Polskie Forum Astronautyczne

Plany i rozwój => Technologie => Wątek zaczęty przez: Varcetti w Lipiec 21, 2010, 20:17

Tytuł: Buran
Wiadomość wysłana przez: Varcetti w Lipiec 21, 2010, 20:17
Buran
wahadłowiec Rosjan


Buran (burza śnieżna) - jest to radziecki wahadłowiec kosmiczny, który miał być odpowiedzią na wahadłowce Amerykanów. Niestety radziecki prom poleciał na orbitę tylko raz w 1988 roku podczas misji 1K1. Głównym konstruktorem promów był Gleb Łozino-Łozinskij.

Promy Buran

OK-1.01 "Buran"
Jest to najbardziej znany radziecki wahadłowiec, ponieważ jako jedyny poleciał na orbitę. Jego konstrukcja rozpoczęła się w 1986 roku. Początkowo nazywał się "Bajkał", jednak nazwę zmieniono kilka tygodni przed jego pierwszym lotem. Odbył bezzałogowy lot orbitalny 15 Listopada 1988 roku, podczas którego okrążył 2 razy Ziemię a następnie wylądował automatycznie na pasie startowym znajdującym się na terenie kosmodromu Bajkonur. W 1989 roku był jednym z eksponatów wystawy w Paryżu. Został tam przetransportowany na samolocie Antonov 225.

(http://www.buran.fr/bourane-buran/img/baikonur_energia_112-2.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/abu1.01.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/baikal42-petit.jpg)

Następnie był przechowywany przez długi czas w hangarze na makiecie rakiety Energia. Został zniszczony w Maju 2002 roku, gdy podczas prac konserwacyjnych doszło do zarwania się dachu hangaru, w którym przebywał. Zginęło wtedy w zależności od źródła 7 lub 8 osób.

(http://www.buran.fr/bourane-buran/img/hangar11-petit.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/hangar10-petit.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/hangar12-petit.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/hangar14-petit.jpg)

Lot 1K1
Początkowo media rosyjskie donosiły, że sześciu kosmonautów trenuje w symulatorach do pierwszego załogowego lotu wahadłowca. Konstruktorzy byli świadomi tego, że system podtrzymywania życia nie został całkowicie zaimplementowany i dlatego zdecydowano, że lot będzie bezzałogowy. Pierwsza próba startu miała miejsce 29 Października, jednak 51 sekund przed startem awaria infrastruktury naziemnej wstrzymała odliczanie.

Druga próba startu miała miejsce 15 Listopada 1988 roku. Pomimo trudnych warunków atmosferycznych, które mogły być podstawą do wstrzymania odliczania, dyrektor lotu wydał pozwolenie na start, który odbył się bez problemów. Lot promu trwał 205 minut. Buran lecąc na wysokości 250km okrążył dwukrotnie Ziemię. Wahadłowiec wylądował w znakomitym stanie na terenie kosmodromu Bajkonur.

(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/3/32/Buran.jpg/200px-Buran.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/atterrissage1-petit.jpg)

http://www.youtube.com/watch?v=Ql2spMZyKo0
Start i lądowanie Burana podczas misji 1K1


OK-1.02 "Ptichka"
Jest to drugi prom z serii Buran. Jego nieformalna nazwa to Ptichka. Został ukończony w ok. 95%. Jego budowę przerwano w 1993 roku. Nie zdążono zainstalować w nim kilku elektronicznych instrumentów. Był jedynym radzieckim promem wyposażonym w system podtrzymywania życia. Swój pierwszy lot miał odbyć w 1993 roku, którego celem byłoby automatyczne dokowanie do stacji kosmicznej Mir. Wahadłowiec jest obecnie własnością Kazachstanu. Rosjanie oddali go w zamian za możliwość korzystania z kosmodromu Bajkonur.

(http://www.buran.fr/bourane-buran/img/ptichka1.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/ptichka2.jpg)

OK-2.01
Jest to trzeci prom z serii. Jego budowę przerwano w 1993 roku. Był to pierwszy z drugiej generacji promów Buran. Różnicą w stosunku do pierwszej generacji było zastasowanie kilku modyfikacji i ulepszeń (głównie w kokpicie). Został zbudowany w ok 30-50% a następnie częściowo zdemontowany. Do Października 2004 roku znajdował się przed fabryką Tushino. Następnie został przeniesiony na parking samochodowy znajdujący się w tej samej dzielnicy.

(http://www.buran.fr/bourane-buran/img/ok-2.01.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/miheev04-petit.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/tushino-201-2008-05-petit.jpg)


OK-2.02
Czwarty prom z serii. Zbudowany w ok. 10-20%. Kiedyś znajdował się w jednym z hangarów na terenie fabryki Tushino. Obecnie znajduje się przed fabryką.

(http://www.buran.fr/bourane-buran/img/ok-2.02.jpg)   (http://www.buran.fr/bourane-buran/img/ok-2.02-2.jpg)

OK-2.03
Ostatni, piąty prom z serii Buran. Został całkowicie zdemontowany. Nic nie zachowało się do chwili obecnej.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Varcetti w Lipiec 21, 2010, 20:20
Różnice pomiędzy Buran a Space Shuttle

(http://dsc.discovery.com/space/top-10/gallery/ships-buran-shuttle.jpg)
Porównanie Space Shuttle (po lewej) i promu Buran.

Wahadłowiec Buran został opracowany po promie kosmicznym Columbia i istnieje wiele podobieństw w wyglądzie tych pojazdów. Z tego powodu spekulowano, podobnie jak w przypadku podobieństw Concorde - Tu-144, że dużą rolę w budowie Burana odegrało szpiegostwo przemysłowe. Tym niemniej, pomimo zbliżonego wyglądu zewnętrznego, istnieje wiele różnic w konstrukcji pojazdów. Samo podobieństwo zewnętrzne tłumaczy się podobnymi założeniami aerodynamicznymi lub też użyciem przez Rosjan wczesnych zdjęć lub rysunków kadłuba pojazdu amerykańskiego.

Podstawowe różnice:

    * Buran nie został zaprojektowany jako kompletny system ale jako ładunek wynoszony przez rakietę Energia, której przeznaczeniem z kolei nie było wynoszenie jedynie promu lecz różnych innych ładunków o masie do 80 ton. W amerykańskim programie kosmicznym również rozważano podobne podejście, nazwane shuttle-C, ale nie wyszło ono poza etap testów na modelach.
    * Sama rakieta Energia mogła być konfigurowana do wynoszenia różnych ładunków i posiadać różne konfiguracje, np. przeznaczone do przenoszenia do 200 ton ładunku (nigdy nie zbudowana) lub dostarczania ładunku na Księżyc (również nigdy nie zbudowana).
    * Buran został zaprojektowany od początku do lotów zarówno załogowych jak i bezzałogowych, posiadając program automatycznego lądowania. Wersja załogowa nie została nigdy zbudowana. Wahadłowce amerykańskie zostały wyposażone w system automatycznego lądowania na późniejszym etapie (po raz pierwszy w STS-121) ale nigdy nie został on użyty, jako że przeznaczono go do użycia jedynie w sytuacjach awaryjnych.
    * Buran nie posiada głównego silnika rakietowego, co pozwoliło na zwiększenie ładunku promu. Rakieta nośna Energia została zaprojektowana tak, aby możliwe było jej powtórne użycie, jednak nigdy nie zbudowano jej w takiej wersji. Amerykańskie promy posiadają własny napęd, wymagając jedynie dołączenia zewnętrznego zbiornika paliwa przy starcie, który następnie jest odrzucany i spala się w atmosferze. Dodatkowo używane są silniki pomocnicze, które również są odrzucane w atmosferze, ale lądują w oceanie i możliwe jest ich ponowne użycie.
    * Prom Buran posiada dwa silniki zdolne do powtórnego odpalenia.
    * Buran potrafiłby wynieść ładunek 30 ton w standardowej konfiguracji. Amerykańskie promy mogły wynosić do 25 ton, ale późniejsze modyfikacje polegające na zmniejszeniu masy wahadłowców o kilka ton pozwoliły odpowiednio zwiększyć masę wynoszonego ładunku.
    * Podobnie większy jest ładunek, z którym Buran może powrócić z orbity - 20 ton, dla Space Shuttle jest on ograniczony do 15 ton.
    * Stosunek ciągu do ciężaru wynosi 6,5 w przypadku Burana i 5,5 w przypadku Space Shuttle.
    * Płytki osłony termicznej są inaczej układane w przypadku obydwu konstrukcji. Radzieccy inżynierowie uważali swój sposób za bardziej wydajny. Buran nie posiada charakterystycznego, ciemnoszarego fragmentu osłony umieszczonego na dziobie, złożonego z płytek kompozytowych na bazie włókien węglowych i grafitu.
    * Silniki manewrowe Burana używane na orbicie używają jako paliwa nafty lotniczej (kerozyny) i tlenu, silniki Space Shuttle działają na bardziej toksyczne paliwo (monometylohydrazyna i czterotlenek azotu). Co więcej, silniki manewrowe Burana są wydajniejsze (ciąg 180 kN wobec 55 kN Space Shuttle).
    * Buran zaprojektowano do transportu w pozycji poziomej, dzięki czemu może być dostarczony na wyrzutnię dużo prędzej niż transportowane w pozycji pionowej wahadłowce amerykańskie. Firma Antonow zbudowała specjalnie do celu transportowania Burana największy jak do tej pory samolot transportowy na świecie Antonow An-225.
    * Rakieta nośna Energia nie została pokryta pianką, której rozdarcie doprowadziło do katastrofy promu Columbia. Co więcej, rakiety pomocnicze nie zostały skonstruowane z segmentów podatnych na przecieki przez uszczelki, co z kolei spowodowało katastrofę promu Challenger. Tym niemniej rakiety pomocnicze na paliwo ciekłe używane przez Burana są trudniejsze do przygotowania i utrzymania w stanie napełnienia przez dłuższy czas, dodatkowo są też bardziej narażone na wybuch niż silniki na paliwo stałe używane przez Space Shuttle. Z kolei po uruchomieniu, silniki na paliwo ciekłe są bardziej kontrolowalne.
    * Buran w przeciwieństwie do amerykańskiego odpowiednika nie posiada gondoli co upraszcza jego budowę.
    * Radziecki prom jest o 1 metr krótszy od Space Shuttle, ma także większą rozpiętość skrzydeł (Space Shuttle ma 23,34 m, podczas, gdy Buran dokładnie 24 metry )

http://www.youtube.com/watch?v=3gjubQ7SB8I
Film przedstawiający prom Buran.

Źródła:
http://www.buran-energia.com/ (http://www.buran-energia.com/)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Buran_(wahad%C5%82owiec) (http://pl.wikipedia.org/wiki/Buran_(wahad%C5%82owiec))
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Lipiec 21, 2010, 20:31
Hmm, a gdzie znalazłeś informacje o tym, że Buran miał mieć silniki odrzutowe? Z tego co się orientuję to informacja taka to częsty błąd, pojawiający się dlatego, że testowano go w locie z gondolami silników.

Ciekawostką jest system napędowy, który istotnie działał na naftę i tlen - mieszanka ta oczywiście nie jest hipergoliczna, więc cały element posiadał dodatkowo system zapłonowy. Buran był też o metr krótszy.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: fasola w Lipiec 21, 2010, 20:38
Brawo za opracowanie :). I duży plus za porównanie Burana z STS. Można by się jeszcze dowiedzieć dlaczego zapadła decyzja o budowie Burana i dlaczego potem budowa została wstrzymana?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: sarna w Lipiec 21, 2010, 20:39
Wstrzymana została z bardzo prostego powodu - rozpad związku radzieckiego i brak funduszy na kontynuację programu.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: kanarkusmaximus w Lipiec 21, 2010, 20:42
Wstrzymana została z bardzo prostego powodu - rozpad związku radzieckiego i brak funduszy na kontynuację programu.

Tu chyba jeszcze jeden czynnik polityczny grał rolę - nieudany pucz moskiewski w sierpniu 1991 roku, gdzie wyższe osoby z programu Burana brały aktywny udział.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pucz_moskiewski
(Pewnie Astropl nieco więcej na ten temat napisze)

PS. Witamy! :)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: sarna w Lipiec 21, 2010, 20:54
Witamy! :)
No ja również witam :D

Bardzo ciekawy ten artykuł. Z mojej perspektywy czasu inaczej patrzy się na tamte wydarzenia.. (miałem wtedy nieco ponad miesiąc)

A może Rosjanie (czy tam sowieci ;) ) wzięli pod uwagę katastrofę challengera i stwierdzili że to jednak nie najlepszy pomysł? Wiem to mało prawdopodobne ale to może jednak miało jakiś wpływ na program buran.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 22, 2010, 19:28

Tu chyba jeszcze jeden czynnik polityczny grał rolę - nieudany pucz moskiewski w sierpniu 1991 roku, gdzie wyższe osoby z programu Burana brały aktywny udział.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pucz_moskiewski
(Pewnie Astropl nieco więcej na ten temat napisze)


Chętnie bym coś napisał, ale pierwsze o tym słyszę. Kto z programu Buran brał udział w puczu Janajewa?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 22, 2010, 19:32

Jego konstrukcja rozpoczęła się w 1896 roku.


Ho, ho, stara rzecz... :)


Następnie był przechowywany przez długi czas w hangarze na makiecie rakiety Energia. Został zniszczony w Maju 2002 roku, gdy podczas wichury doszło do zarwania się dachu hangaru, w którym przebywał. Zginęło wtedy w zależności od źródła 7 lub 8 osób.

Skąd informacja o wichurze? O ile wiem (http://astro.zeto.czest.pl/n020501.htm#06), to:

12.05.2002 o 05:40 GMT w MIK-112 (hala montażowa wahadłowca Buran na Bajkonurze) doszło do wypadku, w którym śmierć poniosło 8 robotników. Pracowali oni na wysokości 80 m przy remoncie dachu, który zawalił się na nich. Szczątki walącej się konstrukcji spadły również na sam orbiter.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: kanarkusmaximus w Lipiec 22, 2010, 20:32
Chętnie bym coś napisał, ale pierwsze o tym słyszę. Kto z programu Buran brał udział w puczu Janajewa?

To to mi się przypomina:
Cytuj
1993 June 30 - Yeltsin cancels Buran project - Program: Buran. Launch Vehicle: Energia.
No known mission (with the end of SDI and the cold war) - plus the project manager was one of the 1991 coup plotters. Total cost 20 billion rubles at time of cancellation.

http://www.astronautix.com/craft/buran.htm

Chociaż nie zawsze astronautix ponoć podawał sprawdzone informacje...
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Varcetti w Lipiec 22, 2010, 20:44
Dzięki wszystkim za wypatrzone błędy :) Czy macie jeszcze jakieś sugestie w jaki sposób można udoskonalić wstęp? :)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 23, 2010, 10:51
Ładne opracowanie Varcetti :)

Czyli Ptichka jest do zwiedzania dla tych, którzy wybiorą się do Kazachstanu?

Chętnie bym zobaczył więcej zdjęć poszycia tego jedynego rosyjskiego wahadłowca po powrocie z orbity, czy naprawdę była taka nienaruszona ;)

Hmm.. a sam Buran ile mógł przewozić osób? Tak jak u Amerykanów standardowo 7? Jak rozumiem miał podobny system do amerykańskiego RCS, jednak na inne paliwo?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 23, 2010, 11:01

Czyli Ptichka jest do zwiedzania dla tych, którzy wybiorą się do Kazachstanu?

Chętnie bym zobaczył więcej zdjęć poszycia tego jedynego rosyjskiego wahadłowca po powrocie z orbity, czy naprawdę była taka nienaruszona ;)

Hmm.. a sam Buran ile mógł przewozić osób? Tak jak u Amerykanów standardowo 7? Jak rozumiem miał podobny system do amerykańskiego RCS, jednak na inne paliwo?

Wybrać się do Kazachstanu, a zwiedzić Bajkonur, to dwie zupełnie różne bajki.

Co do zdjęć i informacji o Buranie (i nie tylko) w ogóle, to polecam znakomitą witrynę Wadima Łukaszewicza (http://www.buran.ru/).

OMS/RCS był zasilany ze wspólnych zbiorników, więc i tu i tam była to nafta/tlen.

Buran przystosowany był do przewożenia 2-4 członków załogi oraz 6 pasażerów, a zatem maksymalnie do 10 osób (STS - max. ośmiu).
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Mikkael w Lipiec 23, 2010, 12:06
Fajny opis :)

A dziś znalazłem fotki kokpitu Burana

(http://avion.microsiervos.com/images/BuranCockpit.jpg)
http://avion.microsiervos.com/espacio/galeria-fotos-transbordador-espacial-ruso-buran.html

(http://www.buran.fr/bourane-buran/img/tableau2-grand.jpg)
http://www.buran.su/composition.php
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: sarna w Lipiec 23, 2010, 12:19
Wzmianka o komputerach pokładowych jest ciekawa  :) postaram się przetłumaczyć niewielki fragmencik:
Cytuj
4 jednostki wykonują takie same operacje, a ich wyniki są porównywane pod koniec procesu. Jeśli wynik jednego z komputerów nie zgadza się z pozostałymi, zostaje on wyłączony automatycznie. Dzieje się tak, puki nie zostaną sprawne tylko 2 komputery. Jeśli wtedy nastąpi podział (wyniki tych komputerów są różne) system losowo decyduje o wyłączeniu jednego komputera więc zawsze jest 50% szans poprawnego funkcjonowania

Jak to się odbywa w STS? Słyszałem że też wyniki komputerów są porównywane ale nic poza tym.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 23, 2010, 13:11
Dzięki za informacje astropl! :) Tak, ta stronka, którą wymieniłeś, to istna kopalnia wiedzy o Buranie.

Skąd informacja o wichurze? O ile wiem (http://astro.zeto.czest.pl/n020501.htm#06), to:

12.05.2002 o 05:40 GMT w MIK-112 (hala montażowa wahadłowca Buran na Bajkonurze) doszło do wypadku, w którym śmierć poniosło 8 robotników. Pracowali oni na wysokości 80 m przy remoncie dachu, który zawalił się na nich. Szczątki walącej się konstrukcji spadły również na sam orbiter.

Ciekawe..  ja słyszałem ze kolei, że dach był uszkodzony/zawalił się w efekcie dużego naporu śniegu (przekraczającego 1.5x dopuszczalne obciążenie). Czyżby te prace, o których jest wspomniane, miały na celu naprawę dachu??
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 23, 2010, 13:14
Wydaje mi się też (nie opierając się tylko na tej grafice), że Buran miał większą rozpiętość skrzydeł :
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 23, 2010, 13:20

Ciekawe..  ja słyszałem ze kolei, że dach był uszkodzony/zawalił się w efekcie dużego naporu śniegu (przekraczającego 1.5x dopuszczalne obciążenie). Czyżby te prace, o których jest wspomniane, miały na celu naprawę dachu??

Uszkodzenie przez śnieg jest możliwe, ale bezpośrednie zawalenie się - na pewno nie. W połowie maja w tamtym rejonie panują upały rzędu 30-40 stopni, więc sam rozumiesz... Zresztą - to jest fotka z dnia wypadku (http://astro.zeto.czest.pl/rakiety/mik112z.jpg) - śniegu tam raczej nie widać.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 23, 2010, 14:01
Uszkodzenie przez śnieg jest możliwe, ale bezpośrednie zawalenie się - na pewno nie. W połowie maja w tamtym rejonie panują upały rzędu 30-40 stopni, więc sam rozumiesz... Zresztą - to jest fotka z dnia wypadku (http://astro.zeto.czest.pl/rakiety/mik112z.jpg) - śniegu tam raczej nie widać.

No właśnie, hangar zawalił się w maju. Ja czytałem to w jakimś wątku na nsf (właśnie o Buranie) jakiś czas temu, i tam m.in dwóch userów z Rosji wspominało coś o śniegu (zaraz odświeżę sobie pamięć).
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: perian w Lipiec 23, 2010, 14:57
No i najważniejsza grafika (którą Varcetti powinien wstawić do postu w którym zamieścił porównanie STS do Burana - jak się tam pojawi to swój post wykasuję :)).

Wydaje mi się też (nie opierając się tylko na tej grafice), że Buran miał większą rozpiętość skrzydeł :

Najważniejsza różnica wg mnie, to oprócz "systemu napędowego" brak gondol w Buranie, to upraszcza budowę.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Varcetti w Lipiec 23, 2010, 19:16
No właśnie, hangar zawalił się w maju. Ja czytałem to w jakimś wątku na nsf (właśnie o Buranie) jakiś czas temu, i tam m.in dwóch userów z Rosji wspominało coś o śniegu (zaraz odświeżę sobie pamięć).
Ja znalazłem informacje o padającym deszczu oraz wichurach. Obecnie w opisie wpisałem, że dach zawalił się podczas prac konserwatorskich (bo to jest pewne akurat).

No i najważniejsza grafika (którą Varcetti powinien wstawić do postu w którym zamieścił porównanie STS do Burana - jak się tam pojawi to swój post wykasuję :)).

Wydaje mi się też (nie opierając się tylko na tej grafice), że Buran miał większą rozpiętość skrzydeł :

Schemat wstawiony a co do skrzydeł - "Radziecki prom jest o 1 metr krótszy od Space Shuttle, ma także większą rozpiętość skrzydeł (Space Shuttle ma 23,34 m, podczas, gdy Buran dokładnie 24 metry)" ;)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: mss w Lipiec 23, 2010, 22:53
No właśnie, hangar zawalił się w maju. Ja czytałem to w jakimś wątku na nsf (właśnie o Buranie) jakiś czas temu, i tam m.in dwóch userów z Rosji wspominało coś o śniegu (zaraz odświeżę sobie pamięć).

Oto ON (http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?topic=636.msg6951#msg6951)  ;D

Jednak przyczyną bezpośrednią był remont i przeciążenie dachu  :'(

Fotografie zniszczeń => http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?topic=636.msg6929#msg6929  :'(

Inne źródło informacji po rosyjsku:
a) Nowosti kosmonawtiki nr 7 z 2002 roku (http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/content/numbers/234/32.shtml)
b) Nowosti kosmonawtiki nr 8 z 2002 roku (http://www.novosti-kosmonavtiki.ru/content/numbers/235/35.shtml)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 23, 2010, 23:27
Fotografie zniszczeń => http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?topic=636.msg6929#msg6929  :'(

Tak, to ten wątek :) Wszystkie foto pochodzą ze strony Wadima Łukaszewicza (http://www.buran.ru), którą zapodał astropl.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 24, 2010, 01:30
Hmm grzebię w tym wątku zapodanym przez mss i co ciekawe tych wahadłowców rosyjskich było sporo więcej. 5 egzemplarzy budowanych do lotu oraz 8 jako pełnowymiarowe makiety czy konstrukcje testowe (tak jak amerykańskie Enterprise czy Pathfinder).

I tak mamy z 'lotnych' maszyn :
- 1K "Buran" - jedyny wahadłowiec, który poleciał na orbitę, zniszczony w czasie zawalenia się hangaru.
- 2K "Ptichka" (chociaż ponoć ta prawdziwa nieoficjalna nazwa była inna ;)) - jest do dzisiaj w hangarze w Kazachstanie (należy do tego państwa)
- 3K - jest przechowywany w Moskwie (tak jak Varcetti pisał - rdzewieje teraz na jakimś parkingu)
- 4K - egzemplarz, którego budowa nie została ukończona. Jedna z fotek z nsf (wygląda naprawdę smutnie) :

(http://img185.imageshack.us/img185/6999/36416511.jpg)

- 5K - budowa nieukończona, został rozebrany

Pełnowymiarowe egzemplarze wahadłowców :

- 1M - jest w parku Gorky park (Moskwa), gdzie robi za atrakcję turystyczną "The Buran: the space travel"

- 2M - był używany do testów atmosferycznych (foto pierwsze) i obecnie jest w Bahrajnie (foto drugie). Ten egzemplarz jako jedyny miał silniki odrzutowe (które pozwalały mu kołować) :

(http://img707.imageshack.us/img707/9550/2ma.jpg)(http://img801.imageshack.us/img801/8440/2mbj.jpg)

- 3M - trzymany jest w siedzibie RSC Energia, na fotce drugiej jest na drugim planie, na pierwszym planie ofkorz Kliper :) :

(http://img442.imageshack.us/img442/2497/37633311.jpg)(http://img37.imageshack.us/img37/8598/3mbd.jpg)

- 4MT - jest w Bajkonurze :

(http://img541.imageshack.us/img541/3694/4mt.jpg)

- 5M - trzymany w Centralnym Instytucie Aerodynamicznym (TsAGI) (http://en.wikipedia.org/wiki/TsAGI) :

(http://img820.imageshack.us/img820/3694/29461259.jpg)

- 6M - jest w NIIhimmash (http://niichimmash.ru/index-e.php) w rejonie Moskwy :

(http://img529.imageshack.us/img529/5743/64055111.jpg)

- 7M - trzymany jest w budynku w Bajkonurze (ten widoczny wyżej, chociaż wg drugiej wersji to to jest 4MT, na dole widoczny jest 2K) :

(http://img706.imageshack.us/img706/3981/shuttles.jpg)

- 8M - trzymany w Centrum Przygotowań Kosmonautów im. Gagarina

Dane w oparciu o NSF (głównym źródłem jest jednak znana nam buran.ru).
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 24, 2010, 01:55
Okej, ostatnia fotka, a raczej model Burana, bardzo fajnie widać elementy konstrukcyjne (i te silniki odrzutowe :)). Źródło. (http://www.buran.ru/htm/molniya.htm)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 24, 2010, 09:29

Pełnowymiarowe egzemplarze wahadłowców :

- 1M - jest w parku Gorky park (Moskwa), gdzie robi za atrakcję turystyczną "The Buran: the space travel"

- 2M - był używany do testów atmosferycznych (foto pierwsze) i obecnie jest w Bahrajnie (foto drugie). Ten egzemplarz jako jedyny miał silniki odrzutowe (które pozwalały mu kołować) :


Pozwolę sobie trochę uzupełnić i skorygować powyższe informacje.

Poniżej dwa zdjęcia 1M, wykonane we wrześniu 2005 w Moskwie:

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/1M-1.jpg)

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/1M-2.jpg)

Natomiast 2M od października 2008 roku jest wystawiany w Muzeum Techniki (http://speyer.technik-museum.de/) w Speyer (Niemcy), przez które został zakupiony. Poniżej kilka fotek z kwietnia 2010.

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/2M-1.jpg)

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/2M-2.jpg)

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/2M-3.jpg)

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/2M-4.jpg)

(http://astro.zeto.czest.pl/temp/a4u/2M-5.jpg)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 24, 2010, 12:55
Dzięki! :) Informacje były z 2005 roku, więc nie dziwię się, że co nieco się pozmieniało. Czyli Niemcy kupili ten wahadłowiec od szejków z Bahrajnu? To pocieszające, bo przynajmniej maszyna nie kurzy się na jakiejś pustyni...

A btw jak wrażenia z oglądania tego wahadłowca? :) Do środka można wejść (siedzisz na jakichś schodach, to luka od podwozia czy jakieś wejście od dołu na pokład? :))?  Widoczne płytki to imitacja czy prawdziwe osłona termiczna? To był model do testów atmosferycznych, więc nie wiem czy (zwłaszcza!) Rosjanie umieszczaliby na nim prawdziwe płytki...
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 24, 2010, 14:24
Dzięki! :) Informacje były z 2005 roku, więc nie dziwię się, że co nieco się pozmieniało. Czyli Niemcy kupili ten wahadłowiec od szejków z Bahrajnu? To pocieszające, bo przynajmniej maszyna nie kurzy się na jakiejś pustyni...

A btw jak wrażenia z oglądania tego wahadłowca? :) Do środka można wejść (siedzisz na jakichś schodach, to luka od podwozia czy jakieś wejście od dołu na pokład? :))?  Widoczne płytki to imitacja czy prawdziwe osłona termiczna? To był model do testów atmosferycznych, więc nie wiem czy (zwłaszcza!) Rosjanie umieszczaliby na nim prawdziwe płytki...

Niemcy kupili go od Rosjan (za 37 milionów dolarów), do Bahrajnu był tylko wypożyczony. Wejść można lukiem technicznym (schodkami, na których siedzę) do pomieszczenia, w którym nominalnie powinny być zamocowane zbiorniki materiałów pędnych, ogniwa paliwowe itp, bądź do ładowni, na podest umieszczony tuż za kabiną pilotów. Ładownia jest widoczna w całości, wraz z wyposażenim, do kabiny można tylko zajrzeć przez okienka, ale na fotelach siedzą manekiny w skafandrach, konsole są podświetlone, a z głośników słychać nagrane rozmowy pilotów z centrum kontroli. Ciekawe uczucie :) Natomiast płytki są oczywiście tylko atrapą, ale widać to dopiero z bliska. Zdecydowanie polecam taką wycieczkę, w muzeum jest też sporo innych atrakcji astronutycznych.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Lipiec 27, 2010, 12:13
Waldek, a jak jest z tymi silnikami odrzutowymi? Miał mieć czy nie?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 27, 2010, 12:17
Waldek, a jak jest z tymi silnikami odrzutowymi? Miał mieć czy nie?

Na bardzo wczesnym etapie projektowania miał mieć. Później z nich zrezygnowano, jedynie 2M (BST-002) został w nie wyposażony, aby przeprowadzć serię wzlotów i lądowań.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Lipiec 27, 2010, 12:42
Waldek, a jak jest z tymi silnikami odrzutowymi? Miał mieć czy nie?

Na bardzo wczesnym etapie projektowania miał mieć. Później z nich zrezygnowano, jedynie 2M (BST-002) został w nie wyposażony, aby przeprowadzć serię wzlotów i lądowań.

Dzięki.
Nota bene, widziałeś te materiały może co sprzedają w Energii na trzech płytkach? Bo rozważam ich kupno...
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Lipiec 27, 2010, 12:45
Nota bene, widziałeś te materiały może co sprzedają w Energii na trzech płytkach? Bo rozważam ich kupno...

W Energii?? Ja mam trzy płytki CD, ale to jest poszerzone wydanie Buran.Ru Wadima Łukaszewicza...
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 27, 2010, 12:54
Niemcy kupili go od Rosjan (za 37 milionów dolarów), do Bahrajnu był tylko wypożyczony.

Sporo, 'prawie' tyle co amerykańskie wahadłowce z prawdziwego zdarzenia ;)

Zdecydowanie polecam taką wycieczkę, w muzeum jest też sporo innych atrakcji astronutycznych.

Ano, trzeba będzie kiedyś zwiedzić. Dzięki za odpowiedzi!
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Lipiec 27, 2010, 13:16
Nota bene, widziałeś te materiały może co sprzedają w Energii na trzech płytkach? Bo rozważam ich kupno...

W Energii?? Ja mam trzy płytki CD, ale to jest poszerzone wydanie Buran.Ru Wadima Łukaszewicza...

Na buran-energia.com - ale rozumiem, że to są dokładnie te trzy płytki.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Wrzesień 09, 2010, 19:37
Ciekawe artykuły są na tym wątku :-) Zastanawiam się tylko czemu Burana wcześniej Rosjanie nie zapodali do muzeum do zwiedzania jak skończył się program radzieckich wahadłowców? Wówczas moglibyśmy oryginalnego Burana oglądać do dziś a nie jego zamienniki. Poza tym co stało się ze szczątkami radzieckiego szatla po wypadku z 2002 roku?Hmm i czemu go tak beznadziejnie zabezpieczyli, że został zniszczony w takich okolicznościach  :-[
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Wrzesień 09, 2010, 19:40
A propos astropl, Waldek nie wiedziałem, że siedziałeś nie tylko w Sojuzie, ale i w Buranie ;) Zazdroszczę i gratuluję Ci takich przygód. Ja to nawet w zwykłym samolocie nie siedziałem a co mówić o statkach kosmicznych  ::)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: astropl w Wrzesień 09, 2010, 20:20
A propos astropl, Waldek nie wiedziałem, że siedziałeś nie tylko w Sojuzie, ale i w Buranie ;) Zazdroszczę i gratuluję Ci takich przygód. Ja to nawet w zwykłym samolocie nie siedziałem a co mówić o statkach kosmicznych  ::)

W Buranie - a raczej jego analogu - nie siedziałem - w sensie kabiny. Byłem tylko wewnątrz ładowni i w dolnej wnęce technicznej. Ale mam jeszcze na swoim koncie symulatory Mira i Spacelaba. Żadne to cuda, można to zrobić za naprawdę niewielkie pieniądze.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Wrzesień 09, 2010, 23:20
Był w PTA plan, żeby zrobić coś takiego, ale nie było pieniędzy.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Wrzesień 10, 2010, 13:03
Ale plan czego? Zrobienia symulatorów np. Mira  czy odwiedzenia muzeów z analogami kosmicznych ustrojstw?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Wrzesień 10, 2010, 13:33
Swego czasu był plan zrobienia symulatora modułu orbitalnego lub habitatu księżycowego. Ja osobiście stawiałbym na to drugie - grawitacji się nie usunie, a moduł taki nadal pozwala na zabawy z optymalizacją przestrzeni użytkowej itp.

Był też luźny pomysł zbudowania małego symulatora opartego na Orbiterze i dodatkowym oprogramowaniu umożliwiającym interakcję przełączników w kabinie z samym programem. Sugerowałem X-20, bo tak się składa, że jest mały no i mam informacje o jego strukturze i urządzeniach samej kabiny.

Gdyby były na to pieniądze... ;)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: wini w Listopad 22, 2010, 12:22
Na YT pojawiło się jakieś nowe nagranie o Buranie, niestety nie znam rosyjskiego ani trochę więc mogłem sobie tylko pooglądać obrazki:P

http://www.youtube.com/watch?v=XLbp-0srLyo
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: juram w Listopad 22, 2010, 19:41
Majtnęło zaraz po starcie tą wielgachną Energią, ale wyprostowała lot i dalej poszło gładko. Ponoć ten rykoszet spowodował trochę zniszczeń, wyrwało pancerne drzwi do jednego z bunkrów i posypało się trochę betonu. Słyszałem to od znajomego, który wówczas był na kontrakcje w Moskwie i oglądał reportaż tv ze startu.
 
Filmik jest typowo wspominkowo-nostalgiczny, gdzie kilku byłych zatrudnionych w programie inżynierów opowiada o zapale i dumie jaki towarzyszył pomyślnemu startowi Burana, który był odpowiedzią radzieckich wojskowych na amerykański program wahadłowców. Jeden z nich stwierdził, że pod placem startowym jest 5 pięter pomieszczeń obsługowych, celowo zatopionych wodą. Chodzi oczywiście o stanowisko startowe 110, to samo, z którego wcześniej czterokrotnie startowała rakieta N1.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Air Q w Luty 03, 2011, 23:12
Dziś na innym forum zauważyłem taki link:
http://englishrussia.com/index.php/2011/02/01/destiny-of-a-soviet-spaceship/#more-34809

Nie wiem który to egzemplarz ale niektóre zdjęcia są straszne:
(http://media.englishrussia.com/new_images/buran-22.jpg)
(http://media.englishrussia.com/new_images/buran-18.jpg)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Luty 04, 2011, 01:43
O rany.. po tym znaku widzę, że kierowca był wcześniej na szklaneczce czystej gdzieś.. Uszkodzenie od znaku! :o

Widać też chyba jakiś mech (?) na górnej części, więc to pewnie egzemplarz który trzymano na świeżym powietrzu (zatem to chyba model testowy, któryś z Kazachstanu).
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: glimpse w Marzec 01, 2011, 11:58
Nie lubię ruskich właśnie za to, że nie potrafią szanować historii. Prom Buran (a najlepiej cały komplet startowy) powinien być u nich wystawiony w najlepszym muzeum i być jedną z największych atrakcji muzealnych Rosji. Ale oni nie przeznaczają pieniędzy na takie rzeczy zazwyczaj. Tak samo jest z innymi podobnymi przypadkami (okręty, samoloty, itp.). Beznadziejna mentalność.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Borys w Marzec 01, 2011, 13:17
Nie lubię ruskich właśnie za to, że nie potrafią szanować historii.

Ja bym nie generalizował. Zostawmy stereotypy "mądrym inaczej".
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: JSz w Marzec 05, 2011, 09:41
Tego linku chyba tu nie było. A zobaczyć - moim zdaniem - trzeba koniecznie! Są tam liczne zdjęcia przedstawiające pozostałości po programie Buran. Zdjęcia bardzo smutne, ale zarazem jakoś piękne... Jeden przykład:

(http://3.bp.blogspot.com/_5lx-rdYFjfY/TPuk0t-0AdI/AAAAAAAACDc/_U64ElFpYj0/s1600/20.jpg)

Całość: http://www.themysteryworld.com/2010/12/abandoned-remains-of-russian-space.html (http://www.themysteryworld.com/2010/12/abandoned-remains-of-russian-space.html).
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Air Q w Marzec 05, 2011, 11:16
Ciekawe zdjęcia JSz :)

Nurtuje mnie jedno pytanie. W jaki sposób rosjanie radzili sobie z problemem odpadającego lodu w trakcie startu skoro Energia nie miała piankowej osłony termicznej takiej jak amerykański ET?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Borys w Marzec 05, 2011, 11:50
Nurtuje mnie jedno pytanie. W jaki sposób rosjanie radzili sobie z problemem odpadającego lodu w trakcie startu skoro Energia nie miała piankowej osłony termicznej takiej jak amerykański ET?

Oczywiście, że miała, tylko pomalowaną na biało. Pierwsze ET w STS też były malowane na biało.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Marzec 05, 2011, 13:34
Ciekawe fotografie. Wszystko dotknięte przez ząb czasu..
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: glimpse w Marzec 07, 2011, 11:16
Rewelacyjne zdjęcia, dają do myślenia:)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: JSz w Czerwiec 25, 2011, 12:19
Na NSF ktoś zebrał zdjęcia z przewiezienia Burana 2.01 z Moskwy do Żukowskij. Oto kilka z nich:

(http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=636.0;attach=307226;image) (http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=636.0;attach=307236;image)
(http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=636.0;attach=307240;image) (http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=636.0;attach=307252;image) (http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=636.0;attach=307272;image) (http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?action=dlattach;topic=636.0;attach=307270;image)

Na przedostatnim zdjęciu (nocnym) symboliczne ujęcie pod Kremlem...

Reszta zdjęć: http://forum.nasaspaceflight.com/index.php?topic=636.msg762249#msg762249
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Mikkael w Grudzień 02, 2011, 21:56
W najnowszym, grudniowym numerze magazynu "Lotnictwo" bardzo dobry artykuł odnośnie Burana.

http://magnum-x.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1833catid=1&Itemid=11

Polecam!
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Maquis w Grudzień 03, 2011, 01:14
Należy dodać, że imć Waldka :)
Domyślam się na podstawie jakich danych (tak, wiem, że miałem napisać... no ale... jakoś tak... czasu brak).
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Rosikoń w Lipiec 15, 2012, 10:01
http://www.youtube.com/watch?v=yj9_THIotKY
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Matias w Lipiec 15, 2012, 10:44
Standardowy, smutny widoczek. Niesamowite, że można wejść sobie normalnie do wewnątrz tej maszyny. Dla niezorientowanych mała przypominajka - promów Buran było kilka..
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Romek63 w Lipiec 15, 2012, 14:16
No tak, widok jest smutny. Amerykańskie wahadłowce będą stały pięknie wyeksponowane w renomowanych muzeach a Burany gdzieś tam rdzewieją na składowiskach (może poza jednym egzemplarzem).
Ale losy Burana są dość znane poza tym prawdopodobnie nie byłby to zbyt ekonomiczny środek transportu na orbitę podobnie jak było z jego amerykańskimi odpowiednikami. Tak się jednak zastanawiam czy Rosjanie nie mają jakiś planów wskrzeszenia rakiety Energia ? W końcu Amerykanie przyśpieszyli budowę swojej najcięższej rakiety SLS, a Rosjanie nawet nie wspominają o jakiejś odpowiedzi na to wyzwanie. Tymczasem Energia była udaną, już właściwie gotową i sprawdzoną konstrukcją. Teraz pewnie po niewielkich modyfikacjach byłaby dość nowoczesną i najpotężniejszą rakietą. No oczywiście wiem, że Rosjanom brakuje pieniędzy ale jeśli będą nadal chcieli konkurować z USA to chyba muszą jakąś taką rakietę w niedługim czasie zbudować ? Chyba żadna z wersji tej projektowanej nowej rakiety Angara nie zapewni takiego udźwigu ?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: JSz w Lipiec 15, 2012, 14:52
Bardzo smutny widok. Rosjanie na pewno mają inny stosunek do pamiątek przeszłości, powiedzmy że bardziej "racjonalny". Ale nie zapominajmy też o ogromnej różnicy: STS-y współtworzyły ładny kawał historii techniki przełomu XX/XXI wieku, zaś Burany - nie.
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: mss w Wrzesień 29, 2013, 14:55
The life and death of Buran, the USSR shuttle built on faulty assumptions After concluding the US Shuttle was a weapons platform, the USSR wanted its own. (http://arstechnica.com/science/2013/09/the-life-and-death-of-buran-the-ussr-shuttle-built-on-faulty-assumptions/2/)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: mss w Wrzesień 29, 2013, 14:56
spiral
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Czerwiec 09, 2016, 14:51
Łezka się w oku kręci....

http://www.youtube.com/watch?v=OY9gspiTTSI

Z drugiej strony, po wejściu wahadłowców do służby i ewentualnej likwidacji statków Sojuz, Rosji nie byłoby zapewne stać na latanie załogowo na LEO?....
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: mss w Maj 13, 2017, 23:43
15 lat minęło od katastrofy na Bajkonurze i zniszczenia Burana:

Więcej fotografii pod adresem: http://www.buran.ru/htm/foto7.htm
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Maj 14, 2017, 11:25
A co stało się z pozostałymi po katastrofie szczątkami Energii i Burana?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Adam.Przybyla w Maj 14, 2017, 12:45
A co stało się z pozostałymi po katastrofie szczątkami Energii i Burana?
http://www.youtube.com/watch?v=P_IxjbHheaY
Kiedys na space.com byl artykul o tej pladze na Bajkonurze.
Z powazaniem
            Adam Przybyla
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Lipiec 25, 2018, 14:41
Chyba tej rewelacji tutaj nie bylo?
https://www.podniesinski.pl/portal/zapomniane-burany/
 8)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: JSz w Lipiec 25, 2018, 20:31
Naprawdę warto przeczytać (i obejrzeć)! A nawet koniecznie trzeba!
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Listopad 14, 2018, 10:46
Jutro minie okrągłe trzydzieści lat od jedynego lotu orbitalnego Burana! Ciekawe czy tę rocznicę jakoś będą obchodzić w Rosji czy Roskosmosie?
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Orionid w Listopad 15, 2018, 20:09
https://www.youtube.com/watch?v=2-_cFpsRY_c
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Orionid w Listopad 15, 2018, 20:10
30-lecie lotu radzieckiego wahadłowca programu „Buran”
15.11.2018

To był pierwszy egzemplarz wahadłowca programu „Buran”, którego orbiter został ukończony i umieszczony na rakiecie „Energia”. Pierwszy i jedyny lot rosyjskiego programu wahadłowców odbył się 15 listopada 1988 roku.

Dwukrotnie okrążając Ziemię, "Buran" zakończył wyprawę w kosmos udanym lądowaniem. Ten krok był dobrym radzieckim odpowiednikiem amerykańskich promów kosmicznych. Co dotyczy cech technicznych, to długość "Burana" wynosiła 36,4 m, wysokość wahadłowca na podwoziach — ponad 16 m, rozpiętość skrzydeł — około 24 m, masa startowa — 105 t.

W 1990 roku program "Energia-Buran" został wstrzymany. 25 maja 1993 roku został została wydana odpowiednia decyzja zarządu głównych konstruktorów.
https://pl.sputniknews.com/video/201811159200351-30-lecie-lotu-radziecki-wahadlowiec-program-Buran-Spurnik/

https://www.youtube.com/watch?v=lpTqMvyYZEsFilm niedostępny

https://www.youtube.com/watch?v=764UiUQ1ibw

https://www.youtube.com/watch?v=ByO80dl53AwFilm niedostępny

Artykuły astronautyczne (http://www.forum.kosmonauta.net/index.php?topic=3377.msg124538#msg124538)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: mss w Listopad 15, 2018, 20:22
https://www.roscosmos.ru/25726/ + galeria zdjęć !

(https://www.roscosmos.ru/media/gallery/big/21820/4036072882.jpg)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Listopad 15, 2018, 21:27
Taka historia to scenariusz na dobry film dokumentalny i fabularny:

http://www.nbcnews.com/id/18686090/ns/technology_and_science-space/t/how-soviets-stole-space-shuttle/?fbclid=IwAR2zXFfLUvQHR3hknQkb3bGfxRfz3SgwNdHpI9nXO8KHRcdxhSObESrs-rQ

Buran powstał z pomocą amerykańskiej myśli technicznej i nawet był lepszy od amerykańskich odpowiedników dzięki temu, że mógł latać bez załogi a Energia była samodzielną rakietą zdolną wynosić ciężkie ładunki dla misji załogowych na Księżyc i Marsa!

Link do arta zawdzięczam Markowi Florydziakowi  :)
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: ekoplaneta w Listopad 15, 2018, 21:31
Ciekawe czy teraz Rosjanie szpiegują na rzecz wykradzenia szczegółów projektu BFR?  :P

No i Chińczycy też  ;)  ;D W Państwie Środka już powstają plany wracających rakiet podobnych do Falcona 9  :D
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Orionid w Listopad 19, 2021, 11:14
Ze zdjęć się chyba nic nie ostało
https://www.forum.kosmonauta.net/index.php?topic=189.msg124536#msg124536

Буран — полет, опередивший время
15.11.2021 00:40

(https://www.roscosmos.ru/media/gallery/big/21820/4163586205.jpg)(https://www.roscosmos.ru/media/gallery/big/21820/4171847037.jpg)
(https://www.roscosmos.ru/media/gallery/big/21820/184188792.jpg)(https://www.roscosmos.ru/media/gallery/big/21820/3685346875.jpg)

Cytuj
Над системой «Энергия — Буран» работала вся страна — при ее создании были объединены усилия сотен конструкторских бюро, заводов, научно-исследовательских организаций, военных строителей, эксплуатационных частей космических сил. Всего в разработке системы участвовало 1286 предприятий и организаций из 86 министерств и ведомств, были задействованы крупнейшие научные и производственные центры. На систему «Энергия — Буран» работало более 2,5 млн человек по всей стране, причем более миллиона из них непосредственно были заняты ее созданием. По состоянию на начало 1992 года общие прямые расходы на программу составили 16,4 млрд рублей.
https://www.roscosmos.ru/33339/

EDIT 29.03.23
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1538559621106962433
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1538571917677953025
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1539288345628614661
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1540407721773735936
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1540361699244605440
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1539941077020467200
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1543988004229763074
https://twitter.com/misja95/status/1540791722468290563
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1541078079191371776
https://twitter.com/TechSpatiales/status/1541423895638581248
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1541434413149552640
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1541794348693610497
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1541888709930500096
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1542214147903033344
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1542230181997314050
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1542262235359232003
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1542508267485552643
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1542932162533621760
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1543641582498447360
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1543957812648316931
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1544350400538710019
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1544380592699060224
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1544680835324035072
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1545105369948635138

2) 2023 maj 09 17:00 Kosmonauta.net
Wycieczka po Buranie
Jeden egzemplarz radzieckiego promu Buran (testowy!) jest zachowany w bardzo dobrym stanie. Jest w muzeum w Niemczech!
https://www.youtube.com/watch?v=t8JTuQqMqkM
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Adam.Przybyla w Styczeń 10, 2022, 22:21
... moze nie buran, ale an-225 w tych dniach znowu byl w polsce. I cos nie pyklo ...
Z powazaniem
                           Adam Przybyla
https://twitter.com/AeronewsGlobal/status/1480186494061056002
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Adam.Przybyla w Grudzień 12, 2022, 11:21
... cooz, mozna spokojnie zadeklarowac, ze program Buran i wszystkie jego czesci zakonczyly swoja dzialalnosc,
pozostaly tylko wspomnienia. No moze gdzies tam w roznych dziwnych miejscach cos tam kosmicznego sie jeszcze znajdzie.
Z powazaniem
                                                                                                                                                                                Adam Przybyla
Zrodla:
https://twitter.com/11K25_Energia/status/1543957812648316931
https://twitter.com/katlinegrey/status/1501266013630914564
https://twitter.com/LCS_Big_Mike/status/1502345409020235783
https://twitter.com/Nick_Stevens_Gr/status/1525540970531536897
https://twitter.com/Nick_Stevens_Gr/status/1511271286202380289
https://twitter.com/DutchSpace/status/1513833282877730816
https://twitter.com/ron_eisele/status/1556337481016041473
https://twitter.com/inbarspace/status/1511293587555860480
https://twitter.com/RussianMissile/status/1584664237921574913
https://twitter.com/Nick_Stevens_Gr/status/1594030733613580291
https://twitter.com/MMoczar/status/1502279188543377409
https://twitter.com/galopujacy_jez/status/1549136999679926278
Tytuł: Odp: Buran
Wiadomość wysłana przez: Aga Bej w Luty 25, 2024, 22:05
Grupa eksploracyjna Ninurta, właśnie wrzuciła na swój kanał zremasterowaną wersję, eksploracji opuszczonej hali montażowej z zachowanym orbiterem Burana oraz stanowiska testowego z lżejsza wersję rakiety Energia. Turbo klimatyczne i już historyczne nagranie, gdyż to jest ta hala, która się w skutek zaniedbania się zawaliła, niszcząc wciąż znajdujący się orbiter.
https://www.youtube.com/watch?v=dF7EPSru4cg