Autor Wątek: Chandra X-ray Observatory (CXO)  (Przeczytany 45876 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #60 dnia: Wrzesień 07, 2010, 02:38 »
Galaktyczny superwulkan w akcji

Kosmiczne obserwatorium promieniowania rentgenowskiego Chandra oraz naziemne Very Large Array rejestrują niesamowitą scenerię jaka rozgrywa się w masywnej galaktyce M87, gdzie zachodzi erupcja 'superwulkanu', wyrzucającego ogromne ilości gazu. Ten kosmiczny spektakl zachodzi na skutek aktywności gigantycznej czarnej dziury znajdującej się w centrum galaktyki, powstrzymując setki milionów nowych gwiazd przed uformowaniem się.

Astronomowie, badający tę czarną dziurę oraz skutki które wywołuje, zostali zaskoczeni przez fakt jak dużo podobieństw występują pomiędzy tym obiektem, a wulkanem z Islandii, którego niesamowicie długa i skomplikowana w wymowie nazwa zagościła w tytułach gazet oraz innych mediach kilka miesięcy temu.

Galaktyka M87 oddalona jest od Ziemi o około 50 milionów lat świetlnych, leżąc w centralnej części gromady Panny, która zawiera tysiące galaktyk. Lokalizacja tej galaktyki oraz duża ilość obserwacji przeprowadzonych przez orbitalne obserwatorium Chandra uczyniło ten obiekt jednym z najlepszych przykładów do badań oddziaływań masywnych czarnych dziur na ich lokalne środowiska. Rezultaty uzyskane przez naukowców wskazują, iż czarne dziury mają dobrą kontrolę nad ewolucją całej galaktyki (w której się znajdują). Ich zasięg rozpościera się nawet dalej - na całą gromadę, podobnie jak jeden mały wulkan na Ziemi jest w stanie praktycznie mieć wpływ na duży obszar planety.

Gromada otaczająca galaktykę M87 wypełniona jest gorącym gazem emitującym promieniowanie rentgenowskie, które rejestruje Chandra. W miarę jak temperatura gazu spada, może on opadać w kierunku centrum galaktyki, gdzie zachodzi proces dalszego stygnięcia prowadzącego do powstawania nowych gwiazd. Jednakże radioobserwacje przeprowadzone przez Very Large Array sugerują, iż dżety galaktyki M87, zawierające wysoko energetyczne cząstki produkowane przez czarną dziurę, przeszkadzają w procesie opadania gazu. Dżety unoszą relatywnie chłodny gaz z pobliżu centrum, tworząc fale uderzeniowe w atmosferze galaktyki z uwagi na naddźwiękową prędkość tego unoszenia.

Naukowcy zaangażowani w badania znaleźli podobieństwo w tej interakcji kosmicznej 'erupcji' z galaktycznym środowiskiem do ziemskiego wulkanu - Eyjafjallajokull, który kilka miesięcy temu zmusił większość europejskich lotnisk do wstrzymania przyjmowania i odprawiania lotów samolotów. W Eyjafjallajokull bąble gorącego gazu przebijały się ku powierzchni lawy, generując fale uderzeniowe, które były możliwe do ujrzenia w siwym dymie wydobywającym się z wulkanu. Następnie gorący gaz wznosił się w atmosferze, ciągnąc za sobą ciężkie obłoki pyłu. Proces ten widoczny jest na poniższym materiale wideo, kiedy za falami uderzeniowymi propagującymi w dymie, wznoszą się ciemne chmury pyłowe.


Podgląd z helikoptera na islandzki wulkan Eyjafjallajokull w momencie wybuchu, wyraźnie widoczne są fale uderzeniowe, za którymi pojawiają się obłoki pyłu.

Zgodnie z analogią do Eyjafjallajokull, wysoko energetyczne cząstki produkowane w bliskiej okolicy czarnej dziury przenikały poprzez emitującą promieniowanie rentgenowskie atmosferę gromady, unosząc ze sobą najzimniejszy gaz z centrum M87 w sposób bardzo podobny w jakim gorące, wulkaniczne gazy ciągną za sobą chmury ciemnego popiołu. I tak jak to zaobserwowano na materiale przedstawiającym islandzki wulkan, tak widoczne były fale uderzeniowe generowane przez czarną dziurę. Świadczy to o możliwości zaistnienia astronomicznych fenomenów w egzotycznej wersji tutaj na Ziemi, w mniejszej skali, ale przy udziale tych samych praw fizyki.

W M87 obłoki chłodniejszego gazu, który unoszony jest z centrum, posiadają podobną masę do masy gazu, który zawarty jest w odległości do 12 tysięcy lat świetlnych od centrum gromady galaktyki. Może to nam tylko uświadomić jak bardzo efektywnym 'kosmicznym wulkanem' jest czarna dziura znajdująca się w M87. Unoszony z centrum gaz mógłby uformować setki milionów gwiazd, gdyby nie działalność czarnej dziury. Z całą pewnością może się to wydawać stratą o wiele większą, niż problemy których doświadczyły firmy lotnicze w Europie podczas wybuchu Eyjafjallajokull.

Erupcja w galaktyce M87, która uniosła chłodniejszy gaz, musiała mieć miejsce około 150 milionów lat temu, jednak mniejsza erupcja, która wytowrzyła falę uderzeniową, miała miejsce około 11 milionów lat temu. Obraz z Chandra został złożony na podstawie obserwacji przeprowadzonych w czasie prawie 7 dni. Dodatkowo w badaniu zjawiska pomógł materiał w paśmie rentgenowskim, zebranym przez inny orbitalny teleskop - należący do Europejskiej Agencji Kosmicznej - XMM-Newton.

http://www.kosmonauta.net/index.php/Badania-kosmosu/Astrofizyka/2010-09-06-galaktyczny-superwulkan-w-akcji.html

Załącznik: Obraz M87 powstały poprzez nałożenie obrazu pasma promieniowania rentgenowskiego oraz radiowego.
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 09, 2010, 23:37 wysłana przez Scorus »

Offline Leszek Szamocki

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 102
  • Elen sila lumenn omentielvo.
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #61 dnia: Wrzesień 07, 2010, 07:55 »
Trudno ocenić trafność analogii - skala zjawisk i procesy zachodzące u ich podłoża są całkowicie odmienne. Za to film z falami uderzeniowymi w wulkanie - rewelacja!. Pierwszy raz dowiedziałem się / zobaczyłem, że takie zjawisko pojawia się w czasie erupcji wulkanów.
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 09, 2010, 23:37 wysłana przez Scorus »
Pozdrowienia z Redy, N 54°36'39", E 18°21'25"

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #62 dnia: Wrzesień 08, 2010, 01:12 »
Tak, to może być naciągane teoretyzowanie naukowców, ale dziwnym zbiegiem okoliczności trochę jest tych podobieństw :)

Co do filmiku to prawda - genialny! Sam też nie byłem świadom takich zjawisk ;)
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 09, 2010, 23:38 wysłana przez Scorus »

Offline petite

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 451
  • Wiem, że nic nie wiem
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #63 dnia: Wrzesień 08, 2010, 22:50 »
Tak, to może być naciągane teoretyzowanie naukowców, ale dziwnym zbiegiem okoliczności trochę jest tych podobieństw :)


Kto wie, w końcu Ziemia to taki mikrokosmos (to czysto filozoficzne stwierdzenie  ;))...

A dlaczego akurat z erupcją Eyjafjoll zostało to zjawisko porównane? Nigdy wcześniej nie zauważono tych fal uderzeniowych?
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 09, 2010, 23:38 wysłana przez Scorus »
Nikon Action 10x50 CF :D

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #63 dnia: Wrzesień 08, 2010, 22:50 »

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #64 dnia: Wrzesień 10, 2010, 18:41 »
Tak, to może być naciągane teoretyzowanie naukowców, ale dziwnym zbiegiem okoliczności trochę jest tych podobieństw :)


Kto wie, w końcu Ziemia to taki mikrokosmos (to czysto filozoficzne stwierdzenie  ;))...

A dlaczego akurat z erupcją Eyjafjoll zostało to zjawisko porównane? Nigdy wcześniej nie zauważono tych fal uderzeniowych?

Chodzi bardziej o całościowe działanie. Czarna dziura, tak jak i taki wulkan, jest w stanie mocno oddziaływać na lokalne (dla nich oczywiście, bo o rozmiarach nie ma co mówić) środowiska.
Hehe a tak w ogóle popiół opadający z wulkanu też hamuje rozwój życia, tak samo jak działająca czarna dziura w powyższym wypadku przeszkadza w procesach gwiazdotwórczych :P

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #65 dnia: Listopad 12, 2010, 13:46 »
NASA poinformowała o transmisji konferencji w najbliższy poniedziałek, 15 listopada, o godzinie 18:30 CET (12:30 EST) na której podana zostanie do wiadomości informacja o odkryciu przez Obserwatorium Chandra 'wyjątkowego obiektu z naszego kosmicznego sąsiedztwa'.

http://www.nasa.gov/home/hqnews/2010/nov/H...dra_Update.html

Jakaś rewelacja? ;) Obstawiamy co to może być? :P

Offline kanarkusmaximus

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 23205
  • Ja z tym nie mam nic wspólnego!
    • Kosmonauta.net
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #66 dnia: Listopad 12, 2010, 13:47 »
Promieniowanie rentgenowskie... Hmmm. Silniejszy rozbłysk jakiegoś okolicznego czerwonego karła? ;)

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #67 dnia: Listopad 15, 2010, 20:54 »
W tym w(rz)ątku powinno już być gorąco.. ;)

Offline kanarkusmaximus

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 23205
  • Ja z tym nie mam nic wspólnego!
    • Kosmonauta.net
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #68 dnia: Listopad 15, 2010, 21:15 »
Na dziś mamy małą bombeczkę.

Najmłodsza czarna dziura!

Taka oto supernowa SN 1979C:
http://en.wikipedia.org/wiki/SN_1979C
z galaktyki M100. Jak nazwa wskazuje, bum miało miejsce w 1979 roku.

Dziś ogłoszono, że dzięki teleskopowi Chandra, zaobserwowano czarną dziurę, która powstała w trakcie supernowej 1979C. Po raz pierwszy udało sie więc dokładnie wyznaczyć "narodziny" czarnej dziury oraz zaobserwować jej powstawanie.

http://www.space.com/scienceastronomy/youngest-nearby-black-hole-discovered-101115.html

Scorus

  • Gość
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #69 dnia: Listopad 16, 2010, 15:33 »
Ten wątek bardzo się zaniedbał.

Z innych inetersujących infromacji należy wymienić obserwacje gromady galakatyk ze stygnącym jądrem wokól kwazara 3C 186:
http://chandra.harvard.edu/photo/2010/3c186/

oraz nietypową aktywność pulsara SGR 0418+5729:
http://www.kosmonauta.net/index.php/Astronomia/Astrofizyka/nietypowe-zachowanie-sgr0418.html

--
Pozwoliłem sobie poprawić link.
« Ostatnia zmiana: Listopad 28, 2010, 18:34 wysłana przez Maquis »

Offline Szaniu

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 1698
  • Szepty Ziemi.
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #70 dnia: Listopad 17, 2010, 22:41 »

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #71 dnia: Listopad 28, 2010, 01:49 »
Na dziś mamy małą bombeczkę.

Najmłodsza czarna dziura!

Taka oto supernowa SN 1979C:
http://en.wikipedia.org/wiki/SN_1979C
z galaktyki M100. Jak nazwa wskazuje, bum miało miejsce w 1979 roku.

Dziś ogłoszono, że dzięki teleskopowi Chandra, zaobserwowano czarną dziurę, która powstała w trakcie supernowej 1979C. Po raz pierwszy udało sie więc dokładnie wyznaczyć "narodziny" czarnej dziury oraz zaobserwować jej powstawanie.

http://www.space.com/scienceastronomy/youngest-nearby-black-hole-discovered-101115.html

Niezła bombeczka ;)
Artykuł opisany jasnymi i zrozumiałymi dla wszystkich słowami znajduje się na kosmo :)
Odkrycie najmłodszej czarnej dziury w galaktyce M100

Offline Matias

  • Moderator Globalny
  • *****
  • Wiadomości: 8007
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #72 dnia: Listopad 28, 2010, 01:50 »
Ten wątek bardzo się zaniedbał.

Z innych inetersujących infromacji należy wymienić obserwacje gromady galakatyk ze stygnącym jądrem wokól kwazara 3C 186:
http://chandra.harvard.edu/photo/2010/3c186/

oraz nietypową aktywność pulsara SGR 0418+5729:
http://www.kosmonauta.net/index.php/Badania-kosmosu/Astrofizyka/nietypowe-zachowanie-sgr0418.html

Musisz najzwyczajniej wpadać częściej ;)

Scorus

  • Gość
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #73 dnia: Styczeń 19, 2011, 11:12 »
Mapowani temperatur gazu w otoczeniu galaktyki NGC 5813: http://chandra.harvard.edu/photo/2010/ngc5813/

Przegląd Chandra Multiwavelength Project (ChaMP) pozwolił na zebranie największej do tej pory próby galakatyk nie związanych z dużymi gromadami a zawierających aktywne supermasywne czarne dziury. Potwierdzono, że masa czarej dziury jest związana z masą centralngo rejonu galaktyki oraz że frakcja galakatyk z AGN stopniowo zmniejsza się od czasu najdalszych galakatyk. Ilość czarnych dziur w gromadach i w galakatykach samotnych spada jednak w innym tępie.
http://chandra.harvard.edu/press/10_releases/press_122010.html

Henize 2-10 - jedna z nielicznych galakatyk nieregulanych zawierających supermasywną czarną dziurę. Może ona być modelem galakatyk we wczesnym Wszechświecie.
http://chandra.harvard.edu/press/11_releases/press_011011.html

Cykliczne zmiany emisji z otoczenia czarnej dziury GRS 1915+105:
http://chandra.harvard.edu/press/11_releases/press_011211.html

Scorus

  • Gość
Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #74 dnia: Styczeń 19, 2011, 11:13 »
Obraz galakatyki gwiazdotwórczej M82:
http://chandra.harvard.edu/photo/2011/m82/

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Chandra X-ray Observatory (CXO)
« Odpowiedź #74 dnia: Styczeń 19, 2011, 11:13 »