Gaia

[Orionid]

Pomimo różnych nieoczekiwanych problemów technicznych misja sondy Gaia  powinna dostarczyć najbardziej  szczegółowe i kompleksowe zmapowanie nieba.

Jako jedna z najważniejszych misji   naukowych  ESA, Gaia jest przeznaczona do określenia pozycji, odległości i innych właściwości ponad miliarda gwiazd. Trzy instrumenty sondy mają za zadanie zebranie danych astrometrycznych fotometrycznych i  spektroskopowych na temat gwiazd  Drogi Mlecznej, a także bardziej odległych galaktyk i kwazarów, a w bliskich odległościach słabych obiektów w Układzie Słonecznym.

Gaia znajduje się w punkcie Lagrange'a L2, 1,5 mln km od Ziemi,  badając całe niebo, ponieważ obraca się wokół własnej osi. Przez kilkakrotne pomiary pozycji gwiazd z niezwykłą dokładnością, Gaia zapewnia ogromną ilość danych.


More than 50 billion focal plane transits, 110 billion photometric observations and 9.4 billion spectroscopic observations have been successfully processed to date," notes Fred Jansen, ESA's mission manager for Gaia.


Gaia wystartowała 19 grudnia 2013 roku i po sześciomiesięcznym okresie przygotowawczym  na orbicie sonda rozpoczęła rutynowe operacje naukowe  25 lipca 2014 roku.

21 sierpnia 2014 roku, Gaia rozpoczęła swoją główną fazę  pomiarów, skanując niebo tak, żeby osiągnąć możliwie najlepsze pokrycie całego nieba.

Pierwsze  publiczne przedstawienie danych z sondy Gaia zaplanowano na 14 września 2016.


The first Gaia data release, available online on 14 September, will include the positions and G magnitudes for about one billion stars using observations taken between 25 July 2014 and 16 September 2015.  In addition, parallaxes and proper motions will be available for the brightest two million stars, as part of the Tycho-Gaia Astrometric Solution.

For the first 28 days of the routine scientific operations phase, Gaia operated in a special scanning mode that sampled great circles on the sky that always included the ecliptic poles. Photometric data for RR Lyrae and Cepheid variable stars that were observed frequently during this period will be part of the first data release.

http://sci.esa.int/gaia/58135-gaia-s-second-anniversary-marked-by-successes-and-challenges/

[Orionid]

ESA opublikowała pierwszy katalog ponad miliarda gwiazd skatalogowanych w ramach misji Gaia (ESA), która jest największym w historii przeglądem nieba.

W celu stworzenia najbardziej szczegółowej, trójwymiarowej mapy Drogi Mlecznej, Gaia precyzyjnie ustaliło położenie na niebie i jasność 1142 milionów gwiazd.

W ramach przedsmaku bogatszego katalogu, który pojawi się w najbliższym czasie dzisiejsza mapa zawiera odległości i ruch na niebie ponad dwóch milionów gwiazd.

“Gaia jest najlepszym urządzeniem współczesnej astrometrii, które tworzy mapy nieba z niespotykaną dotąd precyzją,” mówi Alvaro Giménez z ESA.

“Upubliczniona dzisiaj mapa daje nam pierwszy rzut oka na wyjątkowe dane zbierane w ramach misji Gaia, które zrewolucjonizują naszą wiedzę o rozkładzie przestrzennym i ruchu gwiazd w naszej Galaktyce.”

Źrodło: http://www.pulskosmosu.pl/2016/09/14/mapa-miliarda-gwiazd-skatalogowanych-w-ramach-misji-gaia-obiecuje-wiele-nowych-odkryc/

http://www.pulskosmosu.pl/2016/09/14/droga-mleczna-w-nowej-odslonie-pierwsze-wyniki-prac-sondy-gaia/
http://sci.esa.int/gaia/58272-gaia-s-billion-star-map-hints-at-treasures-to-come/

[JoachimK]

Rozpoczęła się konferencja http://livestream.com/ESA/events/6544080

[Orionid]

Przemieszczania się ponad 300 000 gwiazd badanych przez sondę Gaia zdaje się wskazywać , że niektóre z nich, mijając Słońce mogą powodować zakłócenia w ruchu komet , których skupisko znajduje się w Obłoku Oorta.

Skutkować to może po jakimś czasie zawędrowaniem części z nich w wewnętrzne obszary Układu Słonecznego. Wpływ perturbacyjny na Obłok Oorta może taka gwiazda wywierać , gdy zbliży się do niego na odległość około 400 000 AU. Sam zaś Obłok Oorta rozciąga się od Słońca w odległości od 300 AU do 100 000 AU.

Spośród w miarę nieodległych gwiazd na uwagę zasługuje Gliese 710 , która za 1,3 mln lat zbliży się do Obłoku Oorta na dystans 16 000 AU.

Masa Gliese 710 wynosi 60% masy Słońca i w czasie bliskiego przejścia , poruszając się z  prędkością  ok. 50000 km/h będzie przez dłuższy czas  oddziaływać grawitacyjne z Obłokiem Oorta. (średnia prędkość przemieszczania się gwiazd wynosi ok. 100 000 km/h.

Szacuje się, że do bliskiego przejścia dochodzi średnio raz na 50000 lat, ale niekoniecznie to może skutkować intensywniejszym przemieszczaniem się komet w kierunku Słońca.

Dzięki badaniom Gaia udało się doprecyzować odległość, przy której dojdzie do spotkania Gliese 710 z Obłokiem Oorta.

The star is already well-documented, and thanks to the Gaia data, the estimated encounter distance has recently been revised. Previously, there was a 90% degree of certainty that it would come within 3.1–13.6 trillion kilometres. Now, the more accurate data suggest that it will come within 1.5–3.2 trillion km, with 2.3 trillion km most likely. (...)

For 5 million years in the past and into the future, the overall encounter rate is estimated to be around 550 stars per million years coming within 150 trillion km, of which about 20 would come closer than 30 trillion km.

That equates to about one potential ‘close’ encounter every 50 000 years or so. It is important to note that it is not guaranteed that a star would actually perturb any comets such that they entered the inner regions of the Solar System, and even if they did, if Earth would be in the firing line.

http://m.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Gaia/Close_encounters_of_the_stellar_kind
http://m.esa.int/pol/ESA_in_your_country/Poland/Pierwszy_rok_obserwacji_naukowych_misji_Gaia
EDIT: http://www.pulskosmosu.pl/2017/09/04/bliskie-spotkania-gwiezdnego-stopnia/

[Orionid]

Gaia 1 – gromada otwarta tuż obok Syriusza
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 2 LUTEGO 2018

Dzięki sondzie kosmicznej Gaia udało się odkryć małą gromadę otwartą, którą dotychczas przesłaniał blask Syriusza. (...)

Gaia 1 / Credits – ESA Science & Technology
(...)
http://kosmonauta.net/2018/02/gaia-1-gromada-otwarta-tuz-obok-syriusza/

[Orionid]

Druga publikacja danych z sondy Gaia
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 25 KWIETNIA 2018

(...) Drugi katalog danych został opublikowany 25 kwietnia 2018. W dniach przed publikacją ESA zaprezentowała kilka odkryć, które wykonano dzięki danym z pierwszego katalogu sondy Gaia. Dotyczą one m.in. precyzyjnej pozycji ponad miliarda gwiazd w Drodze Mlecznej, katalogu gwiazd, które w przyszłości zbliżą się do Słońca czy też identyfikacji gwiazd, które się poruszają bardzo szybko w naszej Galaktyce. (...)


Podróż przez Drogę Mleczną do sondy Gaia / Credits – Cambridge University
(...)
http://kosmonauta.net/2018/04/druga-publikacja-danych-z-sondy-gaia/
https://m.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Gaia/Gaia_creates_richest_star_map_of_our_Galaxy_and_beyond

[Orionid]

Poszukiwanie obcych cywilizacji w danych sondy Gaia
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 4 MAJA 2018

(...) Publikacja trzech naukowców: Erika Zackrissona, Andreasa Korna oraz Ansgara Wehrhahna skupia się na możliwości “zniekształcenia” wyliczenia odległości do gwiazdy na podstawie pomiarów spektrofotometrycznych. To “zniekształcenie” ma związek z częściowym pochłanianiem światła przez sferę Dysona, przez co spektrum gwiazdy jest mniej wyraźne, choć jego kształt pozostaje ten sam. W konsekwencji wyliczony (za pomocą spektrofotometrii) dystans do takiej gwiazdy jest wyraźnie inny, niż w przypadku pomiaru astrometrycznego, np wykonanego za pomocą sondy Gaia i katalogu z przeglądu nieba RAVE (RAdial Velocity Experiment), powstałego dzięki teleskopowi UK Schmidt Telescope o aperturze 1,2 metra, umieszczonego w Australii . (...)

http://kosmonauta.net/2018/05/poszukiwanie-obcych-cywilizacji-w-danych-sondy-gaia/

[ekoplaneta]

Nie wiem na ile pewna ta informacja bo źródełko takie sobie:

Gliese 710 to gwiazda stanowiąca około 60 procent masy naszego Słońca, nie należy więc do najcięższych. Jest gwiazdą karłowatą, która według naukowców, za nieco ponad milion lat znajdzie się w odległości jednej piątej roku świetlnego od Układu Słonecznego.
Jest to niepokojąca odległość z perspektywy obłoku Oorta. Komety znajdujące się w nim mogą zostać strącone w kierunku planet. Jej obecność może wpłynąć również na orbity planet, oraz ich przyciąganie grawitacyjne. Dzięki polskim astronomom, korzystającym z satelity obserwującej kosmos GAIA, w 2016 r. udało się udoskonalić tę prognozę. Według wyliczeń Filipa Berskiego i Piotra Dybczyńskiego, spotkanie z gwiazdą nastąpiłoby za 1,35 miliona lat, w odległości 16 tysięcy razy dłuższej niż Ziemia - Słońce.

Teraz astronomowie Raul de la Fuente Marcos i Carlos de la Fuente Marcos z Uniwersytetu w Madrycie mówią, że gwiazda podejdzie bliżej i wcześniej. Według ich obliczeń, gwiazda znajdzie się zaledwie 0,07 roku świetlnego od Układu Słonecznego. To ponad 4000 razy dalej niż Ziemia od Słońca.

https://tech.wp.pl/w-kierunku-ukladu-slonecznego-pedzi-gwiazda-naukowcy-nie-maja-zludzen-6250291811063937a

Jeśli powyższa informacja jest pewna to gwiazdka o masie 60% naszego Słoneczka w odległości poniżej 1 miliona lat świetlnych spowoduje niezły bałagan w US  Poza tym ciekawe czy wokół tej gwiazdy krąży jakaś egzoplaneta? Jeśli tak to zabawa będzie jeszcze ciekawsza. Poza tym o ile nasi potomkowie jeszcze będą latać w kosmos mogliby wówczas spróbować dostać się do hipotetycznego systemu planetarnego lub planety krążącej wokół Gliese 710, o ile loty międzygwiezdne nie staną się rzeczywistością wcześniej!

[kanarkusmaximus]

Tak, informacja o Gliese 710 jest prawdziwa. Warto rzucić okiem na wikipedie:
https://en.wikipedia.org/wiki/Gliese_710

Tam się pojawiają wartości takie jak 0,07 roku świetlnego czyli 4300 jednostek astronomicznych za ok 1,3 miliona lat. Jasność gwiazdy podczas zbliżenia - nawet -2,7 magnitudo.

Uważam, że czas budować sondę, która zostanie przechwycona przez tę gwiazdę!

[Orionid]

Gaia mapuje poprzeczkę Drogi Mlecznej
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 27 LIPCA 2019

(...) W lipcu 2019 ESA opublikowała mapę dystrybucji 150 milionów gwiazd Drogi Mlecznej. Oczywiście, duża część gwiazd pochodzi z najbliższego otoczenia Układu Słonecznego, jednak udało się także “wyłuskać” gwiazdy z poprzeczki naszej Galaktyki. Poniższe nagranie prezentuje dystrybucję tych gwiazd.


*Gaia obserwuje poprzeczkę Drogi Mlecznej / Credits – ESA/Gaia/DPAC, A. Khalatyan(AIP) & StarHorse team; Galaxy map: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (SSC/Caltech), European Space Agency, ESA

Jest to pierwsze takie “geometryczne” wskazanie obecności poprzeczki w Drodze Mlecznej. Wcześniejsze pomiary i obserwacje w naszej Galaktyce były bardziej “pośrednim” wskazaniem obecności poprzeczki niż określeniem jej kształtu, rozmiarów i orientacji. (...)

https://kosmonauta.net/2019/07/gaia-mapuje-poprzeczke-drogi-mlecznej/
http://m.esa.int/pol/ESA_in_your_country/Poland/Sonda_Gaia_rozpoczyna_obserwacje_poprzeczki_Drogi_Mlecznej

[Orionid]

Trzecia publikacja danych z sondy Gaia
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 5 GRUDNIA 2020

(...) Trzeci zestaw danych z sondy Gaia został opublikowany 3 grudnia 2020. Ten zestaw to ponad 1,8 miliarda pozycji gwiazd – o ponad 100 milionów gwiazd więcej niż w drugim katalogu. U ponad 1,5 miliarda gwiazd jest także informacja o kolorze. Sondzie Gaia udało się także zmierzyć pozycję dla ponad 1,5 miliona obiektów spoza naszej Drogi Mlecznej.


Wizualizacja opracowana na podstawie danych z sondy Gaia – ruch 40 tysięcy gwiazd / Credits – ESA Gaia Mission
(...)
https://kosmonauta.net/2020/12/trzecia-publikacja-danych-z-sondy-gaia/

2 20.03.23) 2023 mar 19 16:30 Kosmonauta.net
Obserwacje księżyców Pluona przez misję Gaia
To misja astrometryczna, nie badająca planet i planet karłowatych Układu Słonecznego, aczkolwiek może się przydać do poprawy wyliczeń orbit różnych obiektów, takich jak małe księżyce. W tym przypadku -małe księżyce Plutona.
https://kosmonauta.net/2016/07/rok-od-przelotu-new-horizons-obok-plutona/


3 17.05.23) 8000 publikacji naukowych na podstawie danych uzyskanych przez misję Gaia
https://twitter.com/AschbacherJosef/status/1655676573821837334

4 17.05.23)

Jednym z najbardziej zaskakujących odkryć wynikających z nowych danych jest to, że Gaia jest w stanie wykryć trzęsienia gwiazd – niewielkie ruchy na powierzchni gwiazdy – które zmieniają kształty gwiazd, do czego obserwatorium nie zostało pierwotnie zbudowane.

Gaia sees strange stars in most detailed Milky Way survey to date
13/06/2022

One of the most surprising discoveries coming out of the new data is that Gaia is able to detect starquakes – tiny motions on the surface of a star – that change the shapes of stars, something the observatory was not originally built for.

Previously, Gaia already found radial oscillations that cause stars to swell and shrink periodically, while keeping their spherical shape. But Gaia has now also spotted other vibrations that are more like large-scale tsunamis. These nonradial oscillations change the global shape of a star and are therefore harder to detect.

Gaia found strong nonradial starquakes in thousands of stars. Gaia also revealed such vibrations in stars that have seldomly been seen before. These stars should not have any quakes according to the current theory, while Gaia did detect them at their surface.

“Starquakes teach us a lot about stars, notably their internal workings. Gaia is opening a goldmine for ‘asteroseismology' of massive stars,” says Conny Aerts of KU Leuven in Belgium, who is a member of the Gaia collaboration.

https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Gaia/Gaia_sees_strange_stars_in_most_detailed_Milky_Way_survey_to_date

[Slavin]

Naukowcy wykrywają nowy strumień gwiazd z galaktyki karłowatej za pomocą danych Gai

Na ilustracji: Wizja artystyczna przedstawiająca galaktykę karłowatą Strzelca zbliżającą się do Drogi Mlecznej. Źródło: Gabriel Pérez Díaz, SMM/IAC


Droga Mleczna zwiększyła swoją masę poprzez łączenie się galaktyk karłowatych o niskiej masie. Niektóre z galaktyk karłowatych doświadczają siły pływowej orbitując wokół Drogi Mlecznej, a należące do nich gwiazdy zostają utracone.

W rezultacie, po jednej lub po obu stronach galaktyk karłowatych pojawiają się ogony pływowe, znane jako strumienie gwiazd. Strumień Strzelca jest najbardziej typowym i bezpośrednim jego dowodem. Jednak jak dotąd w Drodze Mlecznej jest znacznie więcej strumieni generowanych przez gromady kuliste niż tych generowanych przez galaktyki karłowate.

Ostatnio, eksplorując dane z Gaia 3 (DR3), naukowcy kierowani przez dr. YANG Yonga i dr. ZHAO Jingkuna z National Astronomical Observatories of the Chinese Academy of Sciences (NAOC) odkryli nowy strumień gwiazd z galaktyki karłowatej w Drodze Mlecznej. Odkrycie to powiększy liczbę strumieni pochodzących z galaktyk karłowatych.

Wyniki zostały opublikowane w The Astrophysical Journal Letters 1 marca 2023 roku.

Badacze opracowali algorytm o nazwie Stream Scanner oparty na metodzie dopasowania filtra. Algorytm ten został zaprojektowany do wykrywania strumieni poprzez połączenie ruchów własnych i fotometrii z Gai. Nowy strumień został odkryty i nazwany Jangcy – powiedział dr YANG.

Na podstawie ekstynkcji międzygwiazdowej i schematu skanowania Gaia DR3 udowodniono, że Jangcy nie jest sztucznym sygnałem. Zmierzono, że ma on na niebie szerokość 1,9o i długość 27o, a jego odległość od Słońca wynosi 9,12 kiloparseka. Metaliczność [Fe/H] oszacowano na -0,7.

Naukowcy próbowali również zrozumieć, czy Jangcy był powiązany z innymi znanymi strumieniami i gromadami kulistymi Drogi Mlecznej. Odkryli, że gromada kulista Palomar 1 znajdowała się raczej blisko Jangcy pod względem przestrzeni pędu i energii, a Strumień Antycentrum (ACS, znany strumień) znajdował się prawie na orbicie Jangcy. Wyniki te sugerują, że Jangcy może mieć ścisły związek z Palomar 1, jak również z ACS.

Strumienie szczątków galaktyk karłowatych są kluczowymi materiałami do ujawnienia struktury i ewolucji Galaktyki. Jangcy powinien być pomocny w badaniu historii fuzji Drogi Mlecznej – powiedział dr ZHAO.





https://english.cas.cn/newsroom/research_news/phys/202303/t20230321_328546.shtml

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/acbb5c