Fundacja Ad Astra, w współpracy z innymi NGO-sami przygotowała zestaw pytań do partii politycznych. Pytania zostały rozesłane wszystkim ogólnopolskim partiom, odpowiedzi będą opublikowane i dostępne dla wszystkich.
https://adastra.org.pl/pytania-przedwyborcze/Pytania:
1. Przyjęta w 2017 roku Polska Strategia Kosmiczna (PSK), która stanowi podstawę polityki państwa polskiego w sektorze kosmicznym jest realizowana wybiórczo i nieterminowo (patrz np.
https://www.pspa.pl/index.php/pl/projekty/polska-strategia-kosmiczna-psk/realizacja-psk-2023). W jaki sposób, po wyborach do Sejmu i Senatu 2023, należy przyspieszyć realizację PSK? Jeżeli konieczna jest nowelizacja PSK, to w jakim zakresie?
2. Jednym z najważniejszych problemów w realizacji PSK jest brak przyjęcia Krajowego Programu Kosmicznego (KPK), pomimo wielokrotnych prób podjętych w tym zakresie przez Polską Agencję Kosmiczną oraz ministra właściwego ds. gospodarki. Jaki jest, w Państwa ocenie, powód tego, że KPK nadal pozostaje w „fazie projektu”? Jakie działania należy podjąć, po wyborach do Sejmu i Senatu RP 2023, aby KPK zostało przyjęte?
3. W ostatnich tygodniach podjęto decyzję, aby przeznaczyć z rezerwy budżetowej Polski 65 mln euro na (prawdopodobnie) tygodniową misję kosmiczną astronauty rezerwowego Europejskiej Agencji Kosmicznej – Pana Sławosza Uznańskiego. Stanowi to realizację umowy zawartej z Europejską Agencją Kosmiczną. Czy po wyborach do Sejmu i Senatu RP 2023, kwestia zawarcia i wykonania tej umowy powinna zostać ponownie poddana pod rozwagę, włącznie z ewentualnym wypowiedzeniem (odstąpieniem) od tej umowy?
4. Zawarta w ostatnich tygodniach umowa z Europejską Agencją Kosmiczną przewiduje przeznaczenie przez Polskę ponad 200 mln euro na składkę opcjonalną do tej organizacji międzynarodowej. Jakie technologie należy rozwijać w Polsce dzięki tym pieniądzom? Czy polskie składki do pozostałych międzynarodowych organizacji kosmicznych (rządowych i pozarządowych), których członkiem jest Polska, jest wystarczająca, a jeśli nie, to na jakim powinna kształtować się poziomie?
5. Jaka jest Państwa ogólna ocena ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej, a w szczególności jej nowelizacji z 2019 roku? Czy wspomniana ustawa, w swym aktualnym kształcie, pozwala PAK efektywnie realizować jej ustawowe zadania? W tym kontekście pojawia się dalsze pytanie – czy agencja wykonawcza jest efektywną formą prawną funkcjonowania Polskiej Agencji Kosmicznej, jeśli nie, jaką formę prawną należy wskazać jako alternatywną?
6. Jakich szeroko rozumianych zdolności w sektorze kosmicznym potrzebuje Polska (administracja publiczna, podmioty prywatne, obywatele etc.)? Czy należy ograniczyć się do efektywnego wykorzystywania usług satelitarnych (obserwacje, nawigacja, komunikacja) w administracji publicznej i gospodarce, czy raczej podejść do tej kwestii „szerzej” – starać się budować polski przemysł (sektor) kosmiczny „bogaty w różne zdolności”?
7. Warunkiem sine qua non skutecznej polityki kosmicznej państwa jest jej konsekwentna i ciągła realizacja. Bardzo dużą wartością byłoby wypracowanie konsensusu między siłami politycznymi i konsekwentna realizacja polityki kosmicznej, niezależnie od tego, która opcja polityczna jest w danym momencie u władzy. Czy jest to możliwe? Jeżeli tak, w jaki sposób taki konsensus osiągnąć?
8. Czy, a jeśli tak, to w jakim zakresie należy znowelizować (zmienić, uaktualnić) Strategię Bezpieczeństwa Narodowego RP z 2020 r. w zakresie szeroko rozumianych „zdolności kosmicznych RP”?
9. W jaki sposób należy wspierać rozwój kompetencji młodych obywateli i obywatelek Polski, przydatnych w sektorze kosmicznym? Czy dobrym pomysłem jest ustanowienie stałego programu stażowego w tym zakresie? Jakie powinny być jego podstawowe założenia?
10. Czy kształtowanie i prowadzenie polskiej polityki kosmicznej powinno pozostawać w gestii ministra właściwego ds. gospodarki (stan aktualny), czy raczej w tym zakresie należy wypracować „nowy model” (np. przypisanie tej kompetencji różnym ministrom właściwym, w zależności od charakteru danej części polskiej polityki kosmicznej – część naukowa/nienaukowa; cywilna/wojskowa etc.)?
11. Kompetencje osób rozwinięte w ramach modelarstwa rakietowego dużych mocy, które propaguje od ponad 12 lat Polskie Towarzystwo Rakietowe, są filarem obecnie przygotowywanych komercyjnych rakiet suborbitalnych. Jednak ciągle próg wejścia w tę dziedzinę jest obarczony niejasnością przepisów. Restrykcyjne prawo w Polsce zrównujące komercyjne silniki rakietowe powszechnie dostępne za granicą z materiałami wybuchowymi i znacznie ogranicza ilość osób mogących rozwijać swe umiejętności modelarskie w znacznie poważniejszych projektach. Czy prawo polskie zostanie zrównane do poziomu ościennych państw np. Niemiec, gdzie modelarze mogą nabywać i używać w ramach organizacji rakietowych silniki komercyjne wysokich mocy i rozwijać bardziej zaawansowane konstrukcje rakietowe?