Egzoplanety - badania różne (zbiorczo)

[Scorus]

Za pomocą systemu radioteleskopów SMA (Submillimeter Array) wykryty został dysk protoplanetarny wokół gwiazdy podwójnej V4046 Sagittarii.

Odkrycie to pozwala na obserwację procesów związanych z formowaniem planet w otoczeniu w jakim do tej pory odkryto niewiele planet. Wskazuje też, że planety mogą powstawać wokół gwiazd podwójnych w podobny sposób jak wokół gwiazd pojedynczych.

Pierwsze wskazówki co do istnienia dysku w tym układzie pojawiły się zeszłego lata. Obserwacje radiowe wykonane za pomocą 30-metrowego radioteleskopu należącego do Institut de Radio Astronomie Millimetrique (IRAM) dostarczyły wtedy informacji na temat występowania gazu wokół V4046 Sagittarii. Zidentyfikowano wtedy tlenek węgla i cyjanowodór, cząsteczki charakterystyczne dla dysków protoplanetarnych. Teraz SMA pozwolił na bezpośrednie zobrazowanie dysku.

Dysk rozciąga się od gwiazd od odległości porównywanej z orbitą Neptuna do odległości 10 razy od niej większej. Zajmuje więc obszar podobny do strefy formowania planeta gazowych oraz Pasa Kuipera w Układzie Słonecznym.

Uważa się, że V4046 Sagittarii przedstawia najlepszy do tej pory przykład dysku wokół młodego układu podwójnego gwiazd. Układ składa się z dwóch gwiazd o masie podobnej do Słońca. Składniki są oddalone od siebie o około 5 średnic Słońca. Wiek układu jest szacowany na 12 milionów lat. Dysk może byś więc jednym  najstarszych do tej pory odkrytych. Proces formowania planet gazów może być więc kontynuowany dłużej niż kilka milionów lat.

W układzie tym mogło już dojść do uformowania planet gazowych. Jest on położony prawie 2 razy bliżej Słońca niż inne znane układy planetarne (w odległości 240 lat świetlnych), więc stanowi dobry obiekt do poszukiwań planet, a nawet ich obrazowania.

http://astronomynow.com/090611Planet-formingdiscorbitingtwinsuns.html

[Scorus]

Ostatnie badania wykazują, że nietypowe kształty dysków protoplanetranych wokół gwiazd mogą wynikać z oddziaływań z gazem międzygwiazdowym.

Deformacje i wygięcia tego typu dysków często są utłuczone obecnością niewidocznych obiektów lub bliskimi przejściami sąsiednich gwiazd. Jednak obecne badania pokazują, że takie kształty mogły też być wywołane oddziaływaniami pyłu z gazem w otoczeniu.

Dyski takie zawierają dużą ilość planetoid i komet, które zderzając się mogą uformować planety. Podczas zderzeń powstają duże ilości drobnych cząstek pyłu. Pył taki jest następnie usuwany na skutek zderzeń pomiędzy ziarnami, ciśnienia promieniowania gwiazdy i innych czynników.

Gdy gwiazda z dyskiem przemieszcza się przez przestrzeń kosmiczną przechodzi przez obłoki gazu. Gaz taki tworzy rodzaj wiatru międzygwiazdowego. Uderza on w cząstki pyłu i powoduje zmniejszanie szybkości cząstek w dysku. Wywołuje tym samym zmiany ich trajektorii. Wpływa to tylko na najmniejsze drobny, wielkości rzędu mikrometra.

Obecne badania były prowadzone na przykładzie gwiazdy HD 32297 położonej w odległości 340 lat świetlnych w gwiazdozbiorze Oriona. Układ ten charakteryzuje się wiekiem około 100 milionów lat. Jest więc mniej więcej na etapie w którym wokół Słońca skończyły formować się planety.

Badania wykonał zespół pod kierownictwem Johna Debesa z Goddard Space Flight Center. Pozwoliły one na stwierdzenie, że dysk jest przegięty w wewnętrznej części. Inne badania wykazały też istnienie obłoku gazu blisko tej gwiazdy. Wskazuje to, że taki kształt dysku mógł być wywołany przez wleczenie cząstek pyłu wywołane oddziaływaniami z gazem.

Gdy dysk zderza się dużą powierzchnią z obłokiem gazu, tak jak w przypadku HD 32297 jego krawędź powinna zostać delikatnie odgięta od kierunku ruchu. Zderzenie takie powoduje zmiany tylko w zewnętrznych rejonach dysku, gdzie związki grawitacyjne pyłu z gwiazdą są niewielkie.

Badania takie są istotne dla teorii formowania się dużych planet takich jak Uran i Neptun, oraz kształtowania populacji ciał tworzących Pas Kuipera. Obecnie wydaje się, że gaz międzygwiazdowy  może sprzyjać usuwaniu pyłu z młodych układów planetarnych.

http://astronomynow.com/news/n0908/28disc/

[Matias]

Analiza atmosfery planety HR 8799b

Astronomowie pracujący przy dwóch teleskopach Kecka na Hawajach, skierowali oczy ku planecie HR 8799b, znajdującej się 130 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Pegaza.

Więcej - tu.

Załącznik: obraz planety HR 8799b z teleskopu Kecka.

[Matias]

Czy można wykryć wulkany na obcych planetach?

W dobie odkrywania coraz mniejszych planet pozasłonecznych astronomowie zastanawiają się czy możliwe jest zaobserwowanie wulkanów także na tych planetach?

Według teoretyków z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics odpowiedź na to pytanie może brzmieć "Tak".

Jednak aby było to możliwe, erupcja wulkanu na obcej planecie musiałaby być naprawdę duża, tak aby do atmosfery wyrzucona została ogromna ilość gazów. Przy użyciu teleskopu Jamesa Webba możliwe będzie wykrycie na planetach pobliskich gwiazd erupcji od 10 do 100 razy większych niż wybuch wulkanu Pinatubo w 1991 roku.

Astronomowie nie mają obecnie narzędzi, aby bezpośrednio obserwować pozasłoneczne planety, jednak w kilku przypadkach udało im się wykryć ich atmosferę. Duża erupcja wulkanu powoduje wyrzucenie sporych ilości pyłu i gazów, co na małych skalistych planetach może doprowadzić do zmiany składu atmosfery.

Więcej na kosmo - link.

[Matias]

Bardzo 'głośny' artykuł na kosmo, aż dziwne że nie było o nim wzmianki na forum, hm?

46 miliardów planet skalistych czeka na odkrycie...

Małe skaliste egzoplanety, poza kilkoma wyjątkami, wciąż są poza granicami obecnych technik detekcji. Na podstawie obecnie znanych już planet pozasłonecznych możliwe są jednak oszacowania ilości nie odkrytych jeszcze obiektów. Najnowsze wyliczenia wskazują, że w naszej Galaktyce jest aż 46 miliardów planet skalistych, które krążą blisko swych gwiazd macierzystych. Ta liczba nie zawiera egzoplanet podobnych do Ziemi - jedynie te o mniejszych orbitach.

Te wyniki to rezultat badań, w których udział brała NASA oraz Uniwersytet Kalifornijski. Badania były przeprowadzane przez pięć ostatnich lat i skupiały się na pomiarach ponad 150. pobliskich gwiazd (do około 80. lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego). Po pomiarach przeprowadzono dalsze symulacje, skupiające się na obiektach krążących do odległości równej 0,25 jednostki astronomicznej od gwiazd macierzystych. (0,25 jednostki astronomicznej to 25% odległości pomiędzy Ziemią a Słońcem).

Dalszy ciąg na kosmo - link.

[kanarkusmaximus]

Bardzo 'głośny' artykuł na kosmo, aż dziwne że nie było o nim wzmianki na forum, hm?

Było, choć bardzo źle o tym napisałem, odwołując się jedynie do papieru:
http://www.astronautyka.org/index.php/topic,346.msg6860.html#msg6860

[Matias]

Artykuł ze Space traktujący o tych niepotwierdzonych 500 egzoplanetach, o których informacje mają wypłynąć w przyszłym roku. Dokładna data to 1 luty i ma być to 'lawina egzoplanet'

Trochę także ciekawostek jest w artykule, m.in. streszczenie czterech metod wykrywania egzoplanet. Dowiadujemy się, także że wynajęcie teleskopu Kecka na jedną noc to koszt nawet 50 k $

Smakołyk:

"Many of the candidates Kepler discovered are now getting verified with radial velocity confirmations. "On Feb. 1, we'll announce all of them — a huge avalanche of exoplanet candidates," Marcy said.

"The days of having to have perfect exoplanets are going away," Seager noted. "We're going to publish so many planets that we're not going to be able to validate all of them. Instead, we'll have so many we can start studying them statistically in groups."

Even without Kepler, there are roughly 100 exoplanet candidates that researchers are working hard to confirm, Marcy said."

Źródło.

[Jacob]

Weee już nie mogę się doczekać :] Jak z tych 500 zostanie tylko 100 to i tak będę się cieszyć

PS. Tak mnie przed chwilą naszło. Kepler pracował przez kilkadziesiąt dni i dostarczył dane o tych potencjalnych planetach. A co on robi teraz? Minęło już kilka miesięcy, cały czas dostarcza nowe dane (tysiące kandydatów? )? A może skupili się tylko na potwierdzaniu tej pierwszej partii danych? 

[Szaniu]

Też sądzę, że zajęli się potwierdzaniem istnienia odkrytych światów. Ale ostatnio było coś też o jakiś badaniach odległych gwiazd . Chyba na kosmo czytałem, ale nie jestem pewien.

[Matias]

PS. Tak mnie przed chwilą naszło. Kepler pracował przez kilkadziesiąt dni i dostarczył dane o tych potencjalnych planetach. A co on robi teraz? Minęło już kilka miesięcy, cały czas dostarcza nowe dane (tysiące kandydatów? )? A może skupili się tylko na potwierdzaniu tej pierwszej partii danych?

750 egzoplanet zostało odkrytych w czasie 43 dni od rozpoczęcia obserwacji za pomocą metody z jakiej korzysta Kepler przy poszukiwaniach, czyli wyłapywaniu tranzytów.

Oczywiście to byli tylko kandydaci, których istnienie trzeba potwierdzić. Z tego co kojarzę to potwierdzaniem istnienia egzoplanet zajmują się już inne obserwatoria (nie wiem jakie dokładnie, może Spitzer, może jakieś naziemne, tak jak wspominają w tekście o Kecku). W każdym razie do potwierdzania odkryć wykorzystuje się astrometrię, czyli pomiar kołysania się gwiazd takich układów.

[Maquis]

Bardzo możliwe, że nie słyszymy o nowych kandydatach, bo zespół jest bardziej ostrożny niż wcześniej.
Ale nie zdziwiłbym się gdyby przy okazji publikacji tych wcześniejszych w lutym nie pojawiły się także informacje o innych detekcjach.

[Jacob]

O! Właśnie! Przecież jak dobrze napisał Matias kandydatów jest więcej niż 500. O tej reszcie coś słychać czy nadal jedna wielka tajemnica?

[kanarkusmaximus]

to nie do końca jest tak, że w zebranych danych 'natychmiast' widać kandydata na egzoplanetę a naukowiec pracujący w NASA spogląda w czasie rzeczywistym w ekran monitora, w pewnym momencie oddech mu się wyraźnie przyśpiesza, chwyta za telefon z czerwoną słuchawką i łączy się z Białym Domem. Takie rzeczy to tylko w filmach s-f.

Tak naprawdę analiza danych zabierze kilka lat, również po zakończeniu misji Kepler. Większość danych zebranych przez tę sondę w ogóle pewnie jeszcze nie była nawet wstępnie analizowana, bo a) naukowców pracujących w projekcie jest za mało, b) skupiają się też na tych 500. słodkich kandydatach, o których była mowa oraz c) nieco dodatkowych kandydatów pewnie też doszło.

Do tego dochodzą względy 'wpadkowe', że tym razem NASA pewnie nie chce pozwalać na takie niekontrolowane i nie do końca wyjaśnione przecieki jak prezentacja dr Sasselova. Dlatego naukowcy, zamiast krzyczeć dookoła i zwracać na siebie uwagę wolą się skupić na konkretach.

Misja Kepler będzie przynosić zaskakujące wyniki jeszcze przez długi długi czas - po prostu danych będzie tak dużo, że natychmiastowa analiza całości nie jest możliwa.

[Szaniu]

Na takie odkrycie warto poczekać. Zwłaszcza, że 'na pocieszenie' co miesiąc dostajemy info o kilku potwierdzonych planetach. Kepler jeszcze ruszy z kopyta i to zapewne tak, że nie damy rady się tak łatwo połapać z ilością danych .

[jch]

No to nam się szykuje mała sensacyjka. A nawet nie taka mała. Niestety, embargo spada dopiero w czwartek o 20:00.