CEL MISJI I ŁADUNEK
Misja STS-134 będzie jedną z najważniejszych misji realizowanych w ciągu minionych lat, przede wszystkim pod względem naukowym i doświadczalnym. Prom kosmiczny Endeavour ma za zadanie dotrzeć do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS. Załoga połączywszy się z orbitalnym domem na orbicie, dostarczy trzecią część modułu
Express Logistics Carrier 3 (ELC-3). Pierwsze dwie części (ELC-1 i ELC-2) dostarczył prom Atlantis w czasie misji STS-129 (ELC-4 ma zostać dostarczona przez prom Discovery w locie STS-133). Pierwotnie kolejność dostarczania poszczególnych elementów ELC była inna, jednak w związku z opóźnieniami misji STS-134, ELC-3 zostanie dostarczony jako ostatni. Moduły ELC to nic innego jak duże partie materiałów i części zapasowych dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W palecie ELC-3 znajdą się m.in.:
- Orbital Replacemet Units (ORU) – części zamienne, będące na tyle duże, iż mogą zostać dostarczone tylko przez wahadłowce. ORU zawierać będzie m.in. zbiornik gazowy utrzymujący wysokie ciśnienie wewnątrz (High Pressure Gas Tank – HPGT),
- zbiornik amoniaku (Amonia Tank Assembly ATA),
- manipulator specjalnego przeznaczenia (SPDM), który będzie głównie wykorzystywany przy pracach związanych z ORU
Platofrma ELC-3 zostanie wyciągnięta z ładowni Endeavoura manipulatorem SRMS. Następnie platforma ta zostanie przejęta przez ramię stacji kosmicznej SSRMS, po czym zostanie zainstalowana na konstrukcji ISS.
Ponadto Endeavour dostarczy jeden z najważniejszych ładunków – europejski eksperyment
AMS-02 (Alpha Magnetic Spectrometr). Eksperyment z dziedziny fizyki cząstek elementarnych, zaprojektowany z wbudowanym silnym magnesem przeznaczony będzie do badania ciemnej materii, antymaterii i ciemnej energii. Za sprawą jego działalności na orbicie możemy poznać kolejne i nieznane dotąd fakty dotyczące kosmologii. Jak wiadomo, ciemna materia i ciemna energia stanowią znaczną większość w całym Wszechświecie. Wszystko to co widzimy i znamy, jako gwiazdy, planety czy galaktyki to niespełna 5% całego Wszechświata. Pozostałe 95% to wspomniana ciemna materia, antymateria – słowem coś niezbadanego, ale od dawna fascynującego naukowców. Można bez wątpienia stwierdzić, że w ramach programu promów kosmicznych, AMS-02 to najważniejszy i najdroższy eksperyment astrofizyczny. Dzięki dogodnemu „położeniu” AMS-02 na orbicie (brak utrudniającej działanie AMS atmosfery), możemy poznawać coraz dokładniejsze informacje dotyczące pochodzenia Wszechświata i jego budowy. Ten magnetyczny spektrometr zbierać będzie informacje z samego źródła – niezliczonych galaktyk i gwiazd oddalonych o miliony lat świetlnych od naszej Drogi Mlecznej. Jego masa to niemal 8600 kg, a koszt wybudowania wyniósł ponad 1,5 miliarda amerykańskich dolarów. Zapewne nie na marne. Dzięki dostarczeniu AMS-02, Międzynarodowa Stacja Kosmiczna stanie się jeszcze prawdziwszym, zwłaszcza w praktyce, laboratorium kosmicznym, a jej znaczenie naukowe wzrośnie tym bardziej. Nie będzie więc chyba stwierdzeniem na wyrost, iż eksperyment AMS-02 to najważniejszy ładunek tej misji, czyniący ostatni lot Endeavoura bardzo wyjątkowym.
Prace i testy przy AMS-02 w GenevieJak wygląda AMS-02AMS-02 po umieszczeniu na ISS (symulacja)Miejsce docelowe AMS-02 na stacji ISSAMS-02 - budowaI tak, poszczególne elementy będą spełniać następujące zadania :
-
Magnet (magnes) - ma za zadanie zakrzywianie torów słabych cząstek/antycząstek pochodzących z dalekiego kosmosu,
-
Transition Radiator Director (TOR) - będzie identyfikować elektrony i pozytony słabego promieniowania kosmicznego,
-
Time of Flight System (TOF) - system pomiaru czasu prędkości cząstek,
-
Silickon Tracker (Tracker) - krzemowy detektor umożliwiać będzie ocenę kształtu trajektorii badanej cząstki, ponadto będzie oddzielać (rozróżniać) cząstki materii od antymaterii,
-
Ring Imaging Cherenkov Detecto (RICH) - będzie mógł z olbrzymią precyzją określać prędkość promieniowania kosmicznego,
-
Electromagnetic Calorimeter (ECAL) - określać będzie energię nadchodzących elektronów, pozytonów i promieniowania gamma,
-
Anti-Coincidence Counter (ACC) - licznik, który umożliwi odrzucenie cząstek biegnących takimi trajektoriami, które mogłyby uniemożliwić dokonanie dokładnego pomiaru przy pomocy detektorów
-
Tracker Alignement System (TAS) - kontrolować będzie stabilność detektora śladowego,
-
Thermal Control System (TCS) - system, który będzie kontrolować temperaturę całego eksperymentu
-
Star Tracker and GPS - określać będzie położenie i zorientowanie całego eksperymentu AMS-02 na ISS,
Animacja NASA (którą się pobawiłem ) ukazująca sposób instalacji ELC-3 oraz AMS-02 na ISSAMS-02 będzie eksperymentem czynnym non-stop - pracować on będzie 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu przez 365 dni w roku. Gromadzone dane przez 600 procesorów znajdujących się na AMS-02 wysyłane będą ze stacji kosmicznej na Ziemię, następnie poddane zostaną analizie naukowców z całego świata. Jego działanie pozwoli ponadto dowiedzieć się innych ważnych informacji z zakresu astronomii i astrofizyki - przede wszystkim tych dotyczących promieniowania gamma, budowy mikrokwazarów oraz potężnych i zapewne licznych czarnych dziur obecnych we Wszechświecie.
AMS-02 zostanie wyjęty z ładowni wahadłowca przy pomocy ramienia SRMS, następnie, podobnie jak w przypadku ELC-3, AMS przejmie ramię stacji SSRMS. Następnie AMS-02 zostanie zainstalowany na kratownicowej konstrukcji stacji kosmicznej, na segmencie S3. Przewiduje się, że AMS-02 działać będzie co najmniej do 2020 roku (w zależności od tego, jak potoczą się sprawy i decyzje związane z Międzynardową Stacją Kosmiczną ISS). Póki co nie planuje się sprowadzenia AMS-02 z powrotem na Ziemię.
Następnym ładunkiem jest zestaw eksperymentów i doświadczeń naukowych
MISSE-8 dla astronautów stacji kosmicznej. Poprzedni zestaw (MISSE-7) zostanie zabrany z ISS z powrotem na Ziemię. MISSE-7 dostarczył na stację kosmiczną wahadłowiec Atlantis w misji STS-129. To nie wszystko – na dolnym pokładzie Endeavoura znajdzie się również
GLACIER – moduł – zamrażarka (General Laboratory Active Cryogenic ISS Experiment Refrigerator). Gdy zostanie on dostarczony na ISS, dwa poprzednie takie moduły powrócą na Ziemię. Moduł ten będzie używany przede wszystkim do przechowywania w niskich temperaturach próbek i doświadczeń naukowych wykonywanych przez załogę stacji kosmicznej. Co ciekawe, GLACIER może być aktywowany i używany już na pokładzie wahadłowca, jeszcze przed przeniesieniem na ISS.
GLACIER