Autor Wątek: Ziemia (zbiorczo)  (Przeczytany 162608 razy)

0 użytkowników i 2 Gości przegląda ten wątek.

Offline Jarek

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 272
  • LOXem i ropą! ;)
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #255 dnia: Listopad 26, 2023, 10:22 »
A może jest to również wytłumaczenie fenomenu księżycowych maskonów? Księżyc ostygł szybciej, i jakieś zwarte kawałki Thei, mogły zostać gdzieś pod jego skorupą, powodując lokalne zakłócenia pola grawitacyjnego?

 Mogę się mylić, ale raczej nie. Z tego co pamiętam ze starych książek, maskony księżycowe są związane ze strukturami bliżej powierzchni, mają bardziej lokalny charakter. Ich pochodzenie oczywiście jest impaktowe (z tzw. okresu wielkiego bombardowania), ale związane już z tymi obiektami, które odpowiadały za utworzenie księżycowych mare. Pochodzą więc z okresu, kiedy Księżyc był już uformowanym ciałem niebieskim z zestaloną powierzchnią. Która po prostu została wtórnie poobijana dużymi "kamolami".
Pozdrawiam
-J.

Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 974
  • Ciekłym Metanem i Ciekłym Tlenem LCH4/LOX Methalox
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #256 dnia: Grudzień 30, 2023, 17:14 »
10 ważnych odkryć na temat Ziemi w 2023 roku.

Na ilustracji: Wizualizacja części Prądu Zatokowego, pokazująca temperatury powierzchni i wzorce przepływu. (NASA/Studio wizualizacji naukowej Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda)


Zmiany klimatyczne nadal wpływają na naszą planetę. W dużej mierze właśnie za ich sprawą ten rok był kolejnym rokiem rekordów i ciekawych zjawisk na Ziemi. Były to między innymi niespotykane dotąd katastrofy pogodowe. Oto niektóre z najważniejszych takich wydarzeń w mijającym roku 2023.
 
Najgorętsze lato w historii

NASA ogłosiła jeszcze we wrześniu, że lato 2023 roku było najgorętszym od rozpoczęcia pomiarów temperatur globu w 1880 roku. Globalne ocieplenie, napędzane rosnącym stężeniem gazów cieplarnianych w atmosferze ziemskiej, otrzymało w tym roku dodatkowy impuls ze strony El Niño – zjawiska klimatycznego, które wpływa na dystrybucję ciepłej wody morskiej w Oceanie Spokojnym, a tym samym na opady i temperatury na całym świecie. Sierpień 2023 był o 1,2 stopnia Celsjusza cieplejszy niż średnia z ubiegłych lat dla sierpnia, a okres od czerwca do sierpnia był o 0,23°C cieplejszy niż średnia ze wszystkich poprzednich zarejestrowanych lat.



Mapa świata z globalnymi temperaturami w lipcu 2023 r. (NASA)

Niszczycielski pożar lasu na Maui

Jednym z najbardziej szokujących pożarów 2023 roku był ten, który praktycznie zniszczył miasto Lahaina, historyczną osadę na Maui na Hawajach. Pożar, który wybuchł na dotkniętej suszą wyspie w drugim tygodniu sierpnia, rozprzestrzeniał się z niespotykaną dotąd szybkością, podsycany wiatrem przelatującego huraganu Dora. W efekcie zginęło około 100 osób, a tysiące budynków obróciło się w popiół, w tym zabytki: Stary Gmach Sądu w Lahainie i kościół z początku XIX wieku.

Powrót El Niño

Wzorzec „ociepleniowy” związany z El Niño rozwinął się w tym roku na Pacyfiku po siedmiu chłodniejszych latach, dodając jeszcze więcej ciepła do już ocieplającego się ekosystemu Ziemi, nękanego ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. El Niño trwa zwykle około 9 do 12 miesięcy i występuje na zmianę z okresem ochłodzenia zwanym La Niña. Meteorolodzy uznają występowanie zjawiska El Niño, gdy temperatura morza w tropikalnej części wschodniego Pacyfiku wzrasta o 0,5 stopnia Celsjusza powyżej średniej długoterminowej, a próg ten został osiągnięty na początku lipca 2023 roku.





Na ilustracji: Cieplejsza woda związana z El Nino widoczna w okolicy równikowej Oceanu Spokojnego i u wybrzeży Ameryki Południowej (NASA/JPL-Caltech)

Możliwe wyłączenie kluczowego systemu prądów oceanicznych

W lipcu naukowcy zasugerowali, że cyrkulacja oceaniczna obejmująca Prąd Zatokowy, który słynie z transportu ciepłej wody z Karaibów do Europy, może zostać zatrzymany już w 2025 roku. Już z poprzednich badań wynikało, że układ prądów oceanicznych znany jako atlantycka południkowa cyrkulacja wywracająca (AMOC), słabnie pod wpływem rosnących temperatur oceanów w wyniku globalnego ocieplenia. Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu stwierdził wcześniej, że nie spodziewa się całkowitego wyłączenia AMOC w ciągu tego stulecia, ale nowe badanie podważa ten wniosek.

Wyniki nie są jednoznaczne, ale jeśli się potwierdzą, efekt będzie miał dramatyczny wpływ na Ziemię. Zwłaszcza Europa doświadczyłaby ekstremalnej zmiany klimatu przy braku ocieplającego ją Prądu Zatokowego. Poza w perspektywie czasu mroźniejszą Europą, wyłączenie tego układu prądów przyspieszyłoby wzrost temperatury w tropikach i prawdopodobnie zakłóciłoby wzorce opadów tropikalnych, prowadząc tam do nieprzewidzianych zmian klimatycznych.

Rekordowo niski zasięg pokrywy lodowej na Antarktydzie

Przez wiele lat wydawało się, że Antarktyda dość stabilnie radzi sobie z postępującą zmianą klimatu. Rok 2023 dowodzi jednak, że czapa lodowa na biegunie południowym nie jest odporna na skutki rosnących temperatur. Satelity przelatujące nad Antarktydą w szczycie antarktycznego lata na przełomie 2022 i 2023 roku pokazały, że zasięg pływającego lodu morskiego otaczającego ten kontynent skurczył się do najniższego w historii badań.

W lutym zamarznięte było jedynie 66% powierzchni zwykle pokrytej lodem morskim w tej części roku. W miarę jak Antarktyda zbliżała się do miesięcy jesiennych, a potem zimowych, lód morski nie powrócił do normalnego poziomu. We wrześniu, tuż po szczycie zimy na półkuli południowej, naukowcy ogłosili rekordowo niski maksymalny roczny zasięg lodu morskiego. To zła wiadomość, bo Antarktyda odgrywa ważną rolę w utrzymaniu równowagi klimatycznej Ziemi. Biolodzy są szczególnie zaniepokojeni losem wielu gatunków zwierząt przystosowanych do jej surowego klimatu.





Wzrost i spadek ilości lodu morskiego otaczającego Antarktydę w ciągu roku. (NASA)

Dym z kanadyjskich pożarów

Dym z rozległych pożarów we wschodniej Kanadzie sprawił w czerwcu nieprzyjemną niespodziankę mieszkańcom wschodniego wybrzeża USA. Przez kilka dni Nowy Jork i Filadelfia znajdowały się na czele listy najbardziej zanieczyszczonych miast świata, w której dominują zazwyczaj azjatyckie metropolie.

Cząsteczki popiołu zawieszone w powietrzu powodowały piękne – choć bardzo toksyczne – zachody Słońca, które mieszkańcom zalecano oglądać wyłącznie zza zamkniętych okien. Kłęby dymu zostały przeniesione z kanadyjskich prowincji Quebec i Nowa Szkocja przez układ niskiego ciśnienia, który wytwarzał wówczas stały wiatr południowo-wschodni. Smog był tak gęsty, że przesłaniał nawet skutecznie widok satelitom obserwującym Ziemię.

Zmiany nachylenia osi Ziemi

Naukowcy odkryli, że nachylenie osi obrotu Ziemi zmienia się z powodu działalności człowieka. Wydobycie wód gruntowych w latach 1993–2010 spowodowało przesunięcie kąta nachylenia osi w kierunku płaszczyzny, w której krąży nasza planeta, o 80 centymetrów. W tym okresie ludzie wypompowali ze skorupy Ziemi 2150 gigaton wody. Gdyby taką ilość wlać do globalnego oceanu, jego powierzchnia podniosłaby się nagle o 6 milimetrów.

Nie jest to duża nowość – już od 2016 roku podejrzewano, że procesy związane ze zmianą klimatu, takie jak topnienie gór lodowych, wpływają na nachylenie osi Ziemi, ale dopiero po dodaniu wypompowanej wody do równań obliczenia matematyczne jednoznacznie potwierdziły te obserwacje.

Nowa wyspa

W tym roku nowa wyspa uformowała się u wybrzeży Japonii. Miało to miejsce w październiku, po erupcji podmorskiego wulkanu w pobliżu wyspy Iwo Jima, około 1200 kilometrów na południe od Tokio. Erupcja wyrzuciła w powietrze kawałki skał o wielkości nawet 50 metrów. Fragmenty te ostatecznie połączyły się, tworząc wyspę, która ma szerokość 100 metrów i jest dobrze widoczna na zdjęciach satelitarnych. Nowa wyspa jest pokryta pumeksem wulkanicznym.



Nowa wyspa powstała w wyniku erupcji wulkanu. (ESA/USGS)

Olbrzymie pęknięcie w skorupie ziemskiej

Niszczycielskie trzęsienie Ziemi, które na początku lutego nawiedziło Turcję i Syrię, spowodowało powstanie w skorupie ziemskiej szczeliny o długości 300 km, którą mogą wykryć satelity. Takie pęknięcia, powodowane ruchem płyt tektonicznych, są częste po potężnych trzęsieniach. Jednak to, które rozpoczęło się dwoma trzęsieniami o sile 7,8 i 7,5 w skali Richtera, nawiedzającymi ten region w krótkich odstępach czasu we wczesnych godzinach porannych 6 lutego, wyróżnia się.

Długość pęknięcia świadczy o ogromnej ilości energii, jaką wyzwoliły trzęsienia Ziemi, niszcząc miasta i wsie na obszarze wielkości Niemiec. W trzęsieniach, najbardziej śmiercionośnych w historii Turcji, zginęło prawie 60 000 osób w Turcji i ponad 8 000 w Syrii, a około 1,5 miliona ludzi pozostało bez dachu nad głową.

Największa góra lodowa świata w ruchu

Jesienią europejski satelita wykonał zdjęcia pokazujące, że największa na świecie góra lodowa oderwała się od wybrzeży Antarktydy i dryfuje na wschód wzdłuż jej wybrzeża. Góra o powierzchni 4000 kilometrów kwadratowych, znana jako A23a i mniej więcej trzy razy większa od Nowego Jorku, oddzieliła się od szelfu lodowego Filchnera na Antarktydzie w 1986 roku, ale po tym utknęła na dnie Morza Weddella na prawie cztery dekady.

Naukowcy nie wiedzą, co spowodowało dryf góry lodowej, ale przypuszczają, że mogła ona przerzedzić się w wyniku częściowego rozmrożenia i stać przez to lżejsza, a zatem i bardziej wyporna. Korzystając z satelitów, badacze mogą śledzić postęp ruchu góry i obserwować, jak porusza się ona z prędkością około 5 km dziennie, niesiona przez silne wiatry i prądy oceaniczne.

https://www.space.com/planet-earth-from-space-in-2023
« Ostatnia zmiana: Grudzień 30, 2023, 17:22 wysłana przez Slavin »

Offline Lion97

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 3210
  • LOXem i ropą! ;)
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #257 dnia: Styczeń 26, 2024, 12:27 »
Misja Cluster należąca do ESA, która od 24 lat odkrywa tajemnice ziemskiego środowiska magnetycznego, dobiega końca.

Pierwszy z czterech satelitów kwartetu Cluster, nazwany „Salsa”, ponownie wejdzie w atmosferę ziemską we wrześniu 2024 r.

W tym miesiącu operatorzy satelitów przeprowadzili serię manewrów, aby zapewnić, że ponowne wejście nastąpi nad słabo zaludnionym regionem południowego Pacyfiku.

Zakończenie misji Cluster daje rzadką szansę zbadania bezpiecznego ponownego wejścia do atmosfery czterech identycznych satelitów w różnych warunkach.

Pierwsze satelity Cluster wystrzelono w 1996 na europejskiej rakiecie Aranie 5, ale start zakończył się niepowodzeniem z powodu wielu błędów w oprogramowaniu. Cztery satelity Cluster II zostały pomyślnie wystrzelone parami w lipcu i sierpniu 2000 r. na pokładzie dwóch rakiet Sojuz-Fregat z Bajkonuru w Kazachstanie.

https://twitter.com/esaoperations/status/1750796068155994170


Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 974
  • Ciekłym Metanem i Ciekłym Tlenem LCH4/LOX Methalox
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #258 dnia: Styczeń 28, 2024, 09:35 »
Misja Salsy kończy się nad południowym Atlantykiem. Czym był ten satelita?



Wystrzelona w 2000 roku Cluster to wyjątkowa konstelacja czterech identycznych sond kosmicznych badających oddziaływania między Słońcem a ziemską magnetosferą, która chroni nas przed naładowanym gazem, cząstkami energetycznymi i polem magnetycznym naszej gwiazdy. Pomimo planowanego czasu życia wynoszącego dwa lata, misja Cluster trwała na orbicie prawie 24 lata.

W ciągu tych ostatnich dwudziestu czterech lat obserwacje prowadzone przez satelity konstelacji Cluster doprowadziły do publikacji ponad 3200 wartościowych artykułów naukowych.

Nigdy wcześniej nie mieliśmy tak dokładnego wglądu, w to jak Słońce wpływa na środowisko Ziemi i procesy zachodzące w ziemskiej magnetosferze, a niejako przy okazji dowiedzieliśmy się znacznie więcej o potencjalnie niebezpiecznej pogodzie kosmicznej.

Satelity konstelacji Cluster będą kontynuować obserwacje do września 2024 r. W ciągu ostatnich kilku miesięcy swojej pracy badawczej będą przechodzić przez obszar, w którym naładowane cząstki są przyspieszane, zanim wytworzą się ziemskie zorze polarne. Naukowcy wykorzystają rzadką okazję do zbadania tego regionu przy użyciu instrumentów znajdujących się na wielu satelitach jednocześnie.



Odjazdowej jakości film o misji Cluster sprzed 16 lat

Dane przechowywane przez dziesięciolecia w archiwum misji Cluster będą nadal umożliwiać prowadzenie nowych badań naukowych jeszcze długo po zakończeniu misji. Dzięki tej skarbnicy danych badacze mogą ponownie przeglądać i ponownie analizować przeszłe wydarzenia, przeprowadzać nowe analizy statystyczne oraz wdrażać nowe techniki uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji.

Spośród czterech satelitów Cluster (nazwanych Rumba, Salsa, Samba i Tango) Salsa jako pierwszy zakończy swoje życie, wchodząc w gęstsze warstwy atmosfery Ziemi.

Operatorzy w centrum kontroli misji ESA przeprowadzili w styczniu cztery manewry, aby obniżyć orbitę Salsy i przygotować satelitę do bezpiecznego wejścia w atmosferę we wrześniu nad słabo zaludnionym regionem południowego Pacyfiku.

„Satelity Cluster mają bardzo wydłużone orbity, na które duży wpływ ma przyciąganie grawitacyjne Słońca i Księżyca” – mówi Bruno Sousa, szef operacji misji w ESOC. „Czasami opadają stromo, o ponad 30 km na jednej orbicie. Innym razem nie spadają wcale”.

„W tym miesiącu poprawiliśmy orbitę Salsy, aby mieć pewność, że we wrześniu doświadczy ona ostatecznego stromego spadku z wysokości około 110 km do 80 km. Daje nam to największą możliwą kontrolę nad tym, gdzie sonda zostanie przechwycona przez atmosferę i spłonie w jej gęstych warstwach.”

Ważny był moment wykonania manewrów. „Sezon zaćmień” Salsy rozpoczyna się w lutym. Satelita przez większość następnych kilku miesięcy będzie wyłączony, ponieważ będzie znajdował się w cieniu Ziemi i nie będzie mógł polegać na swoich panelach słonecznych.



„Panele słoneczne Salsy również szybko ulegają degradacji, odkąd przekroczyły pasy promieniowania Van Allena. Maksymalna dostępna moc szybko maleje i wkrótce może osiągnąć punkt, w którym nie będziemy w stanie wykonać manewrów deorbitujących” – mówi Beatriz Abascal Palacios z centrum kontroli misji.

Pozostałe trzy sondy kosmiczne wchodzące w skład kwartetu będą nadal prowadzić obserwacje naukowe, ze szczególnym uwzględnieniem fizyki zórz polarnych, do września. Salsa może również dołączyć do ostatnich obserwacji, jeśli nadal będzie w stanie wygenerować wystarczającą moc po sezonie zaćmień.

Podobnie jak wiele naszych satelitów, konstelacja sond kosmicznych Cluster została zaprojektowana i wystrzelona przed wejściem w życie aktualnych wytycznych ESA dotyczących ograniczania powstawania śmieci kosmicznych.

Niemniej jednak nawet w ich przypadku ESA podejmuje działania mające na celu zminimalizowanie wpływu sond na środowisko. Dobrym przykładem jest tutaj misja Aeolus, która w ubiegłym roku została zepchnięta w atmosferę ziemską nad słabo zaludnionym regionem Ziemi. Dzięki działaniom podjętym w tym miesiącu ponowne wejście Salsy w atmosferę we wrześniu będzie miało miejsce w podobnym regionie świata.

Po ponownym wejściu Salsy w atmosferę pozostałe satelity Gromady przejdą w tryb pracy, w którym nadal będą komunikowały się z centrum kontroli misji, ale nie będą już prowadziły żadnych nowych badań. Według obecnych planów Rumba zejdzie z orbity w 2025 roku, a rok później swoją misję zakończą także Tango i Samba.

„Doświadczenie, jakie zdobywamy podczas bezpiecznego ponownego wejścia na tego samego satelitę pod czterema różnymi kątami i prędkościami oraz w czterech różnych warunkach atmosferycznych, znacznie poprawi naszą wiedzę na temat ponownego wejścia na orbitę i pomoże nam zdefiniować standard bezpiecznego usuwania satelitów na podobnych orbitach. „


Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #258 dnia: Styczeń 28, 2024, 09:35 »

Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 974
  • Ciekłym Metanem i Ciekłym Tlenem LCH4/LOX Methalox
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #259 dnia: Kwiecień 12, 2024, 18:59 »
To już dziesiąty miesiąc z rekordem temperatury. Tak ciepło nie było od 120 tysięcy lat.

Marzec zapisał się w skali całego świata jako dziesiąty z rzędu najcieplejszy miesiąc w dziejach pomiarów meteorologicznych. Nigdy wcześniej w historii ludzkości nie było tak gorąco. A będzie jeszcze cieplej.



Temperatury biją rekordy. Fot. Pixabay.
Temperatury na naszej planecie biją wszelkie rekordy. Nigdy wcześniej nie zdarzyło się, aby średnia temperatura powietrza na świecie aż przez dziesięć miesięcy z rzędu osiągała najwyższe wartości w historii pomiarów.

Jak informują naukowcy z unijnego programu Copernicus, między kwietniem 2023 a marcem 2024 roku średnia globalna temperatura była o 1,58 stopnia wyższa od tej mierzonej przed epoką przemysłową, kiedy rozpoczęła się masowa emisja dwutlenku węgla.



Rekordy padają też w Polsce. Luty i marzec były najcieplejszymi przynajmniej od 1781 roku, a pierwsze 30 stopni odnotowaliśmy aż 2 tygodnie wcześniej niż wynosił dotychczasowy rekord. Ostatnie dni przynosiły nam temperatury letnie, a przecież mamy dopiero kwiecień.

Już nie tylko poszczególne miesiące, ale cały rok przekraczają próg ocieplenia, któremu świat starał się zapobiec chociażby ustanawiając Porozumienie Paryskie. Niestety, przekracza go coraz częściej i na coraz większą skalę.

Mimo, że dane pomiarowe sięgają 1850 roku, to jednak rekonstrukcje klimatyczne na podstawie słojów drzew, raf koralowych i rdzeni osadów głębinowych mówią nam, że tak ciepłego roku nie było w całej historii człowieka rozumnego, a więc co najmniej od 120 tysięcy lat.

Rekord za rekordem

Najcieplej w historii pomiarów zapisał się na świecie cały 2023 rok. Nigdy wcześniej nie zdarzyło się też, aby średnia temperatura powietrza przekroczyła globalnie 17 stopni.

Rekordy padły też w ilości gazów cieplarnianych w ziemskiej atmosferze, a dziura ozonowa miała jedne z największych rozmiarów w historii pomiarów.

https://www.twojapogoda.pl/wiadomosc/2024-04-11/to-juz-dziesiaty-miesiac-z-rekordem-temperatury-tak-cieplo-nie-bylo-od-120-tysiecy-lat/

Offline Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 25533
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #260 dnia: Wrzesień 24, 2024, 23:43 »
Widok podwyższonego lokalnie poziomu wód we wrześniu dobrze widoczny na zdjęciach z Landsata.
5:15 PM · Sep 24, 2024
Cytuj
Torrential rain from a stalled storm system caused flooding in Austria, Poland, Slovakia and the Czech Republic in September. 🌧️
These false-color #Landsat images accentuate the extent of flooding (water shown in blue). https://go.nasa.gov/3XBsF1g
https://x.com/NASAEarth/status/1838598168604209156
PC https://www.forum.kosmonauta.net/index.php?topic=2083.msg193710#msg193710

Offline kanarkusmaximus

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 23548
  • Ja z tym nie mam nic wspólnego!
    • Kosmonauta.net
Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #261 dnia: Październik 08, 2024, 10:20 »
Idzie na Europę duży sztorm, pozostałość po huraganie. Bardzo rzadkie zjawisko:

https://x.com/GeoRebekah/status/1843380512020410673

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Ziemia (zbiorczo)
« Odpowiedź #261 dnia: Październik 08, 2024, 10:20 »