Komercjalizacja załogowa LEO: program NASA - CLD

[JSz]

Nie wiem czy było już na Forum, ale rzecz ciekawa, więc najwyżej będzie powtórzenie. NASA ogłosiła na wiosnę nowy program dofinansowania budowy załogowych stacji na LEO przez prywatne firmy: Commercial Low-Earth Orbit (LEO) Destinations (CLD) (https://sam.gov/opp/b200e7043b6047d8bd9ebc6aed54b2cd/view).

Chodzi o budowę nowej stacji orbitalnej, która byłaby użytkowana po zezłomowaniu ISS w 2028 r. Byłaby to stacja użytkowana przez NASA, ale zbudowana przez prywatną firmę lub konsorcjum, przy finansowym wsparciu NASA. Jest to podobny układ jaki zastosowano przy programie budowy statków załogowych CCP.

Zainteresowanie jest duże -zgłosiło się sporo znanych firm, w tym Airbus U.S., Blue Origin, Boeing, Lockheed Martin, Northrop Grumman, Sierra Nevada Corporation, SpaceX, Virgin Galactic, Virgin Orbit i in. (https://www.cnbc.com/2021/03/27/nasa-commercial-leo-destinations-project-for-private-space-stations.html).

Niektóre firmy publikują już wstępne szczegóły swoich koncepcji (https://www.cnbc.com/2021/09/20/nasa-evaluating-private-space-station-proposals-for-iss-replacement.html), np. ostatnio Nanoracks we współpracy z Voyager Space i Lockheed Martin. Projekt nazywa się Starlab:

[JSz]

Wracając do projektu Nanoracks i spółki, ich stacja ma mieć pojemność 340 m³, czyli mniej więcej taką, jaka miał Mir. Będzie mieć zasilanie 60 kW, ramię robotyczne i będzie mogła przyjmować 4 astronautów jednocześnie (https://spacenews.com/nanoracks-and-lockheed-martin-partner-on-commercial-space-station-project/).

Sierra Nevada Corp., firma pracująca nad miniwahadłowcem cargo Dream Chaser, tez mówi o swoim projekcie stacji post-ISS (https://www.sncorp.com/press-releases/snc-details-for-leo-commercialization-and-commercial-space-station/). Szczegóły pojawiają się na mediach społecznościowych, np.:



Według nieoficjalnych informacji, stacja ma składać się z nadmuchiwanych modułów LIFE, każdy o objętości 300 m³, a więc byłaby to naprawdę duża stacja zważywszy, że całość ma składać się z 4 takich modułów:

https://twitter.com/SierraNevCorp/status/1377338364752490501

Budowa stacji przez SNC wiązałaby się oczywiście ze wskrzeszeniem projektu załogowego Dream Chasera, bo bez względu na to, czy NASA wybierze ten projekt do finansowania w drugiej fazie programu CCP czy też nie, firma sama stworzy dla niego destynację na LEO.

[JSz]

Właśnie firmy Blue Origin i Sierra Space (oddział SNC) ogłosiły, że będą wspólnie budować załogową stacje orbitalna w ramach CLD. W konsorcum znalazły się jeszcze firmy: Boeing, Redwire Space, Genesis Engineering Solutions i Arizona State University.

Stacja będzie się nazywać Orbital Reef i ma już nawet swoją stronę: https://www.orbitalreef.com/.

Podział zadań członków konsorcjum w skrócie:
Blue Origin - główny moduł i rakieta New Glenn
Sierra Space - wspomniany w poprzednim poście habitat LIFE i statek cargo/załogowy Dream Chaser,
Boeing - moduł badawczy i statek załogowy Starliner, kontrola stacji,
Redwire - obsługa sprzętu badawczego,
Genesis - jednoosobowy statek do prac na zewnątrz i dla turystów,
Uniwersytet Arizona - współpraca z uczelniami.



Ogólny widok stacji / główny moduł / wewnątrz modułu / 1-osobowy statek

[wini]

Naprawdę chciałbym żeby im to wyszło, ale jakoś tego nie widzę po prostu. A BO to się powinno na razie skupić na dostaniu na orbitę.

[Mikkael]

1-osobowy statek do prac na zewnątrz?

[Mikkael]

Mnie się podoba fakt powrotu tematu załogowego Dream Chasera. Zarówno - ponownie - jako potencjalną taksówkę na ISS (mogą chyba podziękować rywalom z Boeinga ), jak i przy okazji tematu Orbital Reef.

[JSz]

Mnie się podoba fakt powrotu tematu załogowego Dream Chasera. Zarówno - ponownie - jako potencjalną taksówkę na ISS (mogą chyba podziękować rywalom z Boeinga ), jak i przy okazji tematu Orbital Reef.

Jako taksówka na ISS raczej już nie zdążą - prace potrwają dobrych kilka lat, o ile w ogóle NASA się tym zainteresuje. A na razie nawet cargo jeszcze nie lata. SNC podał gdzieś datę oddania załogowej wersji w 2026, ale nie wydaje się, by to było realne.

[Aga Bej]

Siłą naszych połączonych mocy będzie on, Kapitan Planeta... wróć, nie ta bajka. Choć póki co zdecydowanie bajka.

[Adam.Przybyla]

Siłą naszych połączonych mocy będzie on, Kapitan Planeta... wróć, nie ta bajka. Choć póki co zdecydowanie bajka.

             ... dokladnie, zwlaszcza te okna. Widac, ze na teraz zaplacili za grafika z wyobraznia i totalnie bez wiedzy  ...
Z powazaniem
                             Adam Przybyla

[robinson]

A co jest nie tak z tymi oknami?

[JSz]

Siłą naszych połączonych mocy będzie on, Kapitan Planeta... wróć, nie ta bajka. Choć póki co zdecydowanie bajka.

Dowcipnie, ale niezbyt trafnie . Bo to nie festiwal bajek, ale twarda gra o kasę, co wynika już z pierwszego postu. Do CLD wystartowało podobnież 12 konsorcjów. Część z nich może odpadnie w przebiegach, zaś pierwszy etap konkursu ma wytypować około 4 beneficjentów. Pierwszy etap to już wielomilionowe, ale w sumie nie największe pieniądze w tej branży. Ale spośród nich prawdopodobnie pozostanie na końcu jedno lub dwa konsorcja, które zdobędę już naprawdę ogromne pieniądze, a potem zagwarantowane kontrakty na wiele lat. Więc jest o walczyć i właśnie obserwujemy pozycjonowanie się głównych konkurentów.

I co może najciekawsze z naszego punktu widzenia, to właśnie ten program zadecyduje, jak będzie wyglądało zagospodarowanie LEO za ok. 10 lat. Tak jak CCP kiedyś zadecydował o tym, co teraz lata na LEO. Dlatego warto śledzić CLD już na tym etapie.

[JSz]

Ciekawy artykuł Erica Bergera, przedstawiający to, co wiadomo o programie CLD: https://arstechnica.com/science/2021/10/a-once-quiet-battle-to-replace-the-space-station-suddenly-is-red-hot/.

[JSz]

Film pokazujący, co się dzieje na CLD, na razie oczywiście w sferze zamierzeń:

[JSz]

Wczoraj NASA przyznała fundusze w ramach pierwszego etapu programu CLD. Uzyskały je trzy projekty, z których o dwóch była mowa we wcześniejszych postach:

#	Lider konsorcjum	Kwota (mln USD)	Nazwa projektu
1	Blue Origin	130	Orbital Reef
2	Nanoracks	160	Starlab
3	Northrop Grumman	125,6	?

Na razie te pieniądze mają pójść na rozwój projektów. W drugiej rundzie zostaną przyznane znacznie większe kwoty, choć nie wiadomo dla ilu firm, ale przypuszczalnie nie więcej niż dwa, bo trzy stacje nie zdołają się utrzymać z zamówień NASA, różnych agencji kosmicznych, firm czy turystów. Zwłaszcza, że będzie jeszcze stacja Axiom budowana już z innych funduszy (na komercjalizację samej ISS).

O dwóch pierwszych projektach już było, zatem krótko o trzecim firmy Northrop Grumman, znanej z produkcji Cygnusów. Stację, nie mającą jeszcze nazwy, ma utworzyć kilka połączonych ze sobą Cygnusów. Główny moduł będzie wzorowany na habitacie HALO dla okołoksiężycowej stacji Gateway, też zamówionym przez NASA u NG. Uczestnikiem konsorcjum jest m.in. firma Dynetics.

Projekt stacji post-ISS firmy Northrop Grumman
(https://news.northropgrumman.com/news/releases/northrop-grumman-signs-agreement-with-nasa-to-design-space-station-for-low-earth-orbit):


Więcej: https://www.nasa.gov/press-release/nasa-selects-companies-to-develop-commercial-destinations-in-space.

[JSz]

Okazuje się, że projekt jednoosobowego statku SPS (single person spacecraft) firmy Genesis Engineering Solutions, który ma być na wyposażeniu stacji Orbital Reef, ma już co najmniej 10 lat! I dopiero teraz ktoś się nim zainteresował - mam nadzieję, że skutecznie.

Dla zainteresowanych tematem link do podstrony Genesis dedykowanej SPS: https://genesisesi.com/projects/sps/

Obszerne publikacje na ten temat:
https://genesisesi.com/wp-content/uploads/2019/05/Publication-Benefits-of-a-Single-Person-Spacecraft_Griffin_.pdf
https://genesisesi.com/wp-content/uploads/2019/05/Publication-Single-Person-Spacecraft-favored-for-Gateway-EVA-published.pdf
https://genesisesi.com/wp-content/uploads/2019/05/Publication-Single-Person-Spacecraft-Progress-toward-Flight-Testing.pdf

Wideo:


No i kolejny obrazek (można kliknąć by powiększyć):