Gaganyaan - indyjski statek załogowy

[JSz]

(Informacja dodatkowa - ten wątek dotyczy jedynie indyjskiej kapsuły załogowej. Ogólne plany ISRO omawiane są w tym wątku:
http://www.astronautyka.org/index.php/topic,251.0.html )

Projektowana przez Indyjską Organizację Badań Kosmosu (Indian Space Research Organisation) kapsuła załogowa nie posiadająca na razie nazwy, będzie zdolna do wyniesienia na orbitę trójosobowej załogi. Na razie nazywana jest ISRO Orbital Vehicle (ISRO CV). Dwuosobowa załoga będzie mogła przebywać na orbicie o wysokości do 400 km przez 7 dni w locie autonomicznym. Rakietą nośną będzie aktualnie konstruowana GSLV Mk II, stanowiąca wersję rakiety GSLV, o udźwigu ok. 5 t na LEO. Starty będą odbywały się z kosmodromu Satish Dhawan w Sriharikota, natomiast lądowania (wodowania) za pomocą spadochronów w Zatoce Bengalskiej.


Rakieta GSLV

Sama kapsuła będzie miała masę 3 ton. Będzie wiec znacznie mniejsza niż obecnie używane kapsuły Sojuz, Shenzhou, czy projektowany Orion. Będzie jednak pojemniejsza niż dawne Gemini. Problemy technologiczne będą rozwiązywane m.in. dzięki lotom małych (600 kg), bezzałogowych kapsuł Space Recovery Capsules (SRE), a następnie bezzałogowych lotów docelowej kapsuły CV.


Eksperymentalna kapsuła SRE po powrocie z orbity

Parametry kapsuły CV:
- załoga: do 3 osób
- orbita: kołowa 400 km
- długość: 3,30 m
- podstawowa średnica: 2,00 m
- masa 4,5 t (z modułem silnikowym)


Kapsuła ISRO, z lewej rakieta GSLV Mk II

W styczniu 2009 r. program uzyskał wsparcie rządu Indii, który przyznał ISRO duże środki na prowadzenie tego programu (ponad 2,5 mld USD). Przewiduje się znaczący udział Rosji w konstruowaniu kapsuły oraz przygotowaniu astronautów. W styczniu 2010 r. ISRO ogłosiła, że pierwszy lot załogowy kapsuły ISRO CV odbędzie się ok. 2016 r. Wcześniej, w 2013 r. przewidziany jest lot dwóch hinduskich astronautów na pokładzie rosyjskiego Sojuza.

Według najnowszych informacji (http://www.space-travel.com/reports/ISRO_To_Put_Unmanned_Test_Capsule_In_Orbit_By_2013_999.html, http://www.thehindu.com/sci-tech/energy-and-environment/article512397.ece?homepage=true), w 2013 r. planowany jest pierwszy start kapsuły CV jeszcze bez załogi (zostanie wyniesiona rakietą PSLV). Pierwszy lot załogowy odbędzie się w 2016 r. z dwoma astronautami na pokładzie. Jak powiedział K Radhakrishnan, przewodniczący ISRO, "the module in which the Indian astronauts would go into space had already been designed". Główny problem obecnie: "the ISRO needed a highly reliable vehicle to take humans into space. Such rockets were called human-rated vehicles". Będzie to zmodyfikowana GSLV Mk II, której pierwszy start w kwietniu br. zakończył się niepowodzeniem. Ponadto: "A third launch pad, at a cost of Rs.1,000 crore, will be built at Sriharikota".

Po Rosji, USA i Chinach, to Indie wydają się być krajem, który jest najbliżej samodzielnego wysłania ludzi na orbitę.

[JSz]

Ponieważ wątek został rozdzielony od ogólniejszego "Indyjski program kosmiczny", pozwolę sobie przytoczyć kilka najważniejszych informacji, jakie zostały tam zamieszczone przez Matiasa, a dotyczyły programu załogowego.


Pierwotna data publikacji - 06/01/2010 - Matias

Rozpoczęło się poszukiwanie 4 przyszłych vyomanautów, którzy polecą w 2015 roku na orbitę indyjskim załogowym statkiem kosmicznym. Dwóch na pewno poleci, z kolei pozostała dwójka będzie stanowiła rezerwę. Osoby te mają zostać wybrane z listy 200 członków Indyjskich Sił Powietrznych IAF.

http://www.dnaindia.com/india/report_indian-space-research-organisation-hunt-on-for-vyomanauts-desi-astronauts_1329928


Pierwotna data publikacji - 15/01/2010 - Matias

ISRO planuje budowę trzeciego stanowiska startowego - odległego o kilometr od drugiego. Kolejne stanowisko na Sriharikocie ma powstać z myślą o wysyłaniu maszyn załogowych. Co ciekawe, stamtąd ma także latać hinduski wahadłowiec


Pierwotna data publikacji - 08/03/2010 - Maquis

A tymczasem ISRO przeprowadziło test silnika rakietowego L110, przeznaczonego na potrzeby rakiety GSLV MkIII, o której ostatnio było jakby ciszej. Z planowanego 200-sekundowego odpalenia wykonano tylko 150 sekund - podobno coś było nie tak z jednym z parametrów.

Ale widać, że prace jednak idą do przodu


Pierwotna data publikacji - 06/08/2010 - Matias

... zaprzeczenie pogłoskom o  kupowaniu Sojuzów przez ISRO

Radhakrishnan, dyrektor ISRO, powiedział, że decyzja taka daje Indiom samowystarczalność w technologiach kosmicznych.  Podkreślał też, że było to wyzwanie dla inżynierów. Jako jedno z trudniejszych zagadnień wymienił opracowanie turbopomp, od których wymaga się prędkości obrotowych rzędu 40 000 obr./min. w temperaturach kriogenicznych (-100, -200 C).

[JSz]

We wrześniu Boeing zaoferował ISRO współpracę przy konstrukcji indyjskiej kapsuły załogowej (źródło). Według Boeinga, możliwości do takiej współpracy otwiera budowa kapsuły CST-100, o ile NASA ją zakontraktuje. Z reakcji prasowych wynika, że ISRO jest skłonne przyjąć tę ofertę. Przypomnę, że na początku tego roku ISRO zdementowało informację, że zamierza zamówić kapsuły od Rosji. Co ciekawe, ISRO myśli już o komercji - turystyce kosmicznej (źródło).

Poniżej: makieta kapsuły załogowej ISRO

[kanarkusmaximus]

Czy może to oznaczać, że kształt indyjskiej kapsuły, jak i jej osiągi mogą się jeszcze znacząco zmienić?

[JSz]

Znaczy, upodobni się do CST-100? Swoją drogą, wszystkie planowane obecnie kapsuły wyglądają bardzo podobnie. Poza tylko Ałmazem Excalibura, ale to inna historia.

[astropl]

Rozważany kiedyś lot dwóch Hindusów w Sojuzie w 2013 roku został definitywnie porzucony. Nie oznacza to jednak zaniechania wsółpracy czy wykorzystania rosyjskich doświadczeń z lotów załogowych w tej dziedzinie.

Źródło[/ur].

[JSz]

A jeszcze kilka dni temu czytałem gdzieś, że trwają rozmowy... Tymczasem już w lipcu ogłoszono, że w 2013 r. odbędzie się bezzałogowy lot indyjskiej kapsuły, wraz z jej odzyskaniem (źródło), natomiast o terminie lotu załogowego szef ISRO nie chciał już mówić (wcześniej mówiło się o 2015, potem o 2016 r.).

[JSz]

O indyjskiej kapsule załogowej zrobiło się nieco ciszej. Dzisiaj ukazał się krótki tekst (zob.), w którym podano następujące informacje:
(1) ISRO oczekuje na przyznanie przez rząd 3 mld USD na budowę kapsuły, co ma nastąpić do końca roku.
(2) rakietą nośną będzie GSLV MkIII (co już od dawna wiadomo), pierwszy start odbędzie się w 2011 r.
(3) ISRO prowadziła rozmowy z Roskosmosem na temat współpracy. Ale - jak podkreślił Nair, przewodniczący ISRA - the capsule would be an entirely domestic design and that Russia could provide "test facilities and the astronaut training we need".
(4) "ISRO wants to join the International Space Station programme and it could provide crew transport".

Co do tego ostatniego punktu, to obawiam się, że nie zdążą, gdyż konkurencja idzie mocniej do przodu.

Przy okazji: znalazłem schemat indyjskiej kapsuły (na forum skyscrapercity.com):

[Matias]

(1) ISRO oczekuje na przyznanie przez rząd 3 mld USD na budowę kapsuły, co ma nastąpić do końca roku.

Ciekawe, miałem wrażenie że dostali już jakiś czas temu (nawet do 12 miesięcy wstecz) kasę na ten cel...

(4) "ISRO wants to join the International Space Station programme and it could provide crew transport".

Co do tego ostatniego punktu, to obawiam się, że nie zdążą, gdyż konkurencja idzie mocniej do przodu.

Ale mają szanse być interesującą alternatywą. Koszta niższe niż w przypadku innych dostawców kapsuł.

Fajny schemat, to coś nowego

[Maquis]

Hmm, wydaje mi się, że już widziałem ten schemat.
W każdym razie widać mnie więcej rozplanowanie systemów.

[JSz]

Hmm, wydaje mi się, że już widziałem ten schemat.
W każdym razie widać mnie więcej rozplanowanie systemów.

Zgadza się, schemat ten jest już zamieszczony w poście otwierającym ten wątek, nawet w ładniejszej postaci graficznej, ale mniej czytelny ze względu na mały rozmiar.

[JSz]

Rozważany kiedyś lot dwóch Hindusów w Sojuzie w 2013 roku został definitywnie porzucony. Nie oznacza to jednak zaniechania wsółpracy czy wykorzystania rosyjskich doświadczeń z lotów załogowych w tej dziedzinie.

Tymczasem zaskakująca wiadomość sprzed kilku dni na stronie Roskosmosu: An Indian cosmonaut will first go on a Russian space mission in 2015, prior to the Indian manned mission in 2017, Alexey M Mzareulov, deputy consul-general of the Russian Federation, announced. He made the announcement at the 50th anniversary celebrations of the first human space flight by Yuri Gagarin, organized by the Russian Centre for Science & Culture, which saw many American diplomats.

A więc:
1) jednak lot Hindusa na Sojuzie (nie dwóch, jak mówiło się wcześniej), ale dopiero w 2015 r. (nie 2013, jak wcześniej zapowiadano),
2) pierwszy indyjski lot załogowy w 2017 r. (nie w 2016, jak ostatnio podawano).

Na ile te wiadomości są wiarygodne, trudno mi ocenić. Jeśli już, to kolejny poślizg (czyli pkt 2) bardziej.

Źródło: http://www.federalspace.ru/main.php?id=2&nid=11677.

[JSz]

Wątek bardzo leniwie się toczy, bo też nic nie słychać ostatnio w temacie. Ale dzisiaj ukazał się artykuł w The Hindu oparty o rozmowę z K. Radhakrishnanem - przewodniczącym ISRO. Artykuł w swej wymowie jest - niestety - pesymistyczny.

Najpierw Radhakrishnan nakreślił trzy opcje, jakie ISRO jeśli idzie o loty załogowe:
1) kupić w Rosji rakietę ze statkiem Sojuz, polecieć, zrobić jakiś eksperyment i wrócić,
2) zrobić własną kapsułę, a rakietę kupić w jakiejś zagranicznej agencji kosmicznej,
3) zrobić wszystko samemu.

To chyba dość oczywiste opcje. Problem w tym, że ISRO, a właściwie Indie, bo to rząd zadecyduje, dopiero ma rozważyć, którą z tych opcji wybrać: "We have to weigh pros and cons". A przypomnijmy, że program kosmiczny w Indiach jest ciągnięty chyba już od 2020 2002 roku!

Przyczyną tego stanu rzeczy są zapewne ostatnie bolesne niepowodzenia z rakietą GSLV, a to dopiero jej przyszła wersja Mk-III będzie w stanie umieścić na orbicie kapsułę załogową. Choć wspomina Radhakrishnan, że można też użyć GSLV-MK II do wyniesienia małej, 2-osobowej kapsuły: "we have to decide whether GSLV—MK II or MK III that we will do this human rating". Najbliższy start GSLV, oczywiście na razie tylko Mk-II, dopiero w kwietniu przyszłego roku - najwcześniej.

Radhakrishnan nie chciał podaż żadnej daty pierwszego lotu załogowego, nawet przybliżonej: "Let’s not talk about the mission, per se. But critical technologies we are working on". Nie ma się czemu dziwić skoro wydaje się, że Hindusi są jeszcze w "głębokim lesie".

Źródło: http://www.thehindu.com/sci-tech/science/article2207341.ece.

[jmvh]

A przypomnijmy, że program kosmiczny w Indiach jest ciągnięty chyba już od 2020 roku!

Hmm, a myślałem że już go zaczęli... Może słowo dla niekumatych?

[kanarkusmaximus]

2) zrobić własną kapsułę, a rakietę kupić w jakiejś zagranicznej agencji kosmicznej,

Ta opcja wydaje mi się być baaardzo droga - bowiem koszty produkcji w Indiach - łącznie z hi-techami są bardzo niskie.

A przypomnijmy, że program kosmiczny w Indiach jest ciągnięty chyba już od 2020 roku!

2020?

Radhakrishnan nie chciał podaż żadnej daty pierwszego lotu załogowego, nawet przybliżonej: "Let’s not talk about the mission, per se. But critical technologies we are working on". Nie ma się czemu dziwić skoro wydaje się, że Hindusi są jeszcze w "głębokim lesie".

Moim zdaniem jeśli są świadomi brakujących technologii i nad nimi pracują, to całkiem dobry znak.