Podsumowanie roku 2023

[Lion97]

Powoli pora podsumować 2023r. Prognozy na 2023r wskazywały na lot orbitalny Starshipa, starty sondy Juice, Psyche oraz powrót próbki z asteroidy Bennu i to się sprawdziło. Ale były również opóźnienia. Pierwszy start Dream Chaser, załogowy lot Starlinera, pierwszy komercyjny spacer kosmiczny Polaris Dawn opóźniony do 2024r, a debiuty nowych rakiet Ariane 6, New Gleen również były opóźnione.

Astronomia i astrofizyka:

• Teleskop Euclid Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) został wystrzelony w kierunku punktu L2 Słońca-Ziemi przez rakietę Falcon 9 1 lipca. Satelita obserwuje odległe galaktyki w celu badania ciemnej materii i ciemnej energii.
• 2 września ISRO wystrzeliła sondę Aditya-L1 w celu badania Słońca.
• 6 września JAXA wystrzeliła kosmiczny teleskop rentgenowski XRISM (X-Ray Imaging and Spectrscopic Mission) i lądownik księżycowy SLIM.

Badanie Układu Słonecznego:

• 14 kwietnia ESA wystrzeliła sondę kosmiczną Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) w celu zbadania Jowisza i jego dużych, pokrytych lodem księżyców po ośmioletniej podróży.
  
• ISRO wystrzeliło swoją trzecią misję księżycową Chandrayaan-3 w dniu 14 lipca, która składała się z lądownika, łazika i modułu napędowego i pomyślnie wylądowała w rejonie bieguna południowego Księżyca 23 sierpnia 2023.
• Rosyjski lądownik księżycowy Łuna 25 został wystrzelony 10 sierpnia 2023 r. na szczycie rakiety Sojuz-2.1b z kosmodromu Wostocznyj. Była to pierwsza rosyjska próba wylądowania na Księżycu od czasu radzieckiego lądownika Łuna 24 w 1974 r. Lądownik rozbił się na Księżycu 19 sierpnia.
• 6 września JAXA wystrzeliła lądownik księżycowy SLIM (Smart Lander for Investigating Moon) (z miniłazikiem) i teleskop kosmiczny (XRISM).
• Misja OSIRIS-REx powróciła na Ziemię 24 września z próbkami pobranymi z asteroidy Bennu.
• 13 października 2023 r. NASA wystrzeliła sondę kosmiczną Psyche, która ma zbadać pochodzenie jąder planet poprzez badanie metalicznej asteroidy Psyche na rakiecie nośnej Falcon Heavy.
• 1 listopada należąca do NASA sonda Lucy przeleciała obok asteroidy 152830 Dinkinesh, ujawniając, że jest to planetoida podwójna.

Loty załogowe:

• Nowy rekord liczby osób znajdujących się jednocześnie w kosmosie został ustanowiony 25 maja 2023 r. W kosmosie przebywało jednocześnie 20 osób, z czego jedenaście osób było na pokładzie ISS, trzy na Tiangong i sześć na VSS Unity. 5 dni później, 30 maja, pobity został także rekord liczby osób na orbicie jednocześnie – na orbicie znajdowało się jednocześnie 17 osób; 6 osób na Tiangong z Shenzhou 15 i 16, 7 osób z Ekspedycji 69 na ISS oraz 4 członków załogi z Axiom-2 również na ISS.

Turystyka kosmiczna:

• Misja prywatnej załogi Axiom 2 na Międzynarodową Stację Kosmiczną została wystrzelona 21 maja 2023 roku na rakiecie Falcon 9. Misja zakończyła się pomyślnym powrotem załogi na Ziemię 31 maja 2023 roku.
• Misja Virgin Galactic Unity 25 odbyła się 25 maja 2023 r. Była to pierwsza misja suborbitalnego samolotu kosmicznego VSS Unity firmy Virgin Galactic od 2021 r. W dniu 29 czerwca 2023 r. Virgin Galactic wykonała swoją pierwszą komercyjną misję suborbitalnego lotu kosmicznego, Galactic 01, swoim suborbitalnym samolotem kosmicznym VSS Unity . Na pokładzie Unity znajdowało się trzech pracowników firmy i trzech pasażerów (których lot został opłacony spoza firmy) z Włoskich Sił Powietrznych i Włoskiej Krajowej Rady ds. Badań Naukowych. 10 sierpnia Virgin Galactic wykonała misję Galactic 02, pierwszy lot VSS Unity z kosmicznym turystą. Misja Galactic 03 odbyła się 8 września, następnie Galactic 04 6 października i Galactic 05 2 listopada 2023 r. Wszystkie te misje suborbitalne z załogą były wykonywane przez Unity.

Innowacja rakietowa:

• 10 stycznia rakieta RS1 firmy ABL Space Systems odbyła swój debiutancki lot, ale nie udało się dotrzeć na orbitę.
• 7 marca dziewiczy lot JAXA/MHI H3 został przerwany z powodu braku zapłonu silnika drugiego stopnia, co spowodowało utratę satelity obserwacyjnego ALOS-3.
• 23 marca rakieta Terran 1 należąca do Relativity Space odbyła swój debiutancki lot. Cel lotu, którym było wykazanie wykonalności druku 3D w przypadku głównych elementów konstrukcyjnych rakiety, został osiągnięty, gdy Terran 1 przeszedł max q i nadal działał nominalnie. Jednak po rozdzieleniu stopni drugi stopień nie zapalił się, co zakończyło misję. Po nieudanym wystrzeleniu firma Relativity wycofała rakietę na rzecz opracowania znacznie większego pojazdu Terran R wielokrotnego użytku.
• 2 kwietnia Tianlong-2 firmy Space Pioneer odbył swój debiutancki lot i pomyślnie dotarł na orbitę. Był to pierwszy udany start chińskiej rakiety na paliwo ciekłe, finansowanej ze środków prywatnych. Space Pioneer jest pierwszą prywatną firmą, która osiągnęła orbitę podczas pierwszej próby przy użyciu rakiety napędzanej całkowicie paliwem ciekłym.
• 30 maja północnokoreański rakieta Chollima-1 podjęła pierwszą próbę wystrzelenia na orbitę, niosąc na pokładzie wojskowego satelitę rozpoznawczego Malligyong-1. Jednak rakieta nie osiągnęła orbity i dopiero trzeci start 21 listopada był udany.
• 12 lipca rakieta Zhuque-2 należąca do firmy LandSpace podczas drugiego lotu stała się pierwszą na świecie rakietą napędzaną metanem, która pomyślnie dotarła na orbitę.
• 5 września pomyślnie zadebiutowała wystrzelona z morza wersja rakiety nośnej Ceres-1, oznaczona jako Ceres-1S.
• 15 września Firefly Alpha odbył udany lot w ramach taktycznej misji dla Sił Kosmicznych Stanów Zjednoczonych.[26]
• 18 listopada 2023 r. Starship podjął drugą próbę w locie, stając się najcięższą rakietą, która wleciała w przestrzeń kosmiczną, chociaż pierwszy stopień eksplodował wkrótce po separacji, podczas gdy drugi stopień został zniszczony prawie osiem minut po wystrzeleniu.

Technologia satelitarna

• 27 stycznia ESA poinformowała o udanej demonstracji deorbitera satelitarnego ADEO na bazie hamującego żagla, który mógłby zostać wykorzystany w ramach środków łagodzących skutki śmieci kosmicznych.
• W kwietniu chińskie media po raz pierwszy doniosły o testach elastycznych organicznych ogniw słonecznych na balonach w 35-kilometrowej stratosferze.
• 29 lipca rakieta Falcon Heavy wyniosła satelitę komunikacyjnego Jupiter-3 (EchoStar-24) na orbitę geosynchroniczną. Przy masie ponad 9 ton Jupiter-3 należący do EchoStar jest najcięższym satelitą geostacjonarnym, jaki kiedykolwiek wystrzelono.
• 1 czerwca Caltech poinformował o pierwszej udanej demonstracj przesłania energii słonecznej z kosmosu na Ziemię za pomocą SSPD-1.

źródło

[kanarkusmaximus]

Aj! Zacząłem wątek nie sprawdzając innych! Przeklejam tutaj moją propozycję:

Ej, mamy już koniec roku! Warto się zaktywizować i podsumować 2023 rok! Proponuję propozycje wydarzeń do 8 grudnia do północy, a od 9 do 17 grudnia głosowanko!

A może zrobić ankietę na podstawie listy Liona?

Moje typy:

• Pierwszy start Starshipa
• Drugi start Starshipa
• Regularne misje na ISS, udane "uratowanie" załogi Sojuza MS-22
• Regularne misje na Tiangong - mamy już dwie stacje orbitalne
• Bardzo aktywny rakietowo rok - do końca listopada 183 starty orbitalne - dobijemy do "dwóch setek"?
• Powrót OSIRIS-REx

[Lion97]

Moje propozycje to:
1. Pierwszy orbitalny start Starshipa
2. Pierwszy stopień Falcona 9 poleciał rekordowo po raz osiemnasty
3. Pod przewodnictwem SpaceX i Chin, wystrzelono więcej rakiet i ładunków w 2023 r. niż w jakimkolwiek poprzednim roku, kontynuując tendencję wzrostową w zakresie wynoszenia rakiet na przestrzeni ostatnich lat.
4. Trzy różne ładowniki próbowały wylądować na Księżycu(Hakuto-R, Łuna-25 i Chandrayaan-3) i start japońskiego lądownika SLIM.
5. Pierwsza komercyjna misja Virgin Galactic.
6. Starty sond kosmicznych ESA Juice i NASA Psyche
7. Ingenuity nadal lata na Marsie.

[kanarkusmaximus]

No to aktualizacja:

• Pierwszy start Starshipa
• Drugi start Starshipa
• Regularne misje na ISS, udane "uratowanie" załogi Sojuza MS-22
• Regularne misje na Tiangong - mamy już dwie stacje orbitalne
• Bardzo aktywny rakietowo rok - do końca listopada 183 starty orbitalne - dobijemy do "dwóch setek"? --> więcej startów i ładunków niż w jakimkolwiek poprzednim roku, kontynuując tendencję wzrostową w zakresie wynoszenia rakiet na przestrzeni ostatnich lat.
• Powrót OSIRIS-REx
• Rekordowy 18. lot pierwszego stopnia Falcona 9
• Początek komercyjnych działań Virgin Galactic
• Starty misji kosmicznych JUICE i Psyche
• Dalsze udane badania Marsa, Ingenuity nadal lata
• Indie lądują na Księżycu

[kanarkusmaximus]

Przypominam wszystkim o propozycjach! Dwa dni zostały!

[ekoplaneta]

Super odkrycia teleskopu Jamesa Webba
Kłopoty finansowe projektu Mars Sample Return

[gszczepa]

opóźnienia i problemy wielu rakiet, H3, Vulcan, Ariane 6
budowa i rozbudowa konstelacji komunikacyjnych na LEO (Starlink, OneWeb, Kuiper)
wielki powrót na powierzchnię Księżyca: Indie, Rosja (porażka), Japonia (w trakcie)

[kanarkusmaximus]

Dziś wieczorem zamienię to na ankietę.

[Aga Bej]

Moje typy - trochę bardziej ogólnie.
1. Całkowite, totalne i absolutna dominacja Space X oraz bezwzględne zwycięstwo podejścia tej firmy, do konstruowania i wystrzeliwania rakiet.
2. Widoczna gołym okiem degrengolada starych firm rakietowych ULA, ArianeGrup, Japończycy, które nawet nie umieją dokończyć swych, teraz można użyć tego słowa, przestarzałych projektów. 
3. Wejście Indii, które jednoznacznie udowodniły, że ich kosmiczne ambicje trzeba traktować bardzo poważnie.
4. Nowe siły w przestrzeni kosmicznej. Korea Południowa, Północna. Widać też, że Iran chce zostać szóstym do kosmicznego brydża po USA, Chinach, Europie, Japonii i Indiach.

[gszczepa]

Dorzuciłbym jeszcze jedno - utrata znaczenia Bajkonuru. Kilka lotów rocznie, prawie wyłącznie ISS. Nie zdziwię się jak Rosjanie zrezygnują z dzierżawy po zakończeniu projektu ISS.

[kanarkusmaximus]

Pełna lista więc.  Zaraz zamieniam na ankietę!

• Pierwszy i drugi start Starshipa
• Regularne misje załogowe i zaopatrzeniowe na ISS, udane "uratowanie" załogi Sojuza MS-22
• Regularne misje na Tiangong - mamy już dwie stacje orbitalne
• Bardzo aktywny rakietowo rok - do końca listopada 183 starty orbitalne - dobijemy do "dwóch setek"? --> więcej startów i ładunków niż w jakimkolwiek poprzednim roku, kontynuując tendencję wzrostową w zakresie wynoszenia rakiet na przestrzeni ostatnich lat.
• Powrót OSIRIS-REx
• Rekordowy 18. lot pierwszego stopnia Falcona 9
• Początek komercyjnych działań Virgin Galactic
• Starty misji kosmicznych JUICE i Psyche
• Dalsze udane badania Marsa (Perseverance ale także Curiosity i orbitery), Ingenuity nadal lata
• Problemy u wielu "tradycyjnych" (ULA, ArianeGroup, Japonia - opóźnienia i niepowodzenia) dostawców rakiet, jak i niektórych "nowych" (Virgin Orbit, Astra)
• Utrata znaczenia Rosji w sektorze kosmicznym (oraz na Księżycu) i Bajkonuru jako kosmodromu
• JWST świetnie rozpoczynający misję obserwacji Wszechświata
• Kłopoty z organizacją przyszłych misji marsjańskich - Mars Sample Return i ExoMars 

[kanarkusmaximus]

Jest już jest już jest! Po 3 głosy! Czas do 21 grudnia na głosowanie!

[gszczepa]

Szkoda że Starlink i wszyscy inni się nie załapały, bo to jest kluczowa odpowiedź na ogromny problem lotów kosmicznych.
Czym zastąpić satelity komunikacyjne na GEO?

Które przez dekady były jednym z kluczowych ładunków, a teraz tracą na znaczeniu wraz z rozwojem mediów internetowych.

[kanarkusmaximus]

Dodałem ten punkt. Mam nadzieję, że nie zmieni to dramatycznie sytuacji!

[kanarkusmaximus]

Podbijam! Głosujcie!