieve long-distance communications with a smaller power output.

[ah]

Zdjęcia z roll-outu CZ-8 na Wenchang przed przewidywanym startem w grudniu br. Niestety w czasie inauguracyjnego startu nie przewidują jeszcze próby odzysku pierwszego stopnia .
https://twitter.com/Cosmic_Penguin/status/1326788186891292673

[ah]

Trochę propagandowy artykuł na temat zastosowania kosmicznej mutagenezy do podwyższania plonów:
https://global.chinadaily.com.cn/a/202011/13/WS5faddbf8a31024ad0ba93d27_1.html
Szczególnie może zainteresować ekoplanetę.

"However, no country has turned this into a full scale, modern agricultural industry like China has done," said Guo Rui, director of the Shaanxi Province Engineering Research Center for Plant Space Breeding.

In 2018, China's space breeding industry had a direct economic impact of more than 200 billion yuan ($29.9 billion at today's exchange rate) and produced over 1.3 million tons of food, according to CASTC.

More than 200 space plant and fruit varieties, including rice, wheat, maize, soybeans, cotton and tomatoes, have been approved for planting by regulatory bodies, with over 3,000 more in development. In 2018, the total plantation area for space crops approved in China reached more than 2.4 million hectares－roughly the size of the state of New Hampshire in the United States.

[Adam.Przybyla]

Jak poszukasz, to na forum powinno byc o wysylaniu nasion, chinczycy robili to od samego poczatku w statkach shenzhou.
W sumie dogadaliby sie z japonczykami, posadzili w poblizu fukushimy i mieli by to samo;-)
Z powazaniem
                       Adam Przybyla

[ah]

Jak poszukasz, to na forum powinno byc o wysylaniu nasion, chinczycy robili to od samego poczatku w statkach shenzhou.
W sumie dogadaliby sie z japonczykami, posadzili w poblizu fukushimy i mieli by to samo;-)
Z powazaniem
                       Adam Przybyla

Nawet wcześniej w swoich satelitach. Zresztą sam o tym pisałem. Tak samo nasiona wysyłali wszyscy, począwszy od ZSRR i USA, ale głównie kończyło się na publikacjach naukowych. Natomiast Chińczycy rozwinęli to na masową, praktyczną skalę.

[Adam.Przybyla]

https://www.scmp.com/news/china/science/article/3035967/countdown-starts-chinas-big-mutant-crop-space-mission-race-food
Hurtownicy ... ;-) Mutanty wracaja ... Z powazaniem
                                                                    Adam Przybyla 

[ah]

Świeżo oddana do użytku stacja łączności kosmicznej dalekiego zasięgu:
http://www.xinhuanet.com/2020-11/18/c_1126755708.htm

[Orionid]

Czy Chiny zbudują konkurencję dla Starlink?
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 28 PAŹDZIERNIKA 2020

(...) Na początku października pojawiła się informacja, że Chiny zgłosiły do Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej (ITU) aplikacje na rezerwacje spektrum dla dwóch mega-konstelacji. Oznaczenia tych konstelacji to GW-A59 oraz GW-2. Łącznie aplikacja opisuje 12992 satelity. Jak na razie nie podano dalszych informacji.

Pojawiły się spekulacje, że jedna z tych konstelacji może mieć charakter cywilny i komercyjny, zaś druga może dotyczyć wojskowych potrzeb Chin. Prawdopodobnie może istnieć możliwość współpracy tych sieci ze sobą, co oczywiście miałoby duże znaczenie dla chińskiego wojska. (...)
https://kosmonauta.net/2020/10/czy-chiny-zbuduja-konkurencje-dla-starlink/