Autor Wątek: Gaia  (Przeczytany 16108 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #30 dnia: Sierpień 17, 2016, 21:26 »
Pomimo różnych nieoczekiwanych problemów technicznych misja sondy Gaia  powinna dostarczyć najbardziej  szczegółowe i kompleksowe zmapowanie nieba.

Jako jedna z najważniejszych misji   naukowych  ESA, Gaia jest przeznaczona do określenia pozycji, odległości i innych właściwości ponad miliarda gwiazd. Trzy instrumenty sondy mają za zadanie zebranie danych astrometrycznych fotometrycznych i  spektroskopowych na temat gwiazd  Drogi Mlecznej, a także bardziej odległych galaktyk i kwazarów, a w bliskich odległościach słabych obiektów w Układzie Słonecznym.

Gaia znajduje się w punkcie Lagrange'a L2, 1,5 mln km od Ziemi,  badając całe niebo, ponieważ obraca się wokół własnej osi. Przez kilkakrotne pomiary pozycji gwiazd z niezwykłą dokładnością, Gaia zapewnia ogromną ilość danych.


More than 50 billion focal plane transits, 110 billion photometric observations and 9.4 billion spectroscopic observations have been successfully processed to date," notes Fred Jansen, ESA's mission manager for Gaia.


Gaia wystartowała 19 grudnia 2013 roku i po sześciomiesięcznym okresie przygotowawczym  na orbicie sonda rozpoczęła rutynowe operacje naukowe  25 lipca 2014 roku.

21 sierpnia 2014 roku, Gaia rozpoczęła swoją główną fazę  pomiarów, skanując niebo tak, żeby osiągnąć możliwie najlepsze pokrycie całego nieba.

Pierwsze  publiczne przedstawienie danych z sondy Gaia zaplanowano na 14 września 2016.


The first Gaia data release, available online on 14 September, will include the positions and G magnitudes for about one billion stars using observations taken between 25 July 2014 and 16 September 2015.  In addition, parallaxes and proper motions will be available for the brightest two million stars, as part of the Tycho-Gaia Astrometric Solution.

For the first 28 days of the routine scientific operations phase, Gaia operated in a special scanning mode that sampled great circles on the sky that always included the ecliptic poles. Photometric data for RR Lyrae and Cepheid variable stars that were observed frequently during this period will be part of the first data release.

http://sci.esa.int/gaia/58135-gaia-s-second-anniversary-marked-by-successes-and-challenges/
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 14, 2016, 14:00 wysłana przez Orionid »

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #31 dnia: Wrzesień 14, 2016, 14:07 »
14.09.2016 opublikowano pierwszy katalog ponad 1 miliarda gwiazd z sondy Gaia.
opublikowano satelitę. Było to wtedy największe badanie na całym niebie obiektów niebieskich.
https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Gaia/Gaia_s_billion-star_map_hints_at_treasures_to_come

10:22 AM · Sep 14, 2023
Cytuj
#OTD 14 September 2016, the 1st catalogue of more than 1 billion stars ⭐⭐⭐⭐from the @ESAGaia satellite was published. It was the largest all-sky survey of celestial objects at that time.
https://twitter.com/ESA_History/status/1702236311262736567https://en.wikipedia.org/wiki/Gaia_(spacecraft)

---
ESA opublikowała pierwszy katalog ponad miliarda gwiazd skatalogowanych w ramach misji Gaia (ESA), która jest największym w historii przeglądem nieba.

W celu stworzenia najbardziej szczegółowej, trójwymiarowej mapy Drogi Mlecznej, Gaia precyzyjnie ustaliło położenie na niebie i jasność 1142 milionów gwiazd.

W ramach przedsmaku bogatszego katalogu, który pojawi się w najbliższym czasie dzisiejsza mapa zawiera odległości i ruch na niebie ponad dwóch milionów gwiazd.

“Gaia jest najlepszym urządzeniem współczesnej astrometrii, które tworzy mapy nieba z niespotykaną dotąd precyzją,” mówi Alvaro Giménez z ESA.

“Upubliczniona dzisiaj mapa daje nam pierwszy rzut oka na wyjątkowe dane zbierane w ramach misji Gaia, które zrewolucjonizują naszą wiedzę o rozkładzie przestrzennym i ruchu gwiazd w naszej Galaktyce.”

Źrodło: http://www.pulskosmosu.pl/2016/09/14/mapa-miliarda-gwiazd-skatalogowanych-w-ramach-misji-gaia-obiecuje-wiele-nowych-odkryc/

http://www.pulskosmosu.pl/2016/09/14/droga-mleczna-w-nowej-odslonie-pierwsze-wyniki-prac-sondy-gaia/
http://sci.esa.int/gaia/58272-gaia-s-billion-star-map-hints-at-treasures-to-come/
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 14, 2023, 12:02 wysłana przez Orionid »

Offline JoachimK

  • Pełny
  • ***
  • Wiadomości: 308
Odp: Gaia
« Odpowiedź #32 dnia: Listopad 02, 2016, 09:39 »
Rozpoczęła się konferencja http://livestream.com/ESA/events/6544080

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #33 dnia: Wrzesień 04, 2017, 17:35 »
Przemieszczania się ponad 300 000 gwiazd badanych przez sondę Gaia zdaje się wskazywać , że niektóre z nich, mijając Słońce mogą powodować zakłócenia w ruchu komet , których skupisko znajduje się w Obłoku Oorta.

Skutkować to może po jakimś czasie zawędrowaniem części z nich w wewnętrzne obszary Układu Słonecznego. Wpływ perturbacyjny na Obłok Oorta może taka gwiazda wywierać , gdy zbliży się do niego na odległość około 400 000 AU. Sam zaś Obłok Oorta rozciąga się od Słońca w odległości od 300 AU do 100 000 AU.

Spośród w miarę nieodległych gwiazd na uwagę zasługuje Gliese 710 , która za 1,3 mln lat zbliży się do Obłoku Oorta na dystans 16 000 AU.

Masa Gliese 710 wynosi 60% masy Słońca i w czasie bliskiego przejścia , poruszając się z  prędkością  ok. 50000 km/h będzie przez dłuższy czas  oddziaływać grawitacyjne z Obłokiem Oorta. (średnia prędkość przemieszczania się gwiazd wynosi ok. 100 000 km/h.

Szacuje się, że do bliskiego przejścia dochodzi średnio raz na 50000 lat, ale niekoniecznie to może skutkować intensywniejszym przemieszczaniem się komet w kierunku Słońca.

Dzięki badaniom Gaia udało się doprecyzować odległość, przy której dojdzie do spotkania Gliese 710 z Obłokiem Oorta.

The star is already well-documented, and thanks to the Gaia data, the estimated encounter distance has recently been revised. Previously, there was a 90% degree of certainty that it would come within 3.1–13.6 trillion kilometres. Now, the more accurate data suggest that it will come within 1.5–3.2 trillion km, with 2.3 trillion km most likely. (...)

For 5 million years in the past and into the future, the overall encounter rate is estimated to be around 550 stars per million years coming within 150 trillion km, of which about 20 would come closer than 30 trillion km.

That equates to about one potential ‘close’ encounter every 50 000 years or so. It is important to note that it is not guaranteed that a star would actually perturb any comets such that they entered the inner regions of the Solar System, and even if they did, if Earth would be in the firing line.


http://m.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Gaia/Close_encounters_of_the_stellar_kind
http://m.esa.int/pol/ESA_in_your_country/Poland/Pierwszy_rok_obserwacji_naukowych_misji_Gaia
EDIT: http://www.pulskosmosu.pl/2017/09/04/bliskie-spotkania-gwiezdnego-stopnia/
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 04, 2017, 18:06 wysłana przez Orionid »

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Gaia
« Odpowiedź #33 dnia: Wrzesień 04, 2017, 17:35 »

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #34 dnia: Luty 02, 2018, 23:17 »
Gaia 1 – gromada otwarta tuż obok Syriusza
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 2 LUTEGO 2018

Dzięki sondzie kosmicznej Gaia udało się odkryć małą gromadę otwartą, którą dotychczas przesłaniał blask Syriusza. (...)

Gaia 1 / Credits – ESA Science & Technology
(...)
http://kosmonauta.net/2018/02/gaia-1-gromada-otwarta-tuz-obok-syriusza/
« Ostatnia zmiana: Marzec 20, 2023, 10:50 wysłana przez Orionid »

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #35 dnia: Kwiecień 26, 2018, 04:46 »
Druga publikacja danych z sondy Gaia
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 25 KWIETNIA 2018

(...) Drugi katalog danych został opublikowany 25 kwietnia 2018. W dniach przed publikacją ESA zaprezentowała kilka odkryć, które wykonano dzięki danym z pierwszego katalogu sondy Gaia. Dotyczą one m.in. precyzyjnej pozycji ponad miliarda gwiazd w Drodze Mlecznej, katalogu gwiazd, które w przyszłości zbliżą się do Słońca czy też identyfikacji gwiazd, które się poruszają bardzo szybko w naszej Galaktyce. (...)


Podróż przez Drogę Mleczną do sondy Gaia / Credits – Cambridge University
(...)
http://kosmonauta.net/2018/04/druga-publikacja-danych-z-sondy-gaia/
https://m.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Gaia/Gaia_creates_richest_star_map_of_our_Galaxy_and_beyond
« Ostatnia zmiana: Marzec 20, 2023, 10:49 wysłana przez Orionid »

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #36 dnia: Maj 04, 2018, 08:02 »
Poszukiwanie obcych cywilizacji w danych sondy Gaia
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 4 MAJA 2018

(...) Publikacja trzech naukowców: Erika Zackrissona, Andreasa Korna oraz Ansgara Wehrhahna skupia się na możliwości “zniekształcenia” wyliczenia odległości do gwiazdy na podstawie pomiarów spektrofotometrycznych. To “zniekształcenie” ma związek z częściowym pochłanianiem światła przez sferę Dysona, przez co spektrum gwiazdy jest mniej wyraźne, choć jego kształt pozostaje ten sam. W konsekwencji wyliczony (za pomocą spektrofotometrii) dystans do takiej gwiazdy jest wyraźnie inny, niż w przypadku pomiaru astrometrycznego, np wykonanego za pomocą sondy Gaia i katalogu z przeglądu nieba RAVE (RAdial Velocity Experiment), powstałego dzięki teleskopowi UK Schmidt Telescope o aperturze 1,2 metra, umieszczonego w Australii . (...)

http://kosmonauta.net/2018/05/poszukiwanie-obcych-cywilizacji-w-danych-sondy-gaia/

Offline ekoplaneta

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 8589
Odp: Gaia
« Odpowiedź #37 dnia: Maj 16, 2018, 08:49 »
Nie wiem na ile pewna ta informacja bo źródełko takie sobie:

Gliese 710 to gwiazda stanowiąca około 60 procent masy naszego Słońca, nie należy więc do najcięższych. Jest gwiazdą karłowatą, która według naukowców, za nieco ponad milion lat znajdzie się w odległości jednej piątej roku świetlnego od Układu Słonecznego.
Jest to niepokojąca odległość z perspektywy obłoku Oorta. Komety znajdujące się w nim mogą zostać strącone w kierunku planet. Jej obecność może wpłynąć również na orbity planet, oraz ich przyciąganie grawitacyjne. Dzięki polskim astronomom, korzystającym z satelity obserwującej kosmos GAIA, w 2016 r. udało się udoskonalić tę prognozę. Według wyliczeń Filipa Berskiego i Piotra Dybczyńskiego, spotkanie z gwiazdą nastąpiłoby za 1,35 miliona lat, w odległości 16 tysięcy razy dłuższej niż Ziemia - Słońce.

Teraz astronomowie Raul de la Fuente Marcos i Carlos de la Fuente Marcos z Uniwersytetu w Madrycie mówią, że gwiazda podejdzie bliżej i wcześniej. Według ich obliczeń, gwiazda znajdzie się zaledwie 0,07 roku świetlnego od Układu Słonecznego. To ponad 4000 razy dalej niż Ziemia od Słońca.


https://tech.wp.pl/w-kierunku-ukladu-slonecznego-pedzi-gwiazda-naukowcy-nie-maja-zludzen-6250291811063937a

Jeśli powyższa informacja jest pewna to gwiazdka o masie 60% naszego Słoneczka w odległości poniżej 1 miliona lat świetlnych spowoduje niezły bałagan w US  :( Poza tym ciekawe czy wokół tej gwiazdy krąży jakaś egzoplaneta? Jeśli tak to zabawa będzie jeszcze ciekawsza. Poza tym o ile nasi potomkowie jeszcze będą latać w kosmos mogliby wówczas spróbować dostać się do hipotetycznego systemu planetarnego lub planety krążącej wokół Gliese 710, o ile loty międzygwiezdne nie staną się rzeczywistością wcześniej!

« Ostatnia zmiana: Maj 16, 2018, 08:52 wysłana przez ekoplaneta »

Offline kanarkusmaximus

  • Administrator
  • *****
  • Wiadomości: 23210
  • Ja z tym nie mam nic wspólnego!
    • Kosmonauta.net
Odp: Gaia
« Odpowiedź #38 dnia: Maj 19, 2018, 09:09 »
Tak, informacja o Gliese 710 jest prawdziwa. Warto rzucić okiem na wikipedie:
https://en.wikipedia.org/wiki/Gliese_710

Tam się pojawiają wartości takie jak 0,07 roku świetlnego czyli 4300 jednostek astronomicznych za ok 1,3 miliona lat. Jasność gwiazdy podczas zbliżenia - nawet -2,7 magnitudo.

Uważam, że czas budować sondę, która zostanie przechwycona przez tę gwiazdę! ;)

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #39 dnia: Lipiec 27, 2019, 13:10 »
Gaia mapuje poprzeczkę Drogi Mlecznej
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 27 LIPCA 2019

(...) W lipcu 2019 ESA opublikowała mapę dystrybucji 150 milionów gwiazd Drogi Mlecznej. Oczywiście, duża część gwiazd pochodzi z najbliższego otoczenia Układu Słonecznego, jednak udało się także “wyłuskać” gwiazdy z poprzeczki naszej Galaktyki. Poniższe nagranie prezentuje dystrybucję tych gwiazd.


*Gaia obserwuje poprzeczkę Drogi Mlecznej / Credits – ESA/Gaia/DPAC, A. Khalatyan(AIP) & StarHorse team; Galaxy map: NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (SSC/Caltech), European Space Agency, ESA

Jest to pierwsze takie “geometryczne” wskazanie obecności poprzeczki w Drodze Mlecznej. Wcześniejsze pomiary i obserwacje w naszej Galaktyce były bardziej “pośrednim” wskazaniem obecności poprzeczki niż określeniem jej kształtu, rozmiarów i orientacji. (...)

https://kosmonauta.net/2019/07/gaia-mapuje-poprzeczke-drogi-mlecznej/
http://m.esa.int/pol/ESA_in_your_country/Poland/Sonda_Gaia_rozpoczyna_obserwacje_poprzeczki_Drogi_Mlecznej
« Ostatnia zmiana: Marzec 20, 2023, 10:49 wysłana przez Orionid »

Online Orionid

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 24420
  • Very easy - Harrison Schmitt
Odp: Gaia
« Odpowiedź #40 dnia: Grudzień 05, 2020, 23:55 »
Trzecia publikacja danych z sondy Gaia
BY KRZYSZTOF KANAWKA ON 5 GRUDNIA 2020

(...) Trzeci zestaw danych z sondy Gaia został opublikowany 3 grudnia 2020. Ten zestaw to ponad 1,8 miliarda pozycji gwiazd – o ponad 100 milionów gwiazd więcej niż w drugim katalogu. U ponad 1,5 miliarda gwiazd jest także informacja o kolorze. Sondzie Gaia udało się także zmierzyć pozycję dla ponad 1,5 miliona obiektów spoza naszej Drogi Mlecznej.


Wizualizacja opracowana na podstawie danych z sondy Gaia – ruch 40 tysięcy gwiazd / Credits – ESA Gaia Mission
(...)
https://kosmonauta.net/2020/12/trzecia-publikacja-danych-z-sondy-gaia/

2 20.03.23) 2023 mar 19 16:30 Kosmonauta.net
Obserwacje księżyców Pluona przez misję Gaia
To misja astrometryczna, nie badająca planet i planet karłowatych Układu Słonecznego, aczkolwiek może się przydać do poprawy wyliczeń orbit różnych obiektów, takich jak małe księżyce. W tym przypadku -małe księżyce Plutona.
https://kosmonauta.net/2016/07/rok-od-przelotu-new-horizons-obok-plutona/


3 17.05.23) 8000 publikacji naukowych na podstawie danych uzyskanych przez misję Gaia
https://twitter.com/AschbacherJosef/status/1655676573821837334

4 17.05.23)
Cytuj
Jednym z najbardziej zaskakujących odkryć wynikających z nowych danych jest to, że Gaia jest w stanie wykryć trzęsienia gwiazd – niewielkie ruchy na powierzchni gwiazdy – które zmieniają kształty gwiazd, do czego obserwatorium nie zostało pierwotnie zbudowane.

Gaia sees strange stars in most detailed Milky Way survey to date
13/06/2022
Cytuj
One of the most surprising discoveries coming out of the new data is that Gaia is able to detect starquakes – tiny motions on the surface of a star – that change the shapes of stars, something the observatory was not originally built for.

Previously, Gaia already found radial oscillations that cause stars to swell and shrink periodically, while keeping their spherical shape. But Gaia has now also spotted other vibrations that are more like large-scale tsunamis. These nonradial oscillations change the global shape of a star and are therefore harder to detect.

Gaia found strong nonradial starquakes in thousands of stars. Gaia also revealed such vibrations in stars that have seldomly been seen before. These stars should not have any quakes according to the current theory, while Gaia did detect them at their surface.

“Starquakes teach us a lot about stars, notably their internal workings. Gaia is opening a goldmine for ‘asteroseismology' of massive stars,” says Conny Aerts of KU Leuven in Belgium, who is a member of the Gaia collaboration.
https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Gaia/Gaia_sees_strange_stars_in_most_detailed_Milky_Way_survey_to_date

5) 2023 lis 11 12:30 Kosmonauta.net
Czym są soczewki grawitacyjne?
Świetne wyjaśnienie, z kanału europejskiej misji Gaia.
« Ostatnia zmiana: Listopad 12, 2023, 03:02 wysłana przez Orionid »

Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 932
  • Ciekłym metanem i LOX-em LCH4/LOX Methalox
Odp: Gaia
« Odpowiedź #41 dnia: Marzec 24, 2023, 20:16 »
Naukowcy wykrywają nowy strumień gwiazd z galaktyki karłowatej za pomocą danych Gai

Na ilustracji: Wizja artystyczna przedstawiająca galaktykę karłowatą Strzelca zbliżającą się do Drogi Mlecznej. Źródło: Gabriel Pérez Díaz, SMM/IAC


Droga Mleczna zwiększyła swoją masę poprzez łączenie się galaktyk karłowatych o niskiej masie. Niektóre z galaktyk karłowatych doświadczają siły pływowej orbitując wokół Drogi Mlecznej, a należące do nich gwiazdy zostają utracone.

W rezultacie, po jednej lub po obu stronach galaktyk karłowatych pojawiają się ogony pływowe, znane jako strumienie gwiazd. Strumień Strzelca jest najbardziej typowym i bezpośrednim jego dowodem. Jednak jak dotąd w Drodze Mlecznej jest znacznie więcej strumieni generowanych przez gromady kuliste niż tych generowanych przez galaktyki karłowate.

Ostatnio, eksplorując dane z Gaia 3 (DR3), naukowcy kierowani przez dr. YANG Yonga i dr. ZHAO Jingkuna z National Astronomical Observatories of the Chinese Academy of Sciences (NAOC) odkryli nowy strumień gwiazd z galaktyki karłowatej w Drodze Mlecznej. Odkrycie to powiększy liczbę strumieni pochodzących z galaktyk karłowatych.

Wyniki zostały opublikowane w The Astrophysical Journal Letters 1 marca 2023 roku.

Badacze opracowali algorytm o nazwie Stream Scanner oparty na metodzie dopasowania filtra. Algorytm ten został zaprojektowany do wykrywania strumieni poprzez połączenie ruchów własnych i fotometrii z Gai. Nowy strumień został odkryty i nazwany Jangcy – powiedział dr YANG.

Na podstawie ekstynkcji międzygwiazdowej i schematu skanowania Gaia DR3 udowodniono, że Jangcy nie jest sztucznym sygnałem. Zmierzono, że ma on na niebie szerokość 1,9o i długość 27o, a jego odległość od Słońca wynosi 9,12 kiloparseka. Metaliczność [Fe/H] oszacowano na -0,7.

Naukowcy próbowali również zrozumieć, czy Jangcy był powiązany z innymi znanymi strumieniami i gromadami kulistymi Drogi Mlecznej. Odkryli, że gromada kulista Palomar 1 znajdowała się raczej blisko Jangcy pod względem przestrzeni pędu i energii, a Strumień Antycentrum (ACS, znany strumień) znajdował się prawie na orbicie Jangcy. Wyniki te sugerują, że Jangcy może mieć ścisły związek z Palomar 1, jak również z ACS.

Strumienie szczątków galaktyk karłowatych są kluczowymi materiałami do ujawnienia struktury i ewolucji Galaktyki. Jangcy powinien być pomocny w badaniu historii fuzji Drogi Mlecznej – powiedział dr ZHAO.





https://english.cas.cn/newsroom/research_news/phys/202303/t20230321_328546.shtml

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/acbb5c
« Ostatnia zmiana: Marzec 24, 2023, 20:19 wysłana przez Slavin »

Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 932
  • Ciekłym metanem i LOX-em LCH4/LOX Methalox
Odp: Gaia
« Odpowiedź #42 dnia: Sierpień 01, 2023, 22:59 »
Dane z sondy Gaia ujawniają skład Drogi MlecznejTen dalszy Wszechświat.

Dzięki najnowszej, bo już trzeciej, publikacji danych z sondy Gaia (DR3), a także danych z Wieloobiektowego Światłowodowego Teleskopu Spektroskopowego Dużego Obszaru Nieba (LAMOST), o krok naprzód podążyła współczesna chemiczna kartografia — tym razem, przyniosła astronomom nowe dane dotyczące składu chemicznego Drogi Mlecznej. I chociaż nawet z tymi informacjami, wiemy tylko około 1% na ten temat, pozostaje to ogromnym progresem.

Badania Drogi Mlecznej można porównać do rozglądania się wokół siebie w centrum Warszawy. Nie zobaczymy niczego poza budynkami nas otaczającymi — nie będzie nam dane poznać dokładnej topografii miasta, będąc w jego wnętrzu. Żeby wykonać dokładne pomiary i stworzyć jego mapę, powinniśmy zobaczyć go z lotu ptaka.

Analogicznie, ciężko jest nam obserwować dokładną strukturę Drogi Mlecznej, dlatego wiemy o niej względnie niewiele. Wiemy, że jest to galaktyka spiralna z poprzeczką (typ Sb), a że jej ramiona “wyłaniają się” z tak zwanego centralnego zgrubienia galaktycznego — jądra galaktyki z Saggitariusem A* w centrum i najgęstszego jej obszaru. Pod znakiem zapytania jednak pozostaje wiele podstawowych, zdawałoby się, informacji — przede wszystkim tych, dotyczących struktury Drogi Mlecznej. Nie jesteśmy nawet pewni dokładnej liczby ramion spirali.

Z pomocą przychodzą dane spektroskopowe, chociażby te z Gai DR3, czy też LAMOSTu. Chociaż, jak już wspomniałem, więcej pozostaje do odkrycia, niż jest już poznane, badania takie, jak te przeprowadzone ostatnimi tygodniami przez naukowców z Uniwersytetu Teksańskiego w Austin, będą nas przybliżać do głębszego poznania i zrozumienia mechanizmów rządzących naszą ojczystą galaktyką.



Ilustracja Drogi Mlecznej z czerwonymi i niebieskimi plamami pokazującymi obszary z kilkoma (obszar zaznaczony na niebiesko) i wieloma (obszar zaznaczony na czerwono) ciężkimi pierwiastkami.

Badania profesora Keitha Hawkinsa, bo o nich mowa, skupiły się przede wszystkim na potwierdzeniu pewnej teorii. Mianowicie, jako że w jądrach gwiazd na początku ewolucji galaktyki tworzyły się metale pod wpływem ciśnienia i temperatury, które potem zostawały rozrzucane w gwałtownych wybuchach zwanych supernowymi, teraz pył międzygwiazdowy zdaje się bardziej metaliczny. Stąd metaliczność młodych gwiazd. Co dodatkowo je wyróżnia, to także wyjątkowa jasność — stąd możliwość badania struktury naszej galaktyki za pomocą pomiarów spektroskopowych jej składu, a więc i metaliczności.

Aby potwierdzić tę teorię, a także utworzyć ogólną mapę metaliczności naszej galaktyki, Hawkins zbadał najpierw na naszą okolicę — spojrzał na galaktyczne podwórko naszego Układu Słonecznego, które obejmuje gwiazdy oddalone o około 32 000 lat świetlnych od Słońca. Biorąc tak uzyskaną mapę, astronom porównał ją z innymi obszarami Drogi Mlecznej utworzonymi różnymi technikami, stwierdzając, że pozycje ramion spiralnych się pokrywają. A ponieważ użył metaliczności do sporządzenia mapy ramion spiralnych, na mapie Hawkinsa pojawiły się dotychczas niewidoczne obszary ramion spiralnych Drogi Mlecznej. Jak sam mówi Hawkins, “Dużym wnioskiem jest to, że ramiona spiralne są rzeczywiście bogatsze w metale.”

Badania tego typu będą w najbliższej przyszłości przechodzić niewątpliwy renesans z racji na boom w świecie technologii i coraz to nowsze przyrządy i techniki pomiarowe. Okrycie profesora Hawkinsa tylko pokazuje znaczenie tego typu pomiarów i analiz. Jak sam kwituje, “To kompletnie nowa era.”




https://www.space.com/milky-way-arms-revealed-chemical-mapping

Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 932
  • Ciekłym metanem i LOX-em LCH4/LOX Methalox
Odp: Gaia
« Odpowiedź #43 dnia: Wrzesień 27, 2023, 23:09 »
Kosmiczne obserwatorium Gaia zaczyna odkrywać planety. Może znajdzie drugą Ziemię.



Europejska Agencja Kosmiczna wystrzeliła sondę Gaia w 2013 roku z jednym zadaniem: sporządzenie mapy ponad miliarda gwiazd Drogi Mlecznej. Jej obszerny zbiór danych jest często wykorzystywany w publikowanych artykułach naukowych. Gaia to ambitna misja, choć rzadko sama trafia na pierwsze strony gazet. Ale to się może wkrótce zmienić.

Gaia w dużej mierze opiera się na astrometrii, która polega na pomiarze położenia, odległości i ruchu gwiazd. Teleskop ten jest tak czuły, że czasami może wykryć lekkie wahania, jakie planeta nadaje swojej znacznie masywniejszej gwieździe. Gaia wykryła swoje pierwsze dwie tranzytujące egzoplanety w 2021 roku i oczekuje się, że znajdzie tysiące egzoplanet wielkości Jowisza poza naszym Układem Słonecznym.

Ale nowe badania idą jeszcze dalej. Okazuje się bowiem, że Gaia powinna być w stanie wykryć planety podobne do Ziemi w odległości do 30 lat świetlnych.

Astronomowie znajdują większość egzoplanet metodą tranzytową. Statek kosmiczny taki jak TESS monitoruje fragment nieba i przygląda się wielu gwiazdom jednocześnie. Kiedy planeta przechodzi między nami a jedną z gwiazd, nazywa się to tranzytem. Powoduje spadek jasności gwiazd, który mogą wykryć czułe instrumenty TESS. Kiedy TESS wykryje wiele przewidywalnych spadków jasności gwiazdy, oznacza to planetę.

Ale to nie jedyny sposób na wykrycie planet. Astrometria też może to zrobić i z tej metody korzysta Gaia.

Astrometria ma przewagę nad innymi metodami. Gaia może dokładniej określić parametry orbitalne egzoplanety.

Jak wyjaśnia autor artykułu: „Ani metoda tranzytu, ani metoda prędkości radialnej nie zapewniają pełnych parametrów fizycznych planety, a obie metody preferują wykrywanie planet blisko gwiazdy centralnej. Wręcz przeciwnie, metoda astrometryczna może zapewnić trójwymiarową charakterystykę orbity jednej planety i ma tę zaletę, że wykrywa planety daleko od gwiazdy macierzystej”. Zalety astrometrii są oczywiste.

Jeśli istnieją inne technologiczne cywilizacje planetarne, to teoretycznie mogą one posiadać technologię podobną do Gai. Chociaż Gaia robi wrażenie, na horyzoncie widać ulepszenia, które sprawią, że astrometria z czasem będzie jeszcze bardziej precyzyjna. Autor zadaje w swoim artykule pytanie: Jeśli ETI (inteligencje pozaziemskie) korzystają z zaawansowanej astrometrii równej lub nawet przewyższającej tę Gai, „…która z nich byłaby w stanie odkryć planety Układu Słonecznego, a nawet Ziemię?”

Precyzja astrometryczna jest obliczana w mikrosekundach łukowych, a precyzja maleje wraz z odległością. ESA twierdzi, że Gaia może zmierzyć położenie gwiazdy z dokładnością do 24 mikrosekund łuku w przypadku obiektów 4000 razy słabszych niż widoczne gołym okiem. To jakby zmierzyć grubość ludzkiego włosa z odległości 1000 km. Nie jest to jednak wystarczająca precyzjadla scenariusza Wu. Jego prace opierają się na jeszcze bardziej zaawansowanej astrometrii, którą prawdopodobnie będziemy mieli w najbliższej przyszłości.

„Jeśli precyzja astrometryczna jest równa lub większa niż 10 mikrosekund łuku, wszystkie 8707 gwiazd znajdujących się w promieniu 30 sztuk naszego Układu Słonecznego mają potencjał do wykrycia czterech gazowych olbrzymów w ciągu 100 lat”.

Obszar 30 parseków (około 100 lat świetlnych) zawiera prawie 9000 gwiazd i jeśli ETI z jednej z tych gwiazd ma wystarczająco silne obserwatorium astrometryczne, może wykryć Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna. Jedyną wadą jest to, że musieliby obserwować nasz Układ Słoneczny przez prawie sto lat, aby upewnić się, że sygnał jest rzeczywisty.

Według Katalogu Pobliskich Gwiazd Gaia w odległości 100 lat świetlnych od Słońca znajduje się 8707 gwiazd. ETI dowolnego z nich może wykryć cztery olbrzymy, pod warunkiem że ich precyzja mieści się w granicach dziesięciu mikrosekund łuku. Precyzja wyrażona w mikrosekundach łuku jest tu kluczowa i jeśli błąd obserwacji jest zbyt duży, ma to ogromny wpływ i drastycznie zmniejsza liczbę gwiazd znajdujących się wystarczająco blisko.

„Jeśli błąd obserwacji wynosi aż 100 mikrosekund łukowych, tylko 183 sąsiednie gwiazdy byłyby w stanie wykryć wszystkie cztery olbrzymy, ale wszystkie byłyby w stanie wykryć Jowisza w ciągu dziesięciu lat” – wyjaśnia Wu.

Wykrycie Jowisza z dużej odległości może stanowić próg krytyczny. Kiedy w 2016 roku Gaia opublikowała swój pierwszy zestaw danych, artykuł ESA omawiający misję poruszał kwestie badań egzoplanet i znaczenie wykrywania planet o masach Jowisza. Opiera się on na założeniu, że Jowisz mógł odgrywać rolę ochronną, odbijając planetoidy i komety od planet znajdujących się w wewnętrznym Układzie Słonecznym.

„Są to logiczne główne cele przyszłych poszukiwań egzoplanet o masie ziemskiej w strefie zamieszkiwalnej, na orbicie chronionej przez znajdującą się dalej gigantyczną planetę” – stwierdza autor artykułu.

ETI mogą wiedzieć o układach słonecznych rzeczy, których my nie wiemy. Dla nich znalezienie gazowych olbrzymów w zewnętrznych obszarach poza pasem planetoid może być silnym sygnałem, że planety skaliste są bliżej gwiazdy. Kto wie, może byliby ciekawi i chcieli przyjrzeć się naszemu układowi nieco dokładniej.

To naprawdę interesujące w kontekście naszej planety.

Czy ETI mogłyby wykryć Ziemię za pomocą astrometrii?

To znowu zależy od dokładności. „Dodatkowo nasze przewidywania sugerują, że ponad 300 gwiazd znajdujących się w promieniu dziesięciu parseków od naszego Układu Słonecznego mogłoby wykryć naszą Ziemię, gdyby osiągnęły astrometryczną precyzję 0,3 mikrosekundy łuku” – pisze Wu.

Bariery technologiczne powstrzymują nas na razie od osiągnięcia tego celu, ale kto wie, jaki może być poziom technologiczny ETI?

Teraz odwróćmy ten pomysł, mając na uwadze nasz własny postęp technologiczny.

ESA rozważa już następcę Gai. Nazywają to GaiaNIR i rozszerzyłoby to poszukiwania Gai na obiekty widoczne tylko w podczerwieni. Jeśli taki teleskop zostanie zbudowany i wystrzelony, będzie nie tylko mierzył obiekty widoczne w podczerwieni, ale także ponownie sprawdzał obiekty z katalogu Gaia, aby jeszcze bardziej zwiększyć dokładność istniejących danych.

Według jednego z artykułów udoskonalenia GaiaNIR umożliwiłyby odkrycie „nowych obiektów, takich jak egzoplanety długookresowe”. Planety długookresowe są trudne do wykrycia metodą tranzytową, ponieważ gwiazdę trzeba obserwować przez długi czas. Przykładem może tu być Neptun ze swoją 165-letnią orbitą. Dzięki ulepszonej technologii GaiaNIR i jeszcze większym ulepszeniom w przyszłości możemy być tymi, którzy będą wykrywać planety wielkości Ziemi w promieniu 10 parseków.

Astrometria jest ulepszeniem w stosunku do metody tranzytu, ponieważ metoda tranzytu działa tylko wtedy, gdy wszystko jest precyzyjnie ułożone. Egzoplaneta musi przejść między nami a swoją gwiazdą, abyśmy mogli wykryć spadek jasności gwiazdy. Astrometria Gai nie ma takich samych ograniczeń. Może obserwować gwiazdę pod dowolnym kątem, aby wykryć wahania wywołane planetą.

Jak zaawansowana technologicznie musiałaby być ETI, aby wykryć Ziemię za pomocą astrometrii? Czy są jakieś ETI w promieniu 10 parseków? 30 parseków? 100 parseków? Czy w ogóle są jakieś ETI?

Kto wie? Wciąż jednak jesteśmy głodni egzoplanet wielkości Ziemi, a te badania pokazują, w jaki sposób Gaia może być w stanie zaspokoić nasz apetyt. Jeśli tak się stanie, może pojawić się na pierwszych stronach gazet częściej i zyskać część uwagi, jaką regularnie przyciągają inne misje.
« Ostatnia zmiana: Wrzesień 27, 2023, 23:12 wysłana przez Slavin »

Offline Slavin

  • Weteran
  • *****
  • Wiadomości: 932
  • Ciekłym metanem i LOX-em LCH4/LOX Methalox
Odp: Gaia
« Odpowiedź #44 dnia: Grudzień 18, 2023, 21:27 »
Naukowcy mierzą odległość do gwiazd korzystając z asterosejsmologii.

Na ilustracji: Wizja artysty ilustrująca, jak poszczególne fale dźwiękowe propagują się wewnątrz gwiazd, takich jak Słońce. Niektóre rozprzestrzeniają się wzdłuż warstw powierzchniowych, podczas gdy inne przechodzą przez sam środek gwiazdy. Źródło: ESA


Zespół naukowców wykorzystał asterosejsmologię do dokładnego pomiaru odległości do gwiazd. W tym celu przeanalizowali tysiące gwiazd i sprawdzili pomiary wykonane podczas misji Gaia.

Dla większości z nas niezliczone jasne punkty na nocnym niebie wydają się być gwiazdami. Jednak w rzeczywistości niektóre z tych punktów to planety, odległe słońca, a nawet całe galaktyki oddalone o miliardy lat świetlnych. To, na co patrzymy, zależy od odległości od Ziemi. Właśnie dlatego pomiar dokładnej odległości do obiektów niebieskich jest tak ważnym celem dla astronomów – i jednym z najważniejszych wyzwań, z którymi obecnie się mierzą.

Mając to na uwadze, Europejska Agencja Kosmiczna uruchomiła misję Gaia dziesięć lat temu. Dane zebrane przez satelitę Gaia otwierają okno na bliski Wszechświat, zapewniając pomiary astronomiczne dla prawie dwóch miliardów gwiazd, takie jak położenie, odległość od Ziemi i ruch.

Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Richarda Andersona ma na celu zmierzenie obecnej ekspansji Wszechświata i postrzega satelitę Gaia jako cenne narzędzie do tego celu. Według prof. Andersona, Gaia zwiększyła 10 000 razy liczbę gwiazd, których paralaksy są mierzone, dzięki ogromnemu wzrostowi dokładności w porównaniu z jej poprzednikiem, misją Hipparcos. Obecnie naukowcy wykorzystują paralaksy do obliczania odległości do gwiazd. Metoda ta polega na pomiarze kątów paralaksy za pomocą satelity poprzez formę triangulacji między położeniem Gai w przestrzeni, Słońcem i daną gwiazdą. Im dalej znajduje się gwiazda, tym trudniejszy jest pomiar, ponieważ paralaksa zmniejsza się wraz ze wzrostem odległości.

Pomimo ogromnego sukcesu programu Gaia, pomiary paralaksy są złożone i nadal istnieją niewielkie efekty systematyczne, które należy sprawdzić i skorygować, aby paralaksy Gaia osiągnęły swój pełny potencjał. Naukowcy z EPFL i Uniwersytetu Bolońskiego we Włoszech pracowali nad tym, wykonując obliczenia na ponad 12 000 oscylujących czerwonych olbrzymów – największej jak dotąd próbie i najdokładniejszych pomiarach.

Zmierzyliśmy odchylenia Gaia, porównując paralaksy zgłoszone przez satelitę z paralaksami tych samych gwiazd, które określiliśmy za pomocą asterosejsmologii – powiedziała Saniya Khan, naukowiec z grupy badawczej Andersona i główna autorka badania opublikowanego w Astronomy & Astrophysics.

Gwiezdne trzęsienia ziemi

W ten sam sposób, w jaki geolodzy badają strukturę Ziemi za pomocą trzęsień ziemi, astronomowie wykorzystują asterosejsmologię, a w szczególności drgania i oscylacje gwiazd, aby uzyskać informacje o ich właściwościach fizycznych. Oscylacje gwiazd są mierzone jako niewielkie zmiany natężenia światła i przekładane na fale dźwiękowe, co prowadzi do powstawania widma częstotliwości tych oscylacji.

Widmo częstotliwości pozwala nam określić, jak daleko znajduje się gwiazda, umożliwiając nam uzyskanie paralaksy asterosejsmologicznej – powiedziała Khan. W naszym badaniu słuchaliśmy „muzyki” ogromnej liczby gwiazd – niektóre z nich znajdowały się w odległości 15 000 lat świetlnych!

Aby przekształcić dźwięki w pomiary odległości, zespół badawczy zaczął od prostego faktu. Prędkość, z jaką fale dźwiękowe rozchodzą się w przestrzeni, zależy od temperatury i gęstości wnętrza gwiazdy. Analizując widmo częstotliwości gwiezdnych oscylacji, możemy oszacować rozmiar gwiazdy, podobnie jak można określić rozmiar instrumentu muzycznego na podstawie rodzaju wydawanego przez niego dźwięku – powiedział Andrea Miglio, profesor nadzwyczajny na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Bolońskiego i trzeci autor badania.

Wyrafinowane analizy

Po obliczeniu wielkości gwiazdy, astronomowie określili jej jasność i porównali ją z jasnością obserwowaną z Ziemi. Następnie połączyli te informacje z odczytami temperatury i składu chemicznego uzyskanymi za pomocą spektroskopii. Te dane zostały poddane zaawansowanym analizom w celu obliczenia odległości do gwiazd. Ostatecznie, astronomowie porównali paralaksy uzyskane w tym procesie z tymi zgłoszonymi przez Gaia, aby sprawdzić dokładność pomiarów satelity.

Asterosejsmologia to jedyny sposób, w jaki możemy sprawdzić dokładność paralaksy Gai na całym niebie – to znaczy zarówno dla gwiazd o niskiej, jak i wysokiej intensywności – powiedział Anderson.

https://arxiv.org/abs/2304.07158

https://actu.epfl.ch/news/scientists-measure-the-distance-to-stars-by-their-/



« Ostatnia zmiana: Luty 14, 2024, 11:25 wysłana przez Slavin »

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: Gaia
« Odpowiedź #44 dnia: Grudzień 18, 2023, 21:27 »