Autor Wątek: Dawn  (Przeczytany 221391 razy)

0 użytkowników i 2 Gości przegląda ten wątek.

Offline grzesiek58

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 12
  • LOXem i ropą! ;)
Dawn
« dnia: Lipiec 15, 2010, 11:32 »
Pierwotna data: 09/08/2007


Logo misji

Dawn jest kolejną misją NASA z programu Discovery. Jej głównymi celami są dwa obiekty: planetoida Westa i planetka karłowata Ceres. Pod względem fizycznym obiekty te są całkowicie odmienne:

Westa to ciało wielkości 560×578×458 km o budowie podobnej do planet skalistych. Ma żelazowe jądro okryte skalistą skorupą. Westa jest asteroidą typu V (od Vesta) co oznacza, że na podstawie badań spektroskopowych ustalono krzem i krzemiany jako główne składniki chemiczne powierzchni.


Westa.

Ceres jest planetą karłowatą o średnicy ok. 950km. Ceres składa się z:
- skalnego jądra,
- warstwy lodu wodnego,
- cienkiej skorupy zewnętrznej złożonej z drobnoziarnistych, lekkich minerałów(głównie regolit)
W przeszłości lód wodny prawdopodobnie występował w postaci ciekłej.


Ceres.

Właśnie ta przeszłość, droga ewolucyjna a także budowa i skład są głównymi celami do ustalenia w misji Dawn. Dane te jako, że pochodzą z dwóch największych protoplanet, pomogą nam scharakteryzować warunki występujące we „wczesnym” Układzie Słonecznym.


Misja Dawn miała trudne początki. Początkowo start planowano na czerwiec 2006r. Jednak pod koniec 2005 roku z powodu cięć budżetowych zdecydowano o czasowym wstrzymaniu misji. Dwa tygodnie później start misji zaplanowano na grudzień 2006. Jednak już w marcu poinformowano o całkowitym skasowaniu misji z powodów budżetowych. Po około 20 dniach postanowiono ponownie misję zrealizować. Start ustalono na czerwiec 2007. Od tamtego czasu przekładano go juz kilka razy z różnych powodów. Na dzień dzisiejszy datę startu ustalono najwcześniej na 26 września 2007roku. Miejmy nadzieję, że to już ostateczna data i nic nie stanie na przeszkodzie aby tego dnia Dawn wyruszył(a?) w swoją kosmiczną podróż.

Przebieg lotu:

We wrześniu (miejmy nadzieję) sonda przy pomocy rakiety nośnej Delta 7925H staruje z przylądka Canaveral na Florydzie.

Delta 7925H

Po wszystkich czynnościach związanych ze wzlotem kurs sondy zostanie skierowany na Marsa (znowu ten Mars), którego osiągnie (tu mam sprzeczne informacje) w marcu bądź w kwietniu 2009r. Jednak nie będzie to długie spotkanie a jedynie krótkie rendezvous mające na celu wykorzystać grawitację Marsa td skorygowania lotu i zwiększenia prędkości. Przy tej sposobności sonda wykorzysta naturalnie swoje oprzyrządowanie (o którym później) i zbada Czerwoną Planetę.
Po wykorzystaniu grawitacji Marsa Dawn pomknie juz „wprost” do Westy o ile można powiedzieć, że to jest wprost ;D

Trajektoria lotu

Tym sposobem w październiku 2011 Dawn osiągnie pierwszy cel swojej misji – Westę. Po dokładnym zbadaniu tej planetoidy z różnych odległości (orbity wokół Westy rozciągają się na wysokości 300-2700km) Dawn będzie musiał powoli zwijać instrumenty i w maju 2012 całkowicie pożegna się z Westą podążając tym samym do Ceresa.
I tak w lutym 2015 sonda osiągnie drugi cel swej wędrówki – Ceres. Jego także będzie badała z różnych orbit, począwszy od oddalonej o 5000km skończywszy na 530km. W lipcu 2015 roku sonda ma zakończyć swoje działania.
Z pewnością wyniki jej pracy będą z zapartym tchem śledzone przez zarówno naukowców jak i astro-amatorów w tym przez nas.

Teraz troszkę o konstrukcji i oprzyrządowaniu Dawn'a (hehe Dałna)

Napęd główny sondy będą stanowiły trzy silniki jonowe napędzane ksenonem (ok 425kg).
Napęd kontroli położenia stanowi 12 silników napędzanych hydrazyną (ok. 45 kg). Energię będą dostarczać dwie baterie słoneczne o wymiarach 8,3x2,3m. Całkowita rozpiętość sondy to prawie 20m!
Łączność z ziemianami zapewnić ma przymocowana do boku antena o średnicy 1,5.


Napęd jonowy

Wyposażenie sondy jest dość ubogie i zawiera:
- Framing Camera – dwie kamery o rozdzielczości 1024 x 1024 pikseli, rozdzielczość kamer wynosi 9,3 m na piksel przy obserwacjach z odległości 100 km, do kamer dołączonych jest 7 kolorowych filtrów. Zapewnią dokładne zdjęcia powierzchni. Niestety posiadam tylko takie zdjęcia:



- Visual and Infrared Spectrometer (VIR/MS)- spektrometr mapujący w świetle widzialnym i podczerwieni; obserwacje w zakresie długości fal 0,25 — 5 μm. Podobny do tego jaki znajduje się na Venus Express więc można sie spodziewać podobnych efektów.



- Gamma Ray and Neutron Spectrometer (GR/NS, GRaND) — spektrometr promieniowania gamma i neutronów. Przygotuje mapkę powierzchni obiektów pod kątem występowania poszczególnych pierwiastków (O, Mg, Al, Si, Ca, Ti i Fe), a także mikroelementów (Gd i Sm).



- a także Radio Science — do wykonania pomiarów naukowych zostanie wykorzystana obserwacja sygnałów radiowych z nadajników sondy, umożliwiająca precyzyjne śledzenie jej ruchu na orbicie wokół planetoid. Jednym słowem określi nam masę, grawitację, rotację a także moment bezwładności jądra. Niestety brak fotki.

Tak wygląda umiejscowienie poszczególnych elementów:



HGA – High Gain Antenna – antena główna
LGA – Low Gain Antenna – antena mała (alternatywa dla głównej w razie problemów)
CSS – Coarse Sun Sensors – sensory natężenia słońca (żeby panele się odpowiednio ustawiały)
GRaND – Gamma Ray and Neutron Detector
IPS Thrusters – Ion Propulsion Thrusters – uchwyt dla napędu jonowego (w końcu samo się nie utrzyma)
RCS Thrusters – Reaction Control System Thrusters – uchwyt systemu kontroli reakcji (szczerze powiedziawszy nie za bardzo wiem po co to)
VIR – Visual and Infrared Mapping Spectrometer
FC – Framing Camera


I trochę "ogólnych" fotek:


Czas lecieć  ;) :


Źródła i poszerzenie informacji:

http://dawn.jpl.nasa.gov/index.asp
http://www.nasa.gov/mission_pages/dawn/main/index.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dawn_%28sonda%29
http://en.wikipedia.org/wiki/Dawn_Mission
http://www.ifsi-roma.inaf.it/vir/
http://www.mps.mpg.de/projects/dawn/http:/...06/pdf/2231.pdf
http://www.nasa.gov/pdf/181011main_dawn-launch1.pdf
http://dawn.jpl.nasa.gov/mission/dawn_fact_sheet.pdf

PS. Za wszystkie ewentualne niedociągnięcia, braki czy błędy już teraz przepraszam i życzę miłego czytania.
« Ostatnia zmiana: Lipiec 19, 2010, 01:14 wysłana przez Matias »

Offline kanarkusmaximus

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 23210
  • Ja z tym nie mam nic wspólnego!
    • Kosmonauta.net
Odp: Dawn
« Odpowiedź #1 dnia: Lipiec 15, 2010, 11:43 »
Dzięki serdeczne za wstęp Grześku!  Teraz możemy przystąpić do omawiania misji.

Warto rzucić okiem, gdzie się znajduje teraz sonda Dawn. Już coraz bliżej do pierwszego celu misji - planetoidy Vesta.


Offline station

  • Sir Astronaut
  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 3818
Odp: Dawn
« Odpowiedź #2 dnia: Lipiec 16, 2010, 16:54 »
Nie chciałbym pomylić misji, ale czy to czasem nie DAWN miał oistatnio jakieś problemy techniczne? Jak obecnie wygląda jego status sprawności?
Rosyjski program kosmiczny to dziś strzelanie rakietami w martwe obiekty na orbicie.

Offline astropl

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 5263
  • Zmieściłem się w Sojuzie :)
    • Loty Kosmiczne
Odp: Dawn
« Odpowiedź #3 dnia: Lipiec 16, 2010, 19:00 »
Nie chciałbym pomylić misji, ale czy to czasem nie DAWN miał oistatnio jakieś problemy techniczne? Jak obecnie wygląda jego status sprawności?

Sonda była i jest w znakomitym stanie technicznym.
Waldemar Zwierzchlejski
http://lk.astronautilus.pl

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Dawn
« Odpowiedź #3 dnia: Lipiec 16, 2010, 19:00 »

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Dawn
« Odpowiedź #4 dnia: Lipiec 16, 2010, 20:24 »
Nie chciałbym pomylić misji, ale czy to czasem nie DAWN miał oistatnio jakieś problemy techniczne? Jak obecnie wygląda jego status sprawności?

Mogło Ci się skojarzyć z Hayabusą, która też miała silniki jonowe i 'doczłapała' się do Ziemi kilka tygodni temu :)

Offline station

  • Sir Astronaut
  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 3818
Odp: Dawn
« Odpowiedź #5 dnia: Lipiec 16, 2010, 22:32 »
Nie, nie, to chodziło o Dawn, miała jednak jakieś przejściowe problemy -->

edit Matiasa: Odpowiedź AirQ zamieszczona poniżej :)
« Ostatnia zmiana: Lipiec 16, 2010, 23:29 wysłana przez Matias »
Rosyjski program kosmiczny to dziś strzelanie rakietami w martwe obiekty na orbicie.

Offline Air Q

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 1895
Odp: Dawn
« Odpowiedź #6 dnia: Lipiec 16, 2010, 23:18 »
Pierwotna data publikacji - 28/02/2009

Okazuje się, że podczas przelotu pojawił się jakiś błąd w oprogramowaniu na skutek, którego sonda zebrał mniej danych niż planowano.
http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2009-034

Tak czy owak, przelot w pobliżu Marsa przeszedł do historii tej misji. Za mniej niż 900dni spotkanie z Westą :)
"One could write a history of science in reverse by assembling the solemn pronouncements of highest authority about what could not be done and could never happen."
http://qt.exploratorium.edu/mars/opportunity
Sprawdź SOL: http://www.greuti.ch/oppy/html/filenames_ltst.htm

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Dawn
« Odpowiedź #7 dnia: Lipiec 16, 2010, 23:31 »
Station - rzeczywiście miałeś rację, sklerozę mam :)

Prawdopodobnie miałeś na myśli te informację o jakichś zwiększonych tarciach w jednym z kół reakcyjnych:

Inżynierowie badają koła reakcyjne amerykańskiej sondy Dawn, po tym jak automatyczne sensory zarejestrowały zbyt duże tarcie w jednym z nich, co przełożyło się na jego odłączenie wczesnym rankiem 17 czerwca 2010 roku. Obracające się koła reakcyjne pomagają sprawować kontrolę nad orientacją danego statku kosmicznego. Sonda Dawn, która zbada obiekty z pasa asteroid w naszym Układzie Słonecznym, korzysta nominalnie z trzech kół reakcyjnych.

Miejmy nadzieję, że to tylko krótkotrwałe problemy, dobrze by było mieć sprawne te kółka jeszcze przed dolotem do Westy :P Więcej w artykule na kosmo.

Sonda ustanowiła także rekord zmiany prędkości przez statki kosmiczne napędzane napędem jonowym o czym można więcej przeczytać w tym artykule.

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Dawn
« Odpowiedź #8 dnia: Lipiec 19, 2010, 01:52 »
Dobra, wypada mi Grześkowi podziękować za ładny wstęp, ale dodam jeszcze parę informacji napisanych "gdzieś, kiedyś w odległej galaktyce..." przez Bartola i Scorusa.

Po pierwsze sonda Dawn jest 9 statkiem z programu (ale nie tego w tv!) Discovery. Poprzednimi były/są NEAR, Mars Pathfinder, Lunar Prospector, Stardust, Genesis, CONTOUR, Messenger, Deep Impact. Ostatnią, dziesiątą misją, jest Kepler.

Troszkę historii o celach misji Dawn :

Vesta albo uległa kiedyś całkowitemu stopieniu i dyferencjacji, albo jest wewnętrzną częścią większego obiektu pozbawionego skorupy i zewnętrznego płaszcza na skutek impaktów. Jest to dobry obiekt do badań, ponieważ to jedyna duża planetoida pokryta skałami bazaltowymi. Poza tym na biegunie południowym znajduje się wielki basen uderzeniowy tak, że będzie można obejrzeć warstwy podpowierzchniowe.

Ceres to obiekt słabo zmieniony od początku Układu Słonecznego, przykład planetozymali z których formowały się planety wewnętrzne. Zawiera uwodnione minerały, a na biegunach mogą istnieć nawet lody podpowierzchniowe. Tu są najlepsze zdjęcia i animacja z HST: http://hubblesite.org/newscenter/newsdesk/archive/releases/2005/27/

Polecam bardzo dobrą publikację – wszystko na temat celów badań, misji i instrumentów:
http://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1673&context=postprints

Zauważcie, że sonda będzie mogła wykonać także kilka przelotów koło innych planetoid.


Oraz dodatkowe informacje techniczne (napisane przez czcigodnego Scorusa) :

Do instrumentów trzeba jeszcze dodać, że pierwotnie sonda miała posiadać magnetometr i wysokościomierz laserowy, ale zostały one skreślone z powodu problemów finansowych misji. Mapy topograficzne i modele kształtu planetoid zostaną wykonane dzięki zdjęciom stereoskopowym, ale będą mniej dokładne. Magnetometr miał pozwolić na wykonanie badań oddziaływań ewentualnego szczątkowego pola magnetycznego planetoid z wiatrem słonecznym, co pierwotnie było jednym z ważniejszych celów misji. No i dane miały być porównane z wynikami misji NEAR i Galileo, ale nic z tego. Dawn leci do dwóch najciekawszych planetoid, a ma słabsze wyposażenie od NEARa, który udał się do jednego skalistego NEA  Obie kamery FC są identyczne - jedna jest zapasowa, bo nawigacja optyczna będzie miała kluczowe znaczenie podczas końcowych manewrów przed wejściem na orbitę planetoidy.

A wracając do kamery Dawna, koło filtrów ma 8 pozycji - filtr światła białego (450 - 950 nm), oraz 7 filtrów wąskopasmowych scentrowanych na 430, 540, 650, 750, 830, 920, oraz 980 nm. Filtr światła białego służy do obserwacji nawigacyjnych oraz do obserwacji o wysokim stosunku sygnału do współczynnika zakłóceń, np. podczas obrazowania z czasami ekspozycji dużo niższymi od standardowego czasu, poszukiwań pyłu wokół planetoid, oraz szybkiego obrazowania innych planetoid podczas przelotów koło tych ciał w fazie lotu międzyplanetarnego. (Tak, oznacza to, że będą robione 'kolorowe' zdjęcia).


No i jedno z ważniejszych wydarzeń z przeszłości w kalendarzyku misji - flajbaj koło Marsa, który miał miejsce 17 lutego w 2009 roku. Przelot miał miejsce 549 kilometrów nad powierzchnią planety :

Podczas przelotu będzie stosowana kamera FC. Będzie to pierwsza okazja do zobrazowania rozciągłego źródła po starcie. Z wysokości 500 km zdjęcia mogą mieć rozdzielczość do 50 metrów na piksel. Pozwoli to na dokładne oszacowanie jakości optyki. Obrazowanie terminatora i krawędzi oświetlonej pozwoli na określenie kontrastu osiągalnego przez kamerę podczas lotu. Ponadto wykonane zostaną obrazy barwne, mozaiki i obrazy stereoskopowe. Pozwoli to na scharakteryzowanie zachowania się optyki dla późniejszej kalibracji. Wykonywanie wielu zdjęć przez te same filtry pozwoli na opracowanie flatfeldów. Mars posłuży też jako źródło oświetlenia do określenia światła zabłąkanego.

Podczas tego przelotu kamera będzie po raz pierwszy działała wraz z innymi instrumentami. Część zdjęć pozwoli na wzajemną kalibrację spektrometru podczerwieni VIR oraz kamery.

http://cosis.net/abstracts/EPSC2008/00442/EPSC2008-A-00442-1.pdf


Ciekawostką tutaj może być fakt iż, Mars w pewnym sensie musiał się trochę poświęcić przez ten bliski flyby Dawn'a. Otóż po jednym roku obiegu wokół Słońca, planeta będzie musiała nadrobić drogi o mniej więcej szerokość atomu! Ktoś obliczył, że po 180 mln lat "zwolnienie" w czasie jednego roku obiegu będzie wynosiło już 2.5cm. Biedny Mars ;)

A to fotka wykonana właśnie przez sondę podczas przelotu :




Na koniec, żeby było medialnie i ładnie, dodam jeszcze filmik ze startu w 2007 roku, Rakietą, która wyniosła satelitę na orbitę, była Delta II :)



Dobra, to teraz definitywnie wracamy do rzeczywistości! :)

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Dawn
« Odpowiedź #9 dnia: Listopad 02, 2010, 12:38 »
Informacja właściwie nadaje się bardziej do wątku o planetoidach, ale że ma niezaprzeczalnie duży związek z misją Dawn, to podrzucam tutaj ;)

Obserwacja planetoidy Westa przed przybyciem sondy Dawn

Misja sondy kosmicznej Dawn, który w lipcu przyszłego roku wejdzie na orbitę planetoidy Westa uzyskała wsparcie fotograficzne za pośrednictwem Teleskopu Kosmicznego Hubble. Uzyskane zdjęcia pozwolą na opracowanie instrukcji, które następnie zostaną przesłane do pojazdu kosmicznego, kierując go na właściwą trajektorię pozwalającą na zajęcie orbity polarnej.

Jednocześnie analiza materiału zdjęciowego wykazała, że nachylenie osi biegunowej Westy jest w istocie przesunięte o 4 stopnie bardziej na wschód względem wcześniejszych ustaleń. Różnica nie pozostaje bez wpływu na szacunki dotyczące zjawisk zachodzących na samej planetoidzie - w szczególności oznacza to, iż zmiany sezonowe na obu półkulach mogą się rozpocząć około miesiąca później niż zakładano. Oznacza to również zmianę w nasłonecznieniu różnych regionów, co jest istotne dla przebiegu samej misji - sonda kosmiczna Dawn wymaga odpowiedniego oświetlenia do wykonywania zdjęć oraz mapowania powierzchni.


Dalszy ciąg na kosmo - link.

Dodatkowo filmik z artykułu :


Animacja przedstawiająca rotację planetoidy Westa - ciemny obszar pojawiający się na powierzchni jest prawdopodobnie potężnym kraterem uderzeniowym; zdjęcie wykonano w zakresie bliskim ultrafioletu oraz odpowiadającym kolorowi niebieskiemu.

Załącznik: Obraz planetoidy Westa uzyskany za pośrednictwem WFC3 teleskopu Hubble.
« Ostatnia zmiana: Listopad 02, 2010, 17:48 wysłana przez Scorus »

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Dawn
« Odpowiedź #10 dnia: Listopad 08, 2010, 21:30 »
Wpis na stronce, troch newsów.

Dawn jest obecnie 0.11 AU (16 milionów kilometrów) od Westy - jej celu. Sonda znajduje się w tym samym momencie 3.05 AU (456 milionów kilometrów) od Ziemi, co jest 1240 razy dalej niż mamy do Księżyca.

Offline Maquis

  • Bóg-Imperator ;)
  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 2241
  • Muhahahahaha
    • Kosmonauta.net
Odp: Dawn
« Odpowiedź #11 dnia: Listopad 09, 2010, 01:28 »
Hmm, to już tylko 40 LD do Westy? :)

Offline pogrzex

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 841
Odp: Dawn
« Odpowiedź #12 dnia: Maj 05, 2011, 23:24 »
Z tego co zrozumiałem z tekstu już w czerwcu sonda będzie przesyłać pierwsze niewyraźne zdjęcia Westy. Mają być podobnej jakości do tych które zrobił teleskop Hubble'a.

Pełny (spory) tekst wpisu z notatnika misji: http://dawn.jpl.nasa.gov/mission/journal_05_03_11.asp

Dawn na dzień 3 maja była 1.2 mln km od Westy, a więc już nie dużo :D

Ale z tego co tam wyczytałem są jakieś kłopoty: "While Dawn performs perfectly well with the other three wheels, the unavailability of one wheel meant that there was no longer a spare. Since then, three tests of wheel no. 4 have shown that it cannot be restored as a backup prior to Vesta and probably not for the rest of the mission. Therefore, to regain the robot's resilience to the loss of almost any component, work began immediately at Orbital Sciences Corporation and JPL on new software that would allow safe and stable attitude control with only two wheels. (Of course, the spacecraft can function with all wheels powered off, relying on the reaction control system, but ever-cautious engineers wanted the two-wheel option to reduce the hydrazine expenditure for complex Vesta and Ceres operations.)"

Może ktoś przełożyć na uproszczony polski? :D
'pierd.... Aphopis czy inny dziad i wała bedzieta mieli ze swoich grubych portfeli'

Offline Maquis

  • Bóg-Imperator ;)
  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 2241
  • Muhahahahaha
    • Kosmonauta.net
Odp: Dawn
« Odpowiedź #13 dnia: Maj 05, 2011, 23:49 »
Nie ma już redundancji kół.
W związku z tym w JPL piszą software, który będzie umożliwiał sterowanie nawet w przypadku awarii kolejnego koła reakcyjnego.

Offline pogrzex

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 841
Odp: Dawn
« Odpowiedź #14 dnia: Maj 06, 2011, 08:38 »
a czy to oznacza jakieś zmiany w naukowym przebiegu misji?
'pierd.... Aphopis czy inny dziad i wała bedzieta mieli ze swoich grubych portfeli'

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Dawn
« Odpowiedź #14 dnia: Maj 06, 2011, 08:38 »