Cofnijmy się w czasie – jest druga połowa roku
1970.
Amerykanie już 5 razy byli koło Księżyca, a Rosjanom nie udało się nawet dokonać lotu wokół Księżyca. Ale świat nie wie jeszcze o niepowodzeniach ich rakiety księżycowej N1
Sondy na Wenus – „Wenera” miały serię niepowodzeń (lądowanie „Wenus-7” nastąpiło dopiero pod koniec 1970 roku). Misje na Marsa – od „Mars-2” dopiero się zaczną w 1971 roku. Sukcesy mają Rosjanie tylko w lotach Sojuzów. Lot Łuny-15, która miała przywieźć grunt księżycowy przez powrotem Apolla-11 też zakończył się rozbiciem sondy podczas lądowania (oficjalnie ZSRR podawał, że Łuna-15 osiągnęła Księżyc zgodnie z programem...
)
Potrzebne były sukcesy – stąd zmiana polityki i zamiast wysłania swojego kosmonauty na Księżyc, Rosjanie „przestawiają" się na badania US za pomocą sond bezzałogowych.
Pierwszym sukcesem był lot Łuny-16, która 24.IX.1970 pomyślnie wraca z Księżyca z gruntem księżycowym (to że ilość ta była niewielka – ok. 100 gramów w porównaniu z 30 kg, jakie przywiozła załoga Apolla-12, to nie ma znaczenia...)
ZSRR informuje, że nie widzi potrzeby ryzykowania życia swoich kosmonautów (tak jak robią to Amerykanie), skoro Łuna-16 wykonała niemal to samo, co Apollo-11, a jej koszt był wielokrotnie mniejszy... O tym, że ok. 1963 roku ZSRR oficjalnie informował, że
50 rocznicę Rewolucji Październikowej (czyli w 1977 roku !
)
uczci lądowaniem człowieka na Księżycu, nie ma już mowy...
10 listopada 1970 roku (z okazji kolejnej rocznicy Rewolucji Październikowej(w listopadzie...)
startuje Łuna-17 i po wylądowaniu na Księżycu na Morzu Deszczów 17.XI.1970, świat dowiaduje się, że na „pokładzie” jest pojazd księżycowy „
Łunochod-1”
Łunochod przypominał wyglądem... kocioł ciśnieniowy – jego korpus miał kształt cylindryczny. Miał też podwozie i 8 kół napędowych. Każde koło było poruszane swoim silnikiem; a na wypadek poważnej awarii silnika lub zablokowania jego na gruncie księżycowym istniała możliwość... odstrzelenia uszkodzonego koła i kontynuacji poruszania pojazdu bez niego.
Jego rozmiary to 170 x 160 x 135 cm, a masa była imponująca – samego Łunochoda prawie
800 kg (z lądownikiem Łuny-17 ponad 1800 kg) - kilka razy więcej niż Sorveyorów. Miał bogate wyposażenie naukowe (pominę szczegóły). Zasilany był z akumulatorów, które były doładowywane z baterii słonecznej, umieszczonej w ruchomej pokrywie, zamykającej – na noc księżycową - od góry pojazd. Miał 4 kamery TV, przekazujące na żywo obraz z Księżyca. Było to konieczne do sterowania – w czasie rzeczywistym – Łunochodem po powierzchni Księżyca.
Jedna z kamer (panoramiczna) umożliwiała wykonanie zdjęć dookoła pojazdu – tak powstawały panoramy podczas każdego dnia księżycowego. Aby niska temperatura nie uszkodziła elektroniki, znajdujący się w specjalnym pojemniku izotop polonu 210 podgrzewał w nocy wnętrze Łunochoda. Nikt nie miał jednak pewności, czy Łunochod przetrwa trwającą 2 tygodnie noc i odezwie się po wschodzie Słońca...
Powyżej – zdjęcia z Łunochoda-1: lądownik Łuny-17 i panorama Księżyca.
Łumnochod-1 okazał się odporny na warunki na Księżycu i działał znacznie dłużej niż planowano. Podczas trzeciego dnia księżycowego powrócił do miejsca lądowania (był to test nawigacji dla operatorów na Ziemi), a potem kontynuował swoją podróż Przebył w sumie odległość
10540 metrów. Kamery wykonały około 20000 zdjęć TC i powstało ok. 200 panoram.
Powyżej – tytuły niektórych artykułów w gazetach o locie Łunochoda-1.
Sporo informacji o Łunochodzie-1 można znaleźć w "Uranii" z 1972 roku, Nr. 5.
Łunochod-1 został wyłączony 04.10.1971 – z „okazji” rocznicy wysłania Sputnika-1...
Dwa lata później
ZSRR wysłał drugiego Łunochoda – na pokładzie Łuny 21.
Start z Ziemi nastąpił 8 stycznia 1973 roku. Po wejściu na orbitę wokół Księżyca 12.01.1973 i kilku zmianach orbity (ciekawe – bardzo podobne manewry do misji Apollo !)
wylądował na Księżycu 15.01.1973 o godz. 23:35 UT w kraterze LeMonnier.
Krótko potem Łunochod wykonuje pierwsze zdjęcia wokół lądownika i zjeżdża z rampy na powierzchnię Księżyca. Łunochod-2 miał nieco większą masę od poprzednika (840 kg) i większe wyposażenie naukowe. Mógł się poruszać z większą prędkością (
5 km/godz, zamiast 2 km/godz dla Łunochoda-1). Warto dodać, że obydwa
pojazdy miały lustro laserowe, którego przeznaczeniem było identyczne do odpowiedników w misjach Apollo - znalezienie w teleskopie na Ziemi odbicia wiązki laserowej, wysyłanej w stronę miejsca „pobytu” pojazdu.
Powyżej – zdjęcia powierzchni Księżyca wykonane przez Łunochoda-2.
W sumie Łunochod wykonał 80000 zdjęć TV i 86 panoram. Działał niestety znacznie krócej niż Łunochod-1 – 4 miesiące. Przebył jednak znacznie większą odległość – ok.
37000 metrów.
W 1977 roku, z okazji 20 rocznicy wysłania Sputnika-1, w Warszawie odbyła się wielka wystawa osiągnięć ZSRR w dziedzinie astronautyki – „
Kosmos 77”.
Poniżej – wybrane moje zdjęcia przedstawiające
Łunochoda-2. Była to wierna kopia oryginalnego pojazdu, sterowana przez obsługę wystawy, jeżdżąca i wykonująca inne zadania.
Hermes
Wątek: Łuchochody: 1 i 2 (Przeczytany 24092 razy)