Wahadłowce i miniwahadłowce kiedyś i obecnie

[kanarkusmaximus]

a to wbrew pozorom nie jest Dream Chaser ale HL-20 z lat 80-tych 
To już teraz wiem dlaczego firma Sierra Nevada tak szybko i w sumie niedrogo realizuje ten projekt 

Wybacz, ale lepiej nie chwalić się takim odkryciem. To przecież było wiadome od początku tego projektu, wszelkie opracowania o DC o tym wspominając, zaczynając od wiki.

Oraz pierwszego postu tego wątku:
http://www.astronautyka.org/index.php/topic,53.msg168.html#msg168
 

[Romek63]

Ano nie da się ukryć że przeoczyłem tę informację na Forum i w Wikipedii  ale to dlatego, że wszędzie gdzie czytałem wahadłowcu firmy Sierra Nevada nie było zamieszczonych zdjęć HL-20, także na tym Forum w tym temacie, ani w Wikipedii. Mam wrażenie że Sierra Nevada we wszelkich swoich publikacjach jakoś pomija tę informację 
Ale jak wspomniałem domyślałem się tego bliskiego pokrewieństwa bo wspomniałem o tym wcześniej tutaj: http://www.astronautyka.org/index.php/topic,991.0.html

[alnitak]

Nie zgodze się tylko z tym że hl-20 został zerżnięty z bor-a 4,to raczej sowieci skopiowali amerykańskie kadłuby nośne jak hl-10 czy x-23(i pare innych) które latały 2 dekady wcześniej.Amerykanie mieli znacznie większe doświadczenia z tego typu pojazdami niż sowieci.

[JSz]

Mam wrażenie że Sierra Nevada we wszelkich swoich publikacjach jakoś pomija tę informację 

Tej tezy raczej nie da się obronić. Sierra Nevada pisze o pochodzeniu projektu z HL-20 na swej stronie poświęconej DCh (link). Zaś rok temu odbyła się znacząca uroczystość, podczas której SNC dziękował inżynierom NASA, którzy pracowali kiedyś przy HL-20.

Oto zdjęcie z tego spotkania:



oraz film:



Nie dorabiajmy ideologii do swojej niewiedzy

[Romek63]

Nie zgodze się tylko z tym że hl-20 został zerżnięty z bor-a 4,to raczej sowieci skopiowali amerykańskie kadłuby nośne jak hl-10 czy x-23(i pare innych) które latały 2 dekady wcześniej.Amerykanie mieli znacznie większe doświadczenia z tego typu pojazdami niż sowieci.

Ja wcale nie twierdzę że HL-20 został zerżnięty z z BOR-4, ale tylko to że wcześniejszy od BOR-4 rosyjski MiG-105 był znacznie podobniejszy do HL-20 niż X-20 Dyna-Soar, a to już jest zastanawiające w kwestii kto od kogo zrzynał 

Nie dorabiajmy ideologii do swojej niewiedzy

Do niewiedzy to ja się przyznałem  Problem w tym że bardzo niewiele czytałem te ich strony więc tej informacji nie zauważyłem    A fotki HL-20 na stronie Sierra Nevada też jakoś nie znalazłem.

[JSz]

A fotki HL-20 na stronie Sierra Nevada też jakoś nie znalazłem.

Ale jesteś uparty . Na stronie SNC rzeczywiście nie ma zdjęcia HL-20, ale też wszystkiego są tam tylko trzy obrazki. Za to jest informacja o pochodzeniu projektu DCh z HL-20, jest link do strony NASA poświęconej HL-20, a nawet w dołączonej króciutkiej broszurce reklamowej jest informacja, że DCh jest "based on NASA HL-20 design". No ale bez obrazka się nie liczy...

[Borys]

Nie zgodze się tylko z tym że hl-20 został zerżnięty z bor-a 4,to raczej sowieci skopiowali amerykańskie kadłuby nośne jak hl-10 czy x-23(i pare innych) które latały 2 dekady wcześniej.

Jedno nie wyklucza drugiego. Prawie cała seria BOR (z wyjątkiem piątki) była pojazdami testowymi dla projektu Spiral. Kształt kadłuba opracowano w połowie lat 60tych, a od 69 roku strzelano już tymi wehikułami w kosmos. Z tego okresu pochodzi poniższe ustrojstwo:

[alnitak]

Mniej lub bardziej podobny kształt kadłuba amerykanie testowali jeszcze wczesniej,x-23 po raz pierwszy poleciał w kosmos 2-3 lata przed BOR-1,jeszcze wczesniej ASSET (1963) plus cała gama podobnych pojazdów jaką testowano przez lata 60-te.


HL-10

[Borys]

Mniej lub bardziej podobny kształt kadłuba amerykanie testowali jeszcze wczesniej,x-23 po raz pierwszy poleciał w kosmos 2-3 lata przed BOR-1,jeszcze wczesniej ASSET (1963) plus cała gama podobnych pojazdów jaką testowano przez lata 60-te.

Myślę, że nie ma potrzeby przytaczania całej historii kadłubów nośnych, większość forumowiczów zna ją dobrze. Co do "kto od kogo" (i kiedy, co też jest ważne), to zachęcam do zerknięcia do "Samolotów kosmicznych" Nowickiego. Opisane są w tam testy kopii BOR-a (zbudowanej na podst. dawnych wywiadowczych) w USA. Co do X-23, to nie był on pierwowzorem dla HL-20, ale wzorowano się na nim przy X-38.

[alnitak]

Pierwowzorem dla X-38 był X-24.HL-20 jest taką kopią BOR-a jak BOR kopią HL-10.

[Romek63]

A ja myślę że temat dyskusji już znacznie odbiegł od  Sierra Nevada Dream Chaser  i teraz to już bardziej by pasował do tego tematu: Wahadłowce i miniwahadłowce - obecne i wcześniej porzucone projekty http://www.astronautyka.org/index.php/topic,991.msg42928.html#new

Chyba warto było by przenieść tam tę dyskusję...

[kanarkusmaximus]

Dobre pytanie co zrobić z tymi ostatnimi postami. Teoretycznie są one związane jeszcze z Dream Chaserem, z drugiej strony pasują także do wątku o wahadłowcach i mini-wahadłowcach. Romek sugeruje przenosiny postów. A jak reszta uważa?

[alnitak]

jestem za.jakos nam rozmowa poszła w bok,wybaczcie 

----
edit moheratora - i tak też zrobiłem!

[Romek63]

jestem za.jakos nam rozmowa poszła w bok,wybaczcie 

Może to i dobrze że rozmowa poszła nieco w bok. Te pokazane tu testowane modele w projekcie ASSET przypomniały mi obecny ciekawy projekt ESA - IXV :

Studia nad europejskim demonstratorem suborbitalnym
http://www.kosmonauta.net/index.php/Technologie/Hardware/2011-12-21-demonstrator-suborbitalny-esa.html
http://www.kosmonauta.net/index.php/Technologie/Hardware/esa-buduje-statek-powrotny-z-orbity-w-2013-r-start-demonstratora-suborbitalnego-ixv.html

[...]14 grudnia Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) i Arianspace podpisały kontrakt dotyczący rozpoczęcia studiów nad startem europejskiego bezzałogowego statku powrotnego na rakiecie Vega. Intermediate eXperimental Vehicle (IXV) posłuży do testowania precyzyjnego sposobu sprowadzania statku kosmicznego z niskiej orbity okołoziemskiej (LEO). Start może mieć miejsce w 2014 roku.[...]

[...]IXV jest wykonywany w ramach programu ESA noszącego nazwę Future Launchers Preparatory Programme (FLPP). Docelowo planowane jest, w oparciu o doświadczenia uzyskane podczas realizacji projektu IXV, zbudowanie statku, który po wyniesieniu go na orbitę oraz przeprowadzeniu manewrów w postaci np. dostarczenia ładunku na stację orbitalną, będzie w stanie powrócić na Ziemię.[...]

Mam tylko nadzieję że nie wstrzymają tego projektu z powodu obecnego kryzysu finansowego w UE i nie skończy on tak jak wcześniejszy miniwahadłowiec ESA - Phoenix z 2004 roku. Chociaż trochę szkoda że nie przewiduje się wersji załogowej następcy IXV 



Tak też się zastanawiam - skoro NASA przekazała firmie Sierra Nevada projekt HL-20 na podstawie którego teraz buduje się Dream Chaser'a , podobnie firmie ATK swoją rakietę na podstawie której powstała rakieta Liberty, to może i przekaże jakiejś prywatnej firmie projekty Lockheed Martin X-33 i Venture Star ...? W końcu technologie się rozwijają i te problemy techniczne z konstrukcją jakie były w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku to już w obecnym dziesięcioleciu mogą się okazać do pokonania. Tak więc przypomnę tu nieco te projekty:



Oto porównanie wielkości X-33, Venture Star i Space Shuttle


A tu informacje na temat tych projektów i rysunki :

Lockheed Martin X-33
http://pl.wikipedia.org/wiki/Lockheed_Martin_X-33
http://translate.google.pl/translate?hl=pl&sl=en&tl=pl&u=http%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fwiki%2FLockheed_Martin_X-33
http://danielmarin.naukas.com/2014/06/11/x-33-la-nave-espacial-que-pudo-revolucionar-la-conquista-del-espacio/#more-41681



Venture Star
http://translate.google.pl/translate?hl=pl&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/VentureStar&prev=/search%3Fq%3Dventure%2Bstar%26hl%3Dpl%26biw%3D1280%26bih%3D859%26prmd%3Dimvns&sa=X&ei=8UJUUP93h53RBY-rgcgL&sqi=2&ved=0CCcQ7gEwAA

silniki XRS-2200, które posiadają specjalną dyszę o powietrznostożkowym układzie wylotowym LAE (linear aerospike engine).








http://florydziak.blogspot.com/2013/02/venturestar.html


A więc w związku z powyższym - czy doczekamy się wznowienia tego ambitnego projektu ? 

Inne projekty samolotów kosmicznych
http://translate.google.com/translate?depth=1&hl=en&rurl=translate.google.com&sl=es&tl=pl&u=http://www.danielmarin.blogspot.sk/2013/01/como-proteger-los-astronautas-de-la.html
http://danielmarin.blogspot.com/
http://nt.interia.pl/raport-kosmos/misje/news-bezskrzydle-kadluboplaty,nId,1025519
Associated Launch Vehicles
http://www.astronautix.com/fam/winged.htm








M2-F1/NASA


X-24B/NASA


X-24B Nasa Experimental Craft


A tu całkiem niespodziewana ciekawostka którą ostatnio odkryłem 
Po 6 minucie zaczyna się najciekawsza akcja :



O tym starcie miniwahadłowca jakoś nic nie słyszałem 
Jak na konstrukcję wykonaną w przydomowym warsztacie to rewelacja 
A jak na pierwszy start to lot był nawet w miarę udany

[Romek63]

Niemcy takae maja swój pomysł na bezzałogowy miniwahadłowiec:

SHarp Edge Flight EXperiment (SHEFEX II)
http://www.kosmonauta.net/pl/menu-bezzalogowe/menu-artykuly-bezzalogowe/suborbitalne-bz/4129-testy-wibracyjne-shefex-2.html
http://www.welt.de/wissenschaft/weltraum/article106927611/Die-ersten-zehn-Minuten-des-Shefex-II.html
http://danielmarin.blogspot.com/2010/07/shefex-ii.html







Jak się okazuje także Chiny pracują nad swoim miniwahadłowcem
i to od bardzo dawna:
http://undocking.wordpress.com/2012/09/04/h-2-chinskie-studium-wahadlowca-kosmicznego-jako-odpowiedz-na-zimnowojenne-plany-mocarstw-1988r/
http://tech.wp.pl/kat,130034,title,Boski-Smok-chinski-samolot-kosmiczny-Co-na-to-USA,wid,14496026,wiadomosc.html?ticaid=110c32

Projekt z lat 80-tych był bardziej ambitny wyglądał ponoć tak:



a obecny mniej więcej tak:







Także Indie mają swój projekt nad którym aktywnie pracują:








VEHRA
http://www.dassault-aviation.com/en/space/about-our-space-activities/space-vehicle-studies/vehra.html?L=1

The suborbital activity started with the project of an airborne reusable hypersounic vehicle (Vehra). It was an evolution from the NASA's X-38 experimental lifting-body, for which Dassault Aviation had defined the shape. It is a family of vehicles declined in three versions:



Znalazłem taką animację komputerową i informację dotyczącą europejskiego bezzałogowego statku powrotnego na rakiecie Vega.
http://www.sen.com/tv/esa-ixv-video-of-planned-test-flight.html

The video shows computer-generated animations of the European Space Agency's Intermediate eXperimental Vehicle which will be launched by ESA's Vega rocket in 2014 for a test flight to examine a range of enabling systems and technologies for atmospheric re-entry.

Czyżby na przyszły rok planowano takie testy ?

Europejski wahadłowiec
http://www.rp.pl/artykul/55385,1021715-Europejski-wahadlowiec.html


The IXV model was recovered from the sea after its splashdown on a parachute

Europe's IXV 'space wedge' performs drop test
http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-22984738


Pride must be sized to fit on Europe's small launcher, Vega

Niestety mniejszy jest od projektowanego pod koniec XX wieku Hermesa i bezzałogowy 
Może jednak właśnie z tego powodu ten projekt doczeka się realizacji.