Rosetta

[kanarkusmaximus]

Rosetta jest trzecią misją wytypowaną przez ESA w ramach programu Horizon 2000 (obejmującego też ISO, SOHO i Cluster). Jest przeznaczona do wykonania spotkania z kometą 67P/Churyumov-Gerasimenko, umieszczenia próbnika Philae na jej powierzchni, oraz badań komety z orbity. Założenia misji mówiły też o przelocie koło co najmniej jednej planetoidy w trakcie lotu do komety. Do głównych zadań naukowych sondy należą: poznanie pochodzenia komet; badania oddziaływania materii kometarnej z ośrodkiem międzyplanetarnym; badania struktury jadra komety; oraz wszechstronne zbadanie otoczenia plazmowego i pyłowego wokół jądra kometarnego.  Informacje te zostaną zastosowane w modelach opisujących formowanie się Układu Słonecznego. Spełnienie tych celów umożliwią: globalne badania jądra; badania właściwości dynamicznych, morfologii, skład chemicznego, mineralogicznego i izotopowego jądra (głównie jego powierzchni); poznanie właściwości fizycznych i oddziaływań gazów kometarnych z jądrem; badania rozwoju aktywności kometarnej oraz procesów w warstwie powierzchniowej jądra i w wewnętrznej komie (oddziaływania pomiędzy gazem a pyłem); oraz globalne scharakteryzowanie mijanych planetoid, w tym określenie ich właściwości dynamicznych (np. rotacji) oraz morfologii i składu ich powierzchni. Jest to najbardziej ambitna misja kosmiczna prowadzona przez ESA i jeden z najbardziej ambitnych projektów w dziedzinie badań Układu Słonecznego.

Szczegółowy opis misji:
http://www.astronautyka.org/index.php/topic,181.0.html

Pomimo dużej aktywności, nawet szczytowa produkcja pyłu nie przekracza 1/40 produkcji pyłu komety 1P/Halley. Niemniej jednak jest ona klasyfikowana jako kometa pyłowa. Szczytowa produkcja pyłu podczas pojawienia się w roku 2002/03 została oceniona na 60 kilogramów na sekundę, chociaż podczas pojawienia się w roku 1982/83 doniesiono o wartości tak wysokiej jak 220 kilogramów na sekundę. Stosunek emisji gazu do pyłu wynosi około 2.

Czy to właśnie dlatego Rosetta się wybiera do tej komety? Może przejawiać podobne charakterystyki co komety pyłowe, z drugiej strony jest jednak stosunkowo 'bezpieczna'. Nikt w końcu nie chciałby by od razu instrumenty sondy zostały uszkodzone?

[Scorus]

Czy to właśnie dlatego Rosetta się wybiera do tej komety? Może przejawiać podobne charakterystyki co komety pyłowe, z drugiej strony jest jednak stosunkowo 'bezpieczna'. Nikt w końcu nie chciałby by od razu instrumenty sondy zostały uszkodzone?

Jakoś nie widzę konkretniejszych papierów na ten temat, ale jest taka książka:
http://books.google.pl/books?id=dHMVbFQYJw8C&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false

[Matias]

Oj oj, mocno zaniedbaliśmy ten wątek. Tymczasem Rosettę spotkały pewne - początkowo wydawać by się mogło dość poważne - problemy natury technicznej.

Dzisiejszy artykuł z kosmo :

"W przyszłym roku sonda Rosetta Europejskiej Agencji Kosmicznej zostanie przełączona na 2.5 roku w stan hibernacji, co umożliwi jej przygotowanie na spotkanie z kometą 67P/Churyumov-Gerasimenko w 2014 roku. Operatorzy misji muszą jednak poradzić sobie z problemami związanymi z  systemem manewrowania międzyplanetarną sondą.

4 lata temu - we wrześniu 2006 roku, w czasie kiedy nie było kontaktu pomiędzy sondą a Ziemią, odczyt ciśnienia w systemie kontroli położenia RCS (Reaction Control System) niespodziewanie spadł do zera. Wyjaśnienie tego zajścia wyciekiem paliwa nie było w tamtym czasie dość przekonujące. Pomimo tego, wszystkie możliwości wystąpienia tej awarii były przestudiowane przed przeprowadzeniem jakichkolwiek testów z udziałem sondy. Niestety 9 września w tym roku, w czasie przeprowadzania testu systemu RCS, dane odnośnie ciśnienia wskazały na wyciek w miejscu, którego nie da się wyizolować.

Zaistniały wyciek wymusił wprowadzenie modyfikacji do zaplanowanych działań operacyjnych, w wyniku których ciśnienie w systemie RCS nie zostanie ustanowione do oczekiwanego poziomu w styczniu 2011 roku, tak jak planowano. Operatorzy misji pominą ten krok i system będzie działał przy obecności aktualnego ciśnienia, w tzw. trybie 'blow-down' (przedmuchiwania). Wprowadzi to pewną dozę niepewności w działanie systemu, który będzie pomimo to pracował w akceptowalnych warunkach

Na Ziemi przeprowadzono dodatkowo testy, które w pełni zweryfikowały pracę oraz zachowanie silniczków sondy Rosetta w momencie działania przy niższym ciśnieniu. Pozwoliło to na identyfikację potencjalnie uzyskanych danych w czasie przeprowadzania manewrów, dając operatorom misji możliwość zaplanowania zoptymalizowanej strategii odnośnie manewrów oraz przygotowania się na uzyskiwanie określonych parametrów związanych z kontrolą termiczną zbiorników paliwa. Dotychczas w czasie pierwszej części misji europejskiej sondy nie zostały wykorzystane rezerwy paliwa przeznaczone na ten okres, co jest pozytywną wiadomością. Dodatkowe paliwo zostanie wykorzystane na sprawne przeprowadzanie manewrów związanych z orbitowaniem komety.

Pomimo zarzucenia planowanej modyfikacji ciśnienia w systemie RCS, zostało już potwierdzone, iż wszystkie zakładane cele misji są utrzymane. Obecna strategia operacyjna zakłada opóźnienie startu manewrów, związanych ze spotkaniem z kometą 67P/Churyumov-Gerasimenko po wyjściu z hibernacji, o około tydzień. To drobne opóźnienie nie ma większego przełożenia wobec niepewności wciąż istniejących w całościowym czasowym planie operacyjnym. Pozostała część manewrów zostanie przeprowadzana także przy niskim ciśnieniu, z mniejszą niż planowaną (ale wciąż akceptowalną) efektywnością. Nie przewiduje się wpływu problemu z ciśnieniem na naukową część misji oraz co ważniejsze - na planowany termin dostarczenia lądownika Philae w określonym oknie czasowym."

(Źródło.)

[Matias]

Można też uaktualnić co nieco galerię misji.

W pierwszym załączniku zbiór zdjęć planetoidy Lutetia, które zostały wykonane za pomocą instrumentu OSIRIS w fazie zbliżania się do obiektu. Pierwsze zdjęcie zostało wykonane na 9.5 godziny przez największym zbliżeniem, 510 000 kilometrów od planetoidy, ostatnie z kolei na 1.5 godziny przed największym zbliżeniem w odległości 81 000 kilometrów. Rozdzielczość zmienia się od 9.6 km/px na pierwszym do 1.5 km/px na ostatnim.

W drugim załączniku finalna sekwencja przed największym zbliżeniem. Na trzecim moment największego zbliżenia, jest co podziwiać Wersja hi-res tego zdjęcia tutaj. Na czwartym załączniku zbliżenie na utwór na powierzchni, przypominające obsuwisko.

Cała galeria, gdzie dostępne są także duże wersje pokazanych w załącznikach zdjęć, znajduje się tutaj.

Więcej o samym przelocie w pobliżu Lutetii pisał też Scorus :

W lipcu 2010r sonda przeleciała koło asteroidy 21 Lutetia. W przeciwieństwo do poprzedniej planetoidy Luteila była dużym obiektem, o średnicy ok. 100 km. Obserwacje nawigacyjne planetoidy rozpoczęły się 31 maja. Sonda została zorientowana na planetoidę 28 czerwca o godzinie 0:00:00 UTC. Obserwacje planetoidy rozpoczęły się 5 lipca o godzinie 12:45:00 UTC. Ostatnia sekwencja zdjęć nawigacyjnych rozpoczęła się 9 lipca o godzinie 3:00:00 UTC i zakończyła się o 8:00:00 UTC. Największe zbliżenie do planetoidy nastąpiło 10 lipca 2010 o godzinie 15:45 UTC. Sonda minęła planetoidę w odległości 3169 km i ze względną szybkością 15 km/s. W czasie przelotu została wykonana udana seria obserwacji naukowych. W okresie 36 godzin łączność z sondą była dostępna prawie przez cały czas. Pozwoliło to na dostosowanie pozycjonowania instrumentów przy niepewnościach dotyczących dokładnej wielkości i pozycji planetoidy. W czasie przelotu pracowały instrumenty orbitera oraz niektóre instrumenty lądownika Philae. Instrument ROMAP lądownika wykonał pomiary umożliwiające scharakteryzowanie oddziaływań planetoidy z wiatrem słonecznym. MODULUS Ptolemy i COSAC wykonały próby pochwycenia ewentualnych ziaren pyłu w okolicach planetoidy. Instrumenty te wykonały odpowiednio 5 i 2 pomiary. Kampania obserwacyjna wokół największego zbliżenia zakończyła się rozpoczęciem transmisji danych naukowych o godzinie 17:40:21 UTC. Później prowadzone były jeszcze odległe obserwacje planetoidy. Zakończyły się one 16 lipca o godzinie 13:15:00 UTC.

Relacja z przelotu koło planetoidy odbyła się na kosmonaucie - link.

[Matias]

Jakiś czas temu było głośno o 'komecie', która narodziła w wyniku zderzenia dwóch obiektów w Pasie Planetoid. Zdaje się, że u nas na forum coś o tym pisaliśmy w wątku o Hubble'u. W każdym razie Rosetta też uwieczniła ten moment. Źródło.

Asteroida P/2010 A2 została uchwycona przez instrument OSIRIS Narrow Angle Camera, znajdujący się na wyposażeniu europejskiej sondy Rosetta. Początkowo sądzono iż jest to kometa, jak się później jednak okazało ten niesamowity obiekt narodził się w wyniku kolizji dwóch asteroid około 10 lutego w 2009 roku. Pyłowy ogon zawierał pozostałości po tej kosmicznej kolizji. Nie był on zorientowany w kierunku przeciwnym do poruszania się oraz pozycji Słońca, co było jednym z bardziej mocnych dowodów na pochodzenie 'komety'.

Początkowo wokół 'jądra komety' zauważalna była średniej wielkości chmura, która z czasem na skutek grawitacji Słońca oraz wpływu promieniowania, była co raz mocniej wydłużona odsłaniając przy okazji zalążek obiektu. Zdjęcie, które wrzucam do załącznika, zostało wykonane 16 marca w 2010 roku.

Opracowanie obserwacji P/2010 A2 przez sondę Rosetta zostało opisane w Nature. Paper jest dostępny [url'http://arxiv.org/abs/1010.2883]tutaj[/url].

Wrzucam też dla kontrastu kilka zdjęć wykonanych przez HST :





Zdjęcia pochodzą z tego ciekawego artykułu - link.

[Scorus]

Obecnie odbywa się duża korekta trajektorii w 4 krokach, łączna zmiana szybkości wyniesie aż 778:
http://www.planetary.org/blog/article/00002883/

[byko]

wie może ktoś którego konkretnie maja Rosetta minie pierwszy raz Czutiumowa-Gierasimienkę ?

[pogrzex]

spokojnie, to dopiero za trzy lata

[astropl]

wie może ktoś którego konkretnie maja Rosetta minie pierwszy raz Czutiumowa-Gierasimienkę ?

Nie udało mi się odnaleźć konkretnej daty, ale to chyba bez większego znaczenia, bo wzajemna odległość będzie duża, rzędu setek tysięcy, jeżeli nie miliona i więcej kilometrów.

[Scorus]

Tymczasem zatwierdzono nazwy utworów na Lutetii.
http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/LUTETIA/target

[Matias]

Na samym środeczku "To(a)letum" - i bardzo słusznie! Widzę potencjalny cel dla wypraw załogowych

[astropl]

Dzisiaj sonda została uśpiona. Hibernacja potrwa aż do 20 stycznia 2014 roku, do godziny 11:00 CET.

Źródło.

[Scorus]

25 i 26 marca OSIRIS wykonał pierwsze obserwacje komety docelowej. Szkoda, że dali tylko kijowy GIF a nie normalne zdjęcia.
http://www.esa.int/SPECIALS/Rosetta/SEM38RJ4LOG_1.html

[Matias]

25 i 26 marca OSIRIS wykonał pierwsze obserwacje komety docelowej. Szkoda, że dali tylko kijowy GIF a nie normalne zdjęcia.
http://www.esa.int/SPECIALS/Rosetta/SEM38RJ4LOG_1.html

Mi tam się podoba, więcej zobaczymy później

O samym przejściu w hibernacje napisali też na Kosmonaucie.

[astropl]

Sonda ma pewne problemy techniczne.