Autor Wątek: STS-129 (opis)  (Przeczytany 2657 razy)

0 użytkowników i 1 Gość przegląda ten wątek.

Scorus

  • Gość
STS-129 (opis)
« dnia: Lipiec 14, 2010, 02:02 »
FLIGHT DAY 1
Start misji STS-129 odbył się zgodnie z planem, dnia 16 listopada 2009r. Tego dnia warunki atmosferyczne na Florydzie były bardzo dobre, szanse na korzystną pogodę w czasie okna startowego wahały się pomiędzy 70 a 90%. Pogoda w strefach TAL również nie stwarzała problemów. W czasie końcowego odliczania do startu nie nastąpiły też poważniejsze problemy techniczne. Zaobserwowano jedynie nietypowe odgłosy z ogniwa paliwowego nr 2. Było to spowodowane konfiguracją oświetlenia w kabinie, podłączaną do tej samej szyny elektrycznej. Nie zakłóciło to jednak końcowych przygotowań do startu.

Wahadłowiec Atlantis wystartował ze stanowiska startowego 39A Centrum Lotów Kosmicznych im. Kennedyego o godzinie 19:28:09.949 UTC. W tym czasie stacja przelatywała na wysokości 220 mil ponad południowym Pacyfikiem. Start przebiegał całkowicie prawidłowo. Po 40 sekundach od startu (o 19:28:49 UTC) ciąg silników głównych został zredukowany do 72% przed przejściem przez obszar maksymalnego ciśnienia aerodynamicznego. Ciąg został ponownie zwiększony do 104% w 70 sekundy lotu. Silniki pomocnicze SRB zostały odrzucone po 2 minutach i 10 sekund od startu, o godzinie 19:30 UTC. 10 sekund później dysze silników głównych zostały odchylone w celu precyzyjnego naprowadzenia orbitera w punkt w którym następuje wyłączenie silników. Po 3 minutach od startu, o godzinie 19:31 UTC wykonany został manewr za pomocą silników OMS dostarczający dodatkowego ciągu (manewr OMS-1). Po 6 minutach od startu orbiter wykonał manewr obrotu poprawiający łączność z satelitami TDRS. Wyłączenie silników głównych (Main Engine Cutoff - MECO) nastąpiło po 8 minutach i 33 sekundach od startu, o godzinie 19:36 UTC. Zewnętrzny zbiornik paliwa ET został odrzucony o godzinie 19:36 UTC (po 8 minutach i 47 sekundach lotu). Kamera umieszczona w obszarze w którym do wnętrza przedziału silnikowego wchodzą linie paliwowe automatycznie wykonała zdjęcia zbiornika. Start był bardzo precyzyjny i dodatkowy manewr za pomocą silników OMS po MECO nie był wymagany do wejścia na wstępną trajektorię suborbitalną. Po 15 minutach i 30 sekundach od poczatku lotu (o 19:43 UTC) rozpoczęto wyłączanie 3 systemów APU (Auxiliary Power Units). Po 25 minutach od startu Barry Wilmore wyłączył zasilanie głównego systemu napędowego. O godzinie 19:56 UTC (po 28 minutach od startu) rozpoczęło się zamykanie klap przedziału silnikowego. Procedura ta została zakończona w czasie 29 minut i 40 sekund od startu. Załoga wykonała też zdjęcia oraz nagrania wideo odrzuconego zbiornika paliwa. O godzinie 20:06 UTC (po 38 minutach i 28 sekundach od startu) rozpoczął się manewr silnikowy OMS-2, który wprowadził wahadłowiec na właściwą orbitę okołoziemską. Zakończył się on w czasie 39 minut i 32 sekund od startu. Drzwi ładowni zostały otworzone o godzinie 21:13 UTC. Następnie rozłożono antenę pasma Ku (Ku Band Antenna).

Załoga kontynuowała potem konfigurowanie systemów statku do lotu orbitalnego. Skonfigurowana została pokładowa sieć komputerowa. Otworzono też pokrywy ochronne szperaczu gwiazd w obszarze dziobowym pojazdu. W dalszej części dnia uruchomiono i przetestowano manipulator zdalny (Remote Manipulator System - RMS). O godzinie 23:11 UTC wykonany został manewr silnikowy NC-1 rozpoczynający procedurę dostosowującą orbitę wahadłowca do spotkania z ISS. Trwał on 64 sekundy. Zmiana szybkości wyniosła 39 stóp na sekundę. Pod koniec dnia astronauci przesłali też na Ziemię zdjęcia i nagrania zewnętrznego zbiornika paliwa.

Podczas startu zaobserwowano tylko 3 epizody utraty pianki izolacyjnej z zewnętrznego zbiornika paliwa. Jeden z fragmentów został zarejestrowany w trakcie 3 minuty lotu, a dwa następne fragmenty w czasie 7 minuty lotu. Oba oderwały się w czasie gdy pojazd znajdował się już poza gęstymi warstwami atmosfery i nie stanowiły zagrożenia.

FLIGHT DAY 2

Drugi dzień lotu, 17 listopada był pierwszym pełnym dniem załogi na orbicie. Prace koncentrowały się wokół przeglądu stanu osłony termicznej wahadłowca Atlantis. Badania zostały wykonane za pomocą systemu sensorów wysięgnika orbitera (Orbiter Boom Sensors System - OBSS). OBSS znajdował się po boku ładowni. Obiekt ten został pochwycony przez manipulator wahadłowca RMS. Za pomocą tego systemu astronauci wykonali skanowanie przednich krawędzi skrzydeł, oraz obszaru nosowego orbitera. Seria badań osłony termicznej trwała około 5 godzin. Uczestniczyli w niej astronauci Barry Wilmore, Charles Hobaugh i Leland Melvin. Podniesienie OBSS nastąpiło około 12:10 UTC. W pierwszej kolejności za jego pomocą zobrazowano powierzchnię prawej gondoli systemu OMS, a potem przeprowadzono skanowanie przedniej krawędzi prawego skrzydła. Zakończyły się one przed godziną 15. Następnie astronauci zobrazowali izolację termiczną na powierzchni kabiny załogowej i przystąpili do kontroli stanu części dziobowej pojazdu. Prace były prowadzone z godzinnym wyprzedzeniem w stosunku do planu dnia. Potem wykonane zostało skanowanie krawędzi skrzydła lewego, a na końcu obrazowanie lewej gondoli systemu OMS. Na tym etapie Randy Bresnik zastąpił Hobaugha. Po południu, o 19:33 UTC OBSS został ponownie umieszczony na brzegu ładowni. W czasie przeglądu powierzchni wahadłowca nie zauważono żadnych ewidentnych uszkodzeń. Zebrane dane zostały przesłane na Ziemię, gdzie ich analiza była zaplanowana na około 2  dni. Do pełnej oceny stanu osłony termicznej wymagana była też analiza zdjęć ze startu, danych radarowych, danych z sensorów uderzenia pod panelami skrzydeł, zdjęć zewnętrznego zbiornika paliwa, oraz zdjęć spodu orbitera wykonanych z ISS przed cumowaniem. Wstępne analizy danych zebranych w czasie startu nie wykazały jednak żądnych problemów.

Po zakończeniu przeglądu osłony ramię RMS pochwyciło platformę ELC 1 w ładowni, co było częścią przygotowań do jej montażu na ISS następnego dnia. Ramieniem sterowali wtedy Melvin i Bresnik. Platforma nie została oczywiście podniesiona z ładowni. W czasie przeglądu osłony termicznej na pokładzie środkowym trwały też przygotowania skafandrów EMU. Zajmowali się tym Mike Foreman i Robert Satcher, a także Bresnik w czasie gdy nie pracował z OBSS. Później rozłożono też pierścień systemu dokowania orbitera (Orbiter Docking System - ODS), a Charlie Hobaugh zamontował w nim centralną kamerę ułatwiającą cumowanie. Załoga przygotowywała też narzędzia używane podczas cumowania, takie jak dalmierze laserowe. O godzinie 22:45 rozpoczął się manewr NC-2 korygujący orbitę wahadłowca. Zmiana szybkości wyniosła dzięki niemu 2.7 stopy na sekundę.  Tymczasem załoga Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przejrzała procedury związane z cumowaniem i fotografowaniem osłony termicznej wahadłowca.

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #1 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:03 »
FLIGHT DAY 3

3 dnia lotu, 18 listopada wahadłowiec Atlantis zacumował do ISS. Na początku dnia skonfigurowano system obróbki danych oraz skalibrowano bezwładnościowe jednostki odcienia będące częścią systemu nawigacyjnego.  Przeprowadzony został też manewr korygujący orbitę NC-4. Trwał on 90 sekund i spowodował zmianę szybkości o 139 stóp na sekundę. Za ten i kolejne manewry odpowiedzialni byli Charles Hobaugh i Barry Wilmore. O godzinie 12:35 UTC rozpoczęty został kolejny manewr z użyciem silników OMS, który zmienił szybkość pojazdu o 82.5 stopy na sekundę. Trwał on 53 sekundy. Około 13:10 UTC orbita została też skorygowana poprzez pulsacyjne uruchomienie silników systemu RCS. Potem, o godzinie 14:06 UTC uruchomiono silniki prawego systemu OMS w ramach manewru rozpoczynającego procedurę cumowania (Terminal Initiation Burn - TI). Manewr ten, wykonany w odległości 9.2 mili pozwolił na wejście na kurs kolizyjny z ISS i zbliżenie się do stacji podczas następnej orbity. Trwał on 12 sekund i zmienił szybkość wahadłowca o 9.2 stóp na sekundę.

O godzinie 15:00 UTC przeprowadzony został manewr korekcyjny MC-4. Odbył się on w odległości 3 mil od stacji. Kolejna niewielka korekta, w odległości 1 mili od ISS odbyła się o 15:16 UTC. Stacja została ustawiona w orientacji przestrzennej umożliwiającej cumowanie. Silniki modułu Zvezda pozwoliły na ustawienie rosyjskiego kompleksu stacji zgodnie z wektorem ruchu orbitalnego. PMA 2 był natomiast odwrócony od kierunku ruchu.  Po zbliżeniu się do stacji rozpoczął się manewr obrotu wahadłowca (Rendezvous Pitch Maneuver - RPM), zastosowany po raz pierwszy podczas lotu ULF1 (misja STS-114 wahadłowca Discovery). W czasie manewru wahadłowcem ręcznie sterował Charlie Hobaugh. Został on wykonany w odległości 600 stóp od ISS. Rozpoczął się o godzinie 15:52 UTC. Przebiegał ponad północno - wschodnim wybrzeżem Ameryki Południowej a następnie nad Oceanem Atlantyckim. Polegał on na wykonaniu pełnego obrotu wokół osi poprzecznej promu, tak aby astronauci znajdujący się na ISS mogli wykonać zdjęcia osłony termicznej przy użyciu aparatów cyfrowych wyposażonych w obiektywy 400 i 800 milimetrów (rozdzielczość odpowiednio 3 i 1 cal). Fotografie wykonali Jeff Williams i Nicole Stott, stojąc przy oknie w module Zvezda. Zdjęcia zostały następnie przesłane na Ziemię i szczegółowo przeanalizowane. Tak jak podczas wcześniejszych lotów do ISS uzyskano około 300 fotografii. Manewr RPM zakończył się około godziny 16 UTC, gdy orbiter ponownie znalazł się w pozycji wyjściowej.

Po zakończeniu obrotu i ustawieniu wahadłowca w odpowiednim punkcie wzdłuż wektora szybkości (+V), załoga promu skierowała wahadłowiec wprost na stację, z obszarem dziobowym w kierunku głębokiej przestrzeni kosmicznej. Wahadłowiec następnie powoli zbliżał się do ISS, a jego orientacja przestrzenna była ręcznie kontrolowana przez Hobaugha w celu odpowiedniego ustawienia mechanizm cumowniczy względem PMA 2. W końcowym etapie wahadłowiec zbliżał się do stacji z szybkością 0.1 stopy na sekundę. Następnie rozpoczęto procedurę ostatecznego cumowania do stacji. Z dolnym węzłem cumowniczym ciśnieniowego łącznika PMA 2 przy przednim węźle cumowniczym modułu Harmony zetknął się pierścień cumowniczy systemu dokowania orbitera ODS. Po fizycznym połączeniu za pomocą rygli mocujących uzyskano połączenie hermetyczne. Cumowanie zostało odnotowane o godzinie 16:51 UTC, kilka minut przed planowanym czasem. Cumowanie przebiegło bez żadnych problemów. Miało miejsce gdy oba statki kosmiczne przelatywały na wysokości 220 mil ponad Ziemią, między Australią i Tasmanią, w czasie nocy orbitalnej. Po cumowaniu załoga przeprowadziła testy szczelności połączenia.

Włazy między wahadłowcem Atlantis na stacją zostały otworzone po około 2 godzinach od cumowania, około godzony 18:28 UTC. Wtedy w module Harmony spotkała się załoga promu Atlantis oraz 21 stała załoga Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, czyli Ekspedycja 21. Ekspedycję 21 stanowili Frank De Winne, Roman Romanenko, Robert Thirsk, Nicole Stott, Jeffrey Williams oraz Maxim Suraev. De Winne, Romanenko i Thirsk przybyli na stację statkiem Soyuz TMA-15 w ramach misji 19S. Stanowili wtedy część Ekspedycji 20. Stott na ISS przybyła podczas lotu STS-128 wahadłowca Endeavour zastępując Timothyego Koprę. Williams i Suraev dołączyli do nich podczas misji 20S statku Soyuz TMA-16 tworząc Ekspedycję 21. W czasie długoterminowej misji Ekspedycji 20 i Ekspedycji 21 ISS odwiedziły dwie misje wahadłowców - STS-127 ( Endeavour) oraz wspomniana STS-128. Z misji bezzałogowych do ISS zacumował pierwszy japoński statek zaopatrzeniowy typu HTV, czyli HTV 1 (misja HTV-1), oraz rosyjski statek  Progress M-03M (misja 35P). Do ISS dodany został też rosyjski moduł Poisk (misja 5R). Po otworzeniu włazów Nicole Stott oficjalnie weszła w skład załogi wahadłowca Atlantis. Zakończyło to udział wahadłowców w wymianie astronautów wchodzących w skład stałych załóg ISS. Stott spędziła do tej poru 91 dni w kosmosie.

Po cumowaniu astronauci przenieśli do śluzy Quest skafandry EMU przeznaczone do wykonania 3 spacerów kosmicznych. Następnie rozpoczęli przygotowania do montażu platformy ELC 1 na głównej kratownicy. Instalacja ELC 1 odbyła się po południu. Na początku zwolnione zostały automatyczne mocowania utrzymujące ją w ładowni wahadłowca. Następnie o godzinie 19:52 UTC została ona podniesiona z ładowni za pomocą ramienia wahadłowca RMS i przeniesiona w pozycję parkingową nad prawym skrzydłem promu. Ramieniem RMS sterowali Leland Melvin i Randy Bresnik z pokładu wahadłowca Atlantis. Potem, około godziny 20:25 UTC paleta została pochwycona przez ramię stacji CanadArm2. Było ono obsługiwane przez  Barryego Wilmorea i Jeffa Williamsa za pomocą stacji sterowniczej w laboratorium Destiny. Końcówka RMS została następnie odłączona od ELC 1, a ramię to odsunięte. W dalszym etapie montażu wysięgnik CanadArm2 przeniósł ELC 1 w okolice środkowej części prawej połowy głównej kratownicy ISS. Miejscem montażu ELC 1 była sekcja P3 kratownicy ITS P3/P4. Do jego podłączenia do kratownicy służył system przyłączania nieciśnieniwego nosiciela ładunku (Unpressurized Cargo Carrier Attachment System - UCCAS). Znajdował się on na stronie kratownicy ITS P3/P4 skierowanej w stronę nadiru. W celu montażu CanadArm2 zbliżył platformę do UCCAS. Tam została ona automatycznie podłączona za pomocą odpowiedniego interfejsu. Odbyło się to całkowicie zdalnie, nie były wymagane żadne połączenia w trakcie spacerów kosmicznych. Montaż został zakończony o godzinie 21:27 UTC. Tym samym na ISS dostarczono pierwszy zestaw części zamiennych przewidziany na tą misję. Na ELC 1 umieszczono następujące komponenty zapasowe: system zbiornika amoniaku (Ammonia Tank Assembly - ATA); system zbiornika azotu (Nitrogen Tank Assembly - NTA); moduł pompy (Pump Module Assembly - PM); system ładujący i rozładowujący baterie (Battery Charger Discharge Unit - BCDU); żyroskop kontroli momentu (Control Moment Gyroscope - CMG); zakończenie chwytne dla ramienia CanadArm2 (Latching End Effector - LEE); system niwelujący wpływ plazmy (Plasma Contactor Unit - PCU); oraz dwa wolne, pasywne otwieralne w czasie lotu mechanizm montażu ładunku (Passive Flight Releasable Attachment Mechanism - PFRAM).

System zbiornika amoniaku ATA zawiera amoniak używany w zewnętrznym systemie chłodzenia (External Thermal Control System - ETCS). Zawiera on dwa zbiorniki aminku, zawory, sensory ciśnienia i stopnia wypełnienia zbiorników, oraz grzejniki. Zbiorniki takie znajdują się na kratownicach ITS S1 (pętla chłodzenia A) i ITS P1 (pętla chłodzenia B), na ich ścianach skierowanych w stronę zenitu. Zbiorniki te pozwalają na wypełnienie pętli chłodzących i przechowywanie amoniaku używanego do uzupełniania ubytków. Zbiornik tego typu ma wymiary 57 x 80 x 45 cali. Nowy ATA, zawierający 600 funtów amoniaku ma masę 1 702 funtów.

System zbiornika azotu NTA zawiera zapas gazowego azotu pod wysokim ciśnieniem stosowanego do podnoszenia ciśnienia w systemie chłodzącym i kontrolowania strumienia amoniaku z ATA. Azot z NTA jest przekazywany do dwóch elastycznych komór połączonych ze zbiornikami amoniaku wchodzącymi w skład ATA. W miarę usuwania amoniaku przez azot komory te stopniowo rozszerzają się. Systemy ATA zostały wykonane przez należący do Boeinga Huntington Beach Facility w Kalifornii. Na ISS znajdują się dwa tego typu elementy, na kratownicach ITS S1 i ITS P1. NTA zawiera zawór regulujący ciśnienie gazu (Gas Pressure Regulating Valve - GPRV) pełniący funkcje sterownicze; zawory izolacyjne ochraniające dalsze komponenty przez zmianami ciśnienia; oraz grzejniki kontrolujące temperaturę komponentów elektronicznych. Struktura ATA jest wykonana głównie z aluminium, a sam zbiornik azotu z kompozytów węglowych. ATA w pełni wypełniony zawiera około 80 funtów azotu pod ciśnieniem 2 500 psi. Może być ponownie napełniany azotem na orbicie. Masa tego komponentu wynosi około 550 funtów.

Moduł pomp PM jest kluczowym elementem systemy kontroli temperatury ATCS. Pozwala na pompowanie amoniaku w pętli zewnętrznej tego systemu (w pętli wewnętrznej krąży woda). W ten sposób umożliwia odbieranie ciepła z komponentów elektronicznych ISS i jego usuwanie w radiatorach. Pozwala on też na wyrównywanie ciśnienia w pętli zewnętrznej i kontrolę temperatury amoniaku. Do zasadniczych komponentów PM zaliczają się: pakiet pompy i zawory kontrolnego (Pump and Control Valve Package - PCVP); kompresor; zawory izolacyjne i odciążające; oraz sensory temperatury, ciśnienia i przepływu amoniaku. Kompresor współpracuje z ATA i pozwala na niwelowanie zmian objętości i ciśnienia amoniaku spowodowanych zmianami jego temperatury. Jest to wykonywane poprzez pompowanie gazowego azotu. Stacja posiada 2 moduły PM, na kratownicach ITS P1 i ITS S1. Zostały one wyprodukowane przez Boeinga. Jednostka tama ma wymiary 69 x 50 x 36 cali i masę 780 funtów.

System ładujący i rozładowujący baterię BCDU pozwala na ładowanie baterii do 8.4 kW i ciągłe ich rozładowywanie. Zawiera też układy pozwalające na monitorowanie stanu baterii i ochraniające je przed skutkami spięć. System energetyczny stacji zawiera 24 takie jednostki. BCDU ma wymiary około 40 x 28 x 12 cali i masę 235 funtów.

Żyroskop kontroli momentu CMG jest elementem wyposażenia bloku ITS Z1 powalającym na kontrolę orientacji przestrzennej stacji bez użycia silników modułów rosyjskich. ITS Z1 zawiera 4 takie urządzenia. Zostały one wyprodukowane  L3 Communications Space and Navigation na mocy kontraktu z Boeingiem. Żyroskopy te pozwalają na znoszenie efektów wpływających na moment obrotowy wywoływanych poprzez pole grawitacyjne, zjawiska aerodynamiczne i inne (np prace z manipulatorami czy odpalenia silników), co pozwala na utrzymanie orientacji stacji w równowadze. CMG mogą też wykonywać manewry zmian orientacji. CMG składa się z koła wykonanego ze stali nierdzewnej o średnicy 25 cali i masie 220 funtów. Obraca się ono ze stałą szybkością 6 600 rpm i osiągający moment kątowy 4 880 N-m-s. Koło to jest ustawione na nachylającym się układzie mechanicznym o 2 stopniach swobody. Może on zmieniać nachylenie osi wirowania koła (wektora pędu) w danym kierunku. Pozwala to na usuwanie zmian momentu obrotowego w danym kierunku. Jednostka CMG ma wymiary około 45 x 48 x 54 cale i masę 600 funtów. CMG ulegały awarii podczas pracy na ISS i były wymieniane. Badania zdemontowanych jednostek pozwoliły na wprowadzenie do zapasowych CMG szeregu modyfikacji. W łożyskach użyto innych materiałów i smarów, a także wprowadzono nowe sposoby ich montażu pozwalające na większą stabilność ich ustawienia w przestrzeni.

Końcówka ramienia CanadArm2 LEE pozwala na przyłączanie manipulatora CanadArm2 do modułów ISS oraz chowanie elementów wyposażenia. Element taki zawiera też system manipulatorów Dextre oraz MBS. W ostatnim przypadku LEE jest nazywany interfejsem przyłączania ładunków użytecznych wymienialnych na orbicie (Payload Orbital Replacement Unit Accommodation Interface - POA) i pozwala na tymczasowe przyłączanie do MBS różnorodnych elementów. Wszystkie systemy tego typu zostały wyprodukowane przez MacDonald Dettwiler and Associates Ltd. (MDA) pod kierownictwem Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej. Chwytanie ładunków umożliwia mechanizm w postaci cylindra o średnicy 8 cali i głębokości 4 cali. W jego wnętrzu znajduje się układ 3 lin zaciskających się wokół szpili umieszczonej na podnoszonym ładunku. Umożliwia to podniesienie ładunku o masie do 1 100 funtów. LEE pozwala też na dostarczanie zasilania do ładunku. LEE ma wymiary 42 x 35 x 28 cali i masę 415 funtów.

System niwelujący wpływ plazmy PCU pozwala na usuwanie ładunku elektrycznego powstającego na zewnętrzach komponentach ISS. Może on powodować powstawanie wyładowań, co mogłoby uszkodzić systemy elektroniczne i stanowiłoby zagrożenie podczas spacerów kosmicznych. Na ISS znajdują się 2 takie urządzenia, umieszczone na ITS Z1. Podczas spacerów kosmicznych oba są uruchamiane. Każdy PCU zawiera zbiornik ksenonu i katodę wydrążoną (Hollow Cathode Assembly - HCA). W czasie działania urządzenia HCA produkuje elektrony poprzez jonizację ksenonu. Tym samym wprowadza w pewnym sensie uziemienie do środowiska plazmowego wokół ISS. PCU ma wymiary około 28 x 23 x 18 cali i ma masę ok. 350 funtów. Komponenty tego typu zostały dostarczone przez Boienga, a HCA zostały opracowane przez Centrum Badawcze im. Glenna (Glenn Research Center - GRC).

Dwa pasywne otwierane w czasie lotu mechanizm montażu ładunku PFRAM pozwalają na przyłączenie do ELC 1 dodatkowych jednostek wymienialnych na orbicie (Orbital Replacement Units - ORU) w czasie przyszłych misji. PFRAM pozwala na przyłączenie elementu ORU za pośrednictwem aktywnego mechanizmu FRAM (Acitve Flight Releasable Attachment Mechanism - AFRAM) połączonego z przyłączanym elementem. AFRAM zawiera ruchome komponenty (szpile mocujące i zatrzaski) które są przyłączane do PFRAM przez astronautów za pomocą odpowiedniego narzędzia (Pistol Grip Tool) lub działają automatycznie podczas użytkowania ramienia CanadArm2. PFRAM jest połączony z platformą ELC 1 za pośrednictwem płyt mocujących (Passive Flight Releasable Attachment Mechanism Adapter Plate Assemblies - PFAPs). Pozwala na dostarczenie do ładunku zasilania jeśli jest to wymagane.

Oprócz montażu ELC 1 w czasie dnia na pokładzie ISS trwało też rozładowywanie wyposażenia zgromadzanego w nowym module Poisk. Pod koniec dnia astronauci przejrzeli procedury związane z pierwszym spacerem kosmicznym. Mike Foreman i Robert Satcher spędzili noc w śluzie Quest przed spacerem EVA 1 zaplanowanym na następny dzień. Dzięki obniżonemu ciśnieniu powietrza z 14.7 psi do 10.2 psi możliwe było szybkie pozbycie się azotu z krwi przed spacerem kosmicznym wykonywanym w skafandrach w których ciśnienie wynosi 5 psi. Był to protokół przygotowań do EVA stosowany na ISS już od kilku lat.

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #2 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:04 »
FLIGHT DAY 4

4 dnia misji, 19 listopada wykonany został pierwszy spacer kosmiczny misji STS-129, czyli EVA 1. Był on poświęcony na wykonanie serii bardzo różnorodnych prac na zewnątrz ISS. Astronauci Mike Foreman i Robert Satcher  opuścili pokład stacji w skafandrach EMU, poprzez śluzę Quest rozpoczynając spacer o godzinie 14:24 UTC. Po skonfigurowaniu narzędzi astronauci przystąpili do pierwszego zadania, jakim był montaż zapasowej anteny pasma S i wyposażenie wspomagającego (S-Band Antenna and Support Assembly - SASA).

W skład systemu SASA wchodziły następujące komponenty: system radiowy (Assembly Contingency Radio Frequency Group - ACRFG, synonim Radio Frequency Group - RFG); wysięgnik SASA (SASA Boom); oraz okablowania (Avionics Wire Harness). SASA uzupełnia system RFG umieszczony na kratownicy ITS P1. RFG otrzymuje sygnał radiowy z transpondera, wzmacnia do poziomu w którym sygnał może być odebrany przez satelity TDRS i nadaje przez wybraną antenę. RFG otrzymuje też sygnały z TDRS odebrane przez antenę, wzmacnia je i wysyła do demodulacji. RFG składa się z 3 części: transmitera/odbiornika pasma S (Transmitter/Receiver Assembly - ACTRA); anteny wysokiego zysku (High Gain Antenna - HGA); oraz anteny niskiego zysku (Low Gain Antenna - LGA). Wysięgnik SASA składa się z masztu, uchwytu używanego podczas EVA, panelu przyłączeniowego, powierzchni na której zainstalowano RFG, oraz płyty podstawowej. Ta ostatnia pozwala na przyłączenie SASA do ITS Z1. Okablowanie pozwala na dostarczanie zasilania, przyjmowanie komend i wysyłanie danych, a także przesyłanie danych przeznaczonych do transmisji radiowej. Jednostka RFG ma wymiary 36 x 59 x x33 cale. Wysięgnik SASA ma wymiary 61 x 30 1/4 x 43 cale. Masa całego systemu SASA wynosi 256 funtów. Instalowania podczas tej misji jednostka SASA uległa awarii we wrześniu 2006r i została zdemontowana i zastąpiona zapasową w październiku 2007r. Na Ziemi została odnowiona przez firmę MacDonald Dettwiler and Associates Ltd. (MDA) na mocy kontraktu z Boeingiem.

Przenoszona na ISS antena SASA znajdowała się w ładowni wahadłowca. Satcher przeszedł na kratownicę ITS S1. Tam na końcu ramienia CanadArm2 zainstalował obejmę na stopu. Następnie zaczepił w niej nogi. Potem został przemieszczony za pomocą CanadArm2 do ładowni wahadłowca Atlantis, w pobliże anteny SASA. Obsługą CanadArm2 zajmowali się Leland Melvin, Charles Hobaugh i Barry Wilmore. Melvin i Wilmore sterowali ramieniem, a Hobaugh obsługiwał kamery. W miejsce zamocowania SASA w ładowni doszedł też Foreman, który wymontował antenę. W tym celu zwolnił 4 zatrzaski, odkręcił 2 śruby i zdjął 2 kapturki z podłączeń w obrębie SASA. Po odłączeniu anteny Foreman przekazał ją Satcherowi. Satcher został wraz z nią przemieszczony za pomocą wysięgnika CanmadArm2 w pobliże miejsca instalacji, na kratownicy ITS Z1. W tym czasie minęła 1 godzina spaceru. Astronauci pracowali około 55 minut przed czasem. W pobliże ITS Z1 przeszedł też Foreman. Wcześniej z pojemnika na narzędzia w ładowni wydobył zestaw okablowania dla anten przeznaczonych do montażu w trakcie kolejnych misji. Po dotarciu do ITS Z1 astronauci zamontowali SASA poprzez przykręcenie dwóch śrub oraz podłączenie dwóch kabli. Montaż anteny zakończył się po około 2 godzinach od początku spaceru, około 88 minut przed planowanym czasem.

Po zainstalowaniu SASA astronauci rozdzieli się. Foreman zajął się instalacją okablowania dla przyszłych anten na powierzchni modułu Destiny. Kable przyłączał za pomocą odpowiednich spinaczy. Następnie na powierzchni modułu Unity zdemontował poręcz ułatwiającą poruszanie się w czasie EVA. W tym celu odkręcił 2 śruby. W miejsce poręczy zamontował klamrę przeznaczoną do przyłączenia przewodów amoniaku doprowadzających środek chłodzący do przyszłego modułu Tranquility. Podczas montażu klamry przykręcił 2 śruby. W tym czasie Satcher został przeniesiony za pomocą CanadArm2 nad system MBS. Tam przystąpił do konserwacji interfejsu POA. Satcher nasmarował mechanizm POA za pomocą zmodyfikowanej smarownicy w postaci pistoletu. Po zakończeniu smarowania POA Satcher został przeniesiony do japońskiego kompleksu ISS. Tam nasmarował zakończenie chwytne manipulatora JEM RMS.

W tym czasie Foreman nadal pracował na module Unity. Tam przesunął łącznik kabli i zadrutował go. Następnie wymontował mocowanie dla narzędzi na panelu chroniącym przed mikrometeoroidami i zainstalował je w trochę innym miejscu za pomocą drutów. Potem przeszedł w pobliże kratownicy ITS S0, gdzie przystąpił do podłączania wtyczki kabla dla modułu Tranqulity. Wtyczka ta, przy jednym z 4 kabli zasilających ciągnących się po powierzchni modułu Destiny wymagała podłączenia do panelu na ITS S0. Podczas wcześniejszego lotu STS-128 wahadłowca Discovery astronautom nie udało się to. Teraz przygotowano odpowiednią przejściówkę. Za jej pomocą kabel został z powodzeniem przyłączony. Zakończyło to wszystkie zaplanowane zadania spaceru. Do jego planowego zakończenia pozostały jeszcze 2 godziny, które zostały przeznaczone na rozłożenie systemy przyłączania ładunku użytecznego (Payload Attachment System - PAS) na zwróconej w stronę nadiru ścianie sekcji S3 kratownicy ITS S3/S4.

Mechanizmy tego typu spowodowały serię problemów podczas wcześniejszych lotów. Podczas misji 2JA (lot STS-127 wahadłowca Endeavour) z problemami udało się rozłożyć jeden system tego typu na ITS P3/P4, ale rozkładanie drugiego na ITS S3/S4 zostało odłożone. W czasie misji 15A (lot STS-119 wahadłowca Discovery) w czasie doskładania takiego mechanizmu na ITS S3/S4 nastąpiło zablokowanie szpili mocującej, i układ ten został rozłożony za pomocą specjalnego narzędzia dopiero podczas misji 2JA (lot STS-127 wahadłowca Endeavour).

Rozkładanie tego egzemplarza PAS było pierwotnie przewidziane na drugi spacer kosmiczny. Satcher zszedł z obejmy na końcu CamadArm2. Foreman natomiast udał się do śluzy Quest, gdzie uzupełnił zapas tlenu. Następnie astronauci udali się na kratownicę ITS S3/S4. Rozłożenie PAS wymagało zdemontowania wsporników i szpili mocującej, zmiany pozycji elementów mechanizmu oraz ponownej instalacji mocowań. Podczas odłączania jednego ze wsporników astronauci napotkali na spory opór. Problem został rozwiązany poprzez uderzanie młotkiem w zablokowany element. PAS został następnie rozłożony z powodzeniem.

Astronauci spakowali potem narzędzia i rozpoczęli powrót do śluzy Quest. Spacer kosmiczny został zakończony o godzinie 21:01 UTC i trwał 6 godzin i 37 minut. Zakończył się pełnym sukcesem. Astronauci bardzo sprawnie wykonali wszystkie przewidziane zadania i dodatkowo rozłożyli system PAS bez zbytnich komplikacji napotykanych podczas rozkładania mechanizmów tego typu w przeszłości. Był to 134 spacer kosmiczny w historii ISS. Łącznie trwały one 837 godzin i 28 minut. Dla Foremana był to już 4 spacer w karierze, ale pierwszy dla Satchera.

W czasie dnia Frank De Winne i Jeff Williams zajmowali się przygotowaniami lewego bocznego węzła cumowniczego modułu Unity do przyłączenia modułu Tranqulity. Przełączali oni kale zasilające, kable transmisji danych, linie prowadzące środki chłodzące oraz przewody wentylacyjne. Pierwotnie Tranqulity miał zostać przyłączony do węzła modułu Unity skierowanego w stronę nadiru. Zmiana miejsca jego instalacji wymusiła serię rekonfiguracji kabli i linii chłodzących zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz ISS. De Winne i Williams pracowali w Harminy ponad 6 godzin, jednak przygotowania do przyłączenia Tranqulity wymagały jeszcze dalszych prac.

Tymczasem na Ziemi zakończyły się analizy zdjęć uzyskanych podczas RPM i danych zebranych w czasie przeglądu osłony termicznej z a pomocą OBSS. Nie znaleziono żadnych istotniejszych problemów. Odszukano tylko 4 bardzo niewielkie uszkodzenia, które jednak nie wymagały dodatkowych badań. W związku z tym zdecydowano, że przegląd wybranych miejsc na osłonie termicznej za pomocą OBSS nie jest konieczny. Mógł on zostać przeprowadzony następnego dnia. Wieczorem poinformowano, że osłona termiczna została oficjalnie uznana za zdolną do lądowania.

W nocy załoga została obudzona przez fałszywy alarm systemu monitoringu środowiska na ISS, informujący o nagłym spadku ciśnienia i o obecności domu. Fałszywe wskazanie sensora ciśnienia spowodowało automatyczne zamknięcie się klap wentylatorów. To natomiast wzbiło kurz i aktywowało jeden z czujników dymu w module Columbus. Sygnał o spadku ciśnienia mógł być związany z niedawnym dołączeniem do stacji modułu Poisk. System monitorujący środowisko wymagał po nim restartu, co trwało około godziny. Załoga wahadłowca poszła wtedy spać. Załoga ISS pozostała na nogach trochę dłużej, do ponownej aktywacji systemu wentylacyjnego. Z powodu nagłej pobudki załoga spała pół godzony dłużej.

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #3 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:05 »
FLIGHT DAY 5

5 dnia misji, 20 listopada trwały prace wewnątrz stacji. Załoga przenosiła na stację wyposażenie zgromadzone na pokładzie środkowym wahadłowca Atlantis. Pod koniec dnia przenoszenie materiałów było zakończone w 60%. Za pomocą ramienia RMS wahadłowca pochwycona została też paleta ELC 2, jednak jej wyciągnięcie z ładowni i montaż na głównej kratownicy stacji były przewidziane na następny dzień. Charlie Hobaugh i Nicole Stott wykonali drobną naprawę regału do badań nad człowiekiem 1 (Human Research Facility Rack 1 - HRF-1). Naprawa polegała na wymianie płyty elektroniki. Nowa część została dostarczona na pokładzie wahadłowca Atlanits. Na wahadłowcu wystąpił problem z transmisją danych z wysoką szybkością za pomocą adaptera komunikacyjnego orbitera (Orbiter Communication Adapter). Był on analizowany. Astronauci zakończyli już czynności związane z przełączaniem linii zasilania, danych i przewodów chłodniczych w module Harmony zaplanowane na tą misję. Ramię CanandArm2, znajdujące się na interfejsie danych i mocy (Power and Data Grapple Fixture - PDGF) na MBS zostało przemieszczone wzdłuż kratownicy za pomocą MT w strefę roboczą umożliwiającą montaż platformy ELC 2. Ramię JEM RMS zostało natomiast złożone.

Charles Hobaugh i Barry Wilmore rozmawiali z reporterami z CBS News, FOXNews Radio i WTVG-TV z Nashville. Melvin i Satcher uczestniczyli później w programie Tom Joyner Morning Show. Następnie Hobaugh, Melvin i Satcher udzielili wywiadu dla ESPN SportCenter, Black Entertainment Television News i WRIC-TV z Richmond. Pod koniec dnia astronauci przejrzeli procedury związane z drugim spacerem kosmicznym, co trwało około godziny. Foreman i Bresnik zajmowali się przygotowaniami do EVA 2. Przygotowanie zostały też skafandry EMU. Między innymi ponownie naładowano ich baterie. Astronauci przygotowali też odpowiednie narzędzia. Mike Foreman i Randy Bresnik spędzili noc w śluzie Quest przed spacerem EVA 2 zaplanowanym na następny dzień.

W nocy astronautów po raz drugi obudził fałszywy alarm przeciwpożarowy. Przywrócenie systemu monitoringu środowiska do normalnej pracy zajęło kontroli misji kilka godzin. Podobnie jak poprzednio spowodowało to automatyczne wyłączenie wentylatorów i aktywowanie sensorów domu. Włączyły się one zarówno w module Columbus jak i w śluzie Quest. Zakłóciło to protokół przygotowujący do EVA 2, ponieważ wymusiło podniesienie ciśnienia w Quest. Foreman i Bresnik  spali resztę nocy poza śluzą. Z tego powodu astronauci ci przed EVA 2 musieli ćwiczyć przez około 10 minut na stacjonarnym rowerze nosząc maski tlenowe i  oddychając czystym tlenem. Łącznie musieli oddychać czystym tlenem przez około 2.5 godziny. Alarm ten został najprawdopodobniej wywołany przez moduł Poisk, ale problem ten nie był jeszcze rozpracowany. Astronauci spali pół godzony dłużej, co przesunęło też rozpoczęcie EVA 2.

FLIGHT DAY 6

6 dnia lotu, 21 listopada odbyła się instalacja palety ELC 2 oraz drugi spacer kosmiczny misji STS-129, EVA 2. Około godziny 11:35 UTC ramię RMS wahadłowca podniosło paletę ELC 2 i przeniosło ją w pozycję parkingową. Ramieniem sterowali Hobaugh i Melvin. W pozycji parkingowej paleta została przejęta przez ramię CanadArm2 stacji. Obsługą CanadArm2 zajmowali się Jeffrey Williams i Frank De Winne. Po odłączeniu końcówki RMS ramię CanadArm2 przeniosło ELC 2 w okolice głównej kratownicy ISS. Następne została ona umieszczenia na sekcji S3 kratownicy ITS S3/S4. Jej całkowicie automatyczne podłączenie umożliwił mechanizm przyłączania ładunku użytecznego PAS. Znajdował się on na stronie kratownicy ITS S3/S4 zwróconej w stronę zenitu. Montaż ELC 2 został zakończony o godzinie 14:08 UTC. Tym samym na ISS została dostarczona druga seria części zamiennych. Na ELC 2 umieszczono następujące elementy: kontener transportowy dla ładunków 1 (Cargo Transportation Container 1 - CTC-1);  szpula okablowania dla MT (Trailing Umbilical System - Reel Assembly - TUS-RA); zbiornik gazu pod wysokim ciśnieniem (High-Pressure Gas Tank - HPGT); drugi żyroskop CMG; drugi zbiornik azotu NTA; drogi moduł pompy PM; oraz jeden wolny mechanizm PFRAM. Wyposażenie to miało łączną masę 9 900 funtów. Element HPGT był przeznaczony do przeniesienia na śluzę Quest w trakcie tej misji, podczas EVA 3.

Kontener transportowy 1 CTC-1 jest pojemnikiem w którym umieszczono 10 bezpieczników nazywanych zdalnymi kontrolerami mocy (Remote Power Control Module - RPCM). Są one utrzymywane we wnętrzu CTC przez zestaw klamer nazywanych zestawem adapterów ORU (ORU Adapter Kit - OAK). CTC-1 zawiera też wolny mechanizm OAK. Łącznie wyprodukowano 5 CTC. Zostały one dostarczone przez Orbital Sciences Corporation. Każde takie urządzenie ma wymiary 4 x 3 x 3 stopy, ma masę 680 funtów i może przechowywać do 400 funtów ładunku. Elementy umieszczone w CTC mogą być wyjmowane za pomocą manipulatorów lub przez astronautów podczas EVA.

Szpula okablowania dla MT TUS-RA pozwala na zwijanie dwóch kabli (jeden jest zapasowy) dostarczających zasilanie do MBS w czasie gdy transporter mobilny MT poruszając się po kratownicy zbliża się do jej centrum. Zawiera też mechanizm pozwalający na odcięcie kabla. Mechanizm ten został dezaktywowany podczas misji STS-121 wahadłowca Discovery z powodu nieprawidłowego zachowania. Jednostka TUS-RA ma wymiary 60 x 62 x x28 cali i masę 334 funtów.

Niecałe pół godziny po montażu ELC 2, o godzinie 14:31 UTC rozpoczął się spacer kosmiczny EVA 2. Astronauci Mike Foreman i Randy Bresnik opuścili śluzę Quest i udali się do ładowni wahadłowca. Tam pobrali narzędzia niezbędne do wykonania pierwszego zadania spaceru, jakim była instalacja zestawu eksperymentalnych anten systemu automatycznego rozpoznawania statków (Grappling Adaptor To On-Orbit Railing - GATOR). System ten miał na celu przetestowanie na orbicie dwóch rodzajów odbiorników systemu automatycznej identyfikacji (Automatic Identification System). Jest on wykorzystywany przez straż przybrzeżną USA do identyfikacji statków i pozyskiwania takich danych jak ich cel i szybkość. Instalowany system składał się z dwóch anten, mocowania i dwóch klamer. W ładowni astronauci wyciągnęli odpowiednie narzędzia i zestaw GATOR z pojemnika narzędziowego, a następnie udali się na moduł Columbus. Tam astronauci przystąpili do montażu GATOR. Foreman podłączył kabel zasilający ten system do źródła zasilania. Następnie przydrutował kabel do powierzchni modułu. Bresnik natomiast rozciągnął anteny i przymocował je do pobliskiej poręczy.

Po zakończeniu montażu GATOR astronauci przeszli na główną kratownicę. Na segmencie ITS S1 odłączyli system pomiaru potencjału (Floating Potential Measurement Unit - FPMU). Jego demontaż polegał na odłączeniu 3 mocować i odkręceniu jednej śruby. Pomiary wykonywane przez ten system pozwalają na oszacowanie ryzyka wstąpienia wyładowań łukowych, które mogą być wywoływane przez panele słoneczne ISS. Astronauci wraz z FPMU przeszli następnie po kratownicy na segment ITS P1. Tam ponownie zainstalowali FPMU. W tym celu przyłączali 3 łączniki i zakręcili jedną śrubę. Przeniesienie FPMU było konieczne przed przesuwaniem CanadArm2 na MBS wzdłuż prawej części głównej kratownicy.

Po przeniesieniu FPMU astronauci wrócili do śluzy Quest, gdzie uzupełnili zapas tlenu. Następnie wrócili na kratownicę i udali się na sekcję S3 segmentu ITS S3/S4. Tam przystąpili do rozkładania systemu PAS umieszczonego na skierowanej w stronę zenitu stronie kratownicy. Zadanie to było pierwotnie przewidziane na EVA 3, ale zostało dodane do planu EVA 2 po sprawnym wykonaniu EVA 1. W 2010 roku mechanizm ten posłuży do przyłączenia spektrometru AMS (Alpha Magnetic Spetrometer). PAS został rozłożony bez problemów. Astronauci zdjęli dwa wsporniki i szpilę mocującą, rozłożyli mechanizm i ponownie zamontowali mocowania. Spacer kosmiczny trwał już 3 godzin i prace przebiegały około godziny przed planowanym czasem.

Potem astronauci kontynuowali prace na sekcji S3 kratownicy ITS S3/S4. Zamontowali tam zewnętrzne urządzenie nadawczo - odbiorcze bezprzewodowego systemu wideo (Wireless Video System External Transceiver Assembly - WETA). System ten umożliwia transmisję sygnału z kamer na hełmach astronautów w czasie spacerów kosmicznych. Foreman odłączył znajdujące się w miejscu instalacji wyposażenie i umieścił WETA na znajdującej się tam podstawie. Bresnik podłączył następnie 3 kable. Potem astronauci zdjęli izolację cieplną z WETA. Montaż WETA był ostatnim zadaniem spaceru. Spacer kosmiczny przebiegał bardzo sprawnie i możliwe było rozłożenie kolejnego systemu mocującego PAS na skierowanej w stronę nadiru stronie sekcji S3 kratownicy ITS S3/S4. Na tym PAS zainstalowana zostanie w przyszłości paleta ELC 4. Rozkładanie tego systemu nie nastręczyło problemów. Spacer kosmiczny w tym momencie trwał 5 godzin.

Po rozłożeniu ostatniego mechanizmu PAS astronauci wykonali jeszcze kilka dodatkowych zadań. Przeszli na moduł Unity i na ITS Z1 wykonali przegląd podłączeń kabli anteny SASA. Następnie pracowali wokół PMA 1. Tam przenieśli obejmę na stopy oraz stojak na narzędzia. Po wykonaniu tych czynności astronauci wrócili do śluzy Quest. Spacer EVA 2 został zakończony o godzinie 20:39 UTC.  Przebiegał bardzo sprawnie i zakończył się pełnym powodzeniem. Trwał 6 godzin i 8 minut. Łączy czas dwóch spacerów misji ULF3 (STS-129) wynosił 12 godzin i 45 minut. Był to 135 spacer kosmiczny w historii ISS. Łącznie spacery przy ISS trwały już 843 godziny i 36 minut. Dla Foremana był to już piaty spacer kosmiczny, a dla Bresnika pierwszy.

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #3 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:05 »

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #4 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:05 »
FLIGHT DAY 7

7 dnia lotu, 22 listopada załoga miała kilka godzin czasu wolnego. Randy Bresnik otrzymał informację o narodzinach jego córki, Abigail Mae Bresnik. Barry Wilmore, Leland Melvin, Robert Satcher i Nicole Stott odpowiadali na pytania zadawane przez reporterów z WTTG-TV z Waszyngtonu, Bay News 9 z Tampa na Florydzie, oraz WBBM Radio z Chicago. Wilmore, Melvin i Stott odpowiadali też na pytania studentów z Tennessee Technological University w Cookeville, uczelni Wilmorea.

Astronauci kontynuowali przenoszenie wyposażenie pomiędzy wahadłowcem Atlantis i ISS oraz ISS i wahadłowcem. Wczesnym popołudniem Satcher i Bresnik zajmowali się przygotowaniami skafandrów EMU i narzędzi przeznaczonych do użycia podczas EVA 3. Pomagał przy tym też Foreman. Członkowie załóg wahadłowca i stacji przeglądali ponadto uaktualnione procedury związane z tym spacerem. Plan spaceru został zmodyfikowany w nocy, ponieważ podczas EVA 2 udało się rozłożyć trzeci mechanizm PAS, co było przewidziane na EVA 3. Satcher i Bresnik spędzili noc w śluzie Quest przed spacerem kosmicznym.

FLIGHT DAY 8

8 dnia misji, 23 listopada wykonany został trzeci i ostatni spacer kosmiczny misji STS-129, czyli EVA 3. Podstawowymi zadaniami spaceru było przeniesienie na śluzę Quest zbiornika tlenu HPGT oraz montaż na ELC 2 eksperymentu MISSE-7.

Zbiornik gazu HPGT jest częścią wyposażenia śluzy Quest. Służy do przechowywania tlenu pod wysokim ciśnieniem zużywanego w trakcie działania Quest podczas EVA oraz pozwalającego na uzupełnianie atmosfery we wnętrzu ISS w miarę potrzeb. Tlen jest uzupełniany przez wahadłowce. Jest przepompowywany za pośrednictwem kompresora dopełniania tlenu (Oxygen Recharge Compressor Assembly - ORCA). Ilość tlenu którą może dostarczyć wahadłowiec jest jednak uzależniona od ograniczeń masy startowej, opóźnienia startu, wymagania zasilania podczas lotu orbitalnego wahadłowca, ilości spacerów kosmicznych wykonanych podczas misji wahadłowca, oraz typu protokołu przygotowań dom EVA. HPGT ma wymiary  5 x 6.2 x 4.5 stopy i masę 1 240 funtów z czego tlen stanowi 220 funtów. Gaz jest utrzymywany pod ciśnieniem 2 450 funtów na cal kwadratowy. Zbiornik został dostarczony przez Boeinga.

Eksperyment MISSE-7 to zestaw próbek materiałów i komponentów elektronicznych wystawianych na działanie środowiska otwartej przestrzeni kosmicznej. Pozwala na badania odporności różnorodnych materiałów na działanie promieniowania słonecznego, atomowego tlenu i gwałtownych zmian temperatur. Do elementów wchodzących w skład tego eksperymentu zaliczają się próbki pokryć powierzchniowych, izolacji cielnych, komórki słoneczne, komponenty optyczne, oraz komponenty komputerów. Próbki są zainstalowane na tacach w dwóch pasywnych kontenerach eksperymentu (Passive Experiment Containers - PEC) oznaczonych jako PEC-7A i PEC-7A. Każdy PEC zawiera próbki po obu swoich stronach. Są one otwierane na orbicie. Testowane komponenty elektroniczne zostały umieszczone bezpośrednio na płycie montażowej MISSE-7. Program MISSE ma bogatą historię. Eksperymenty MISSE-1 i MISSE-2 zostały dostarczone na ISS podczas misji STS-105 wahadłowca Discovery w sierpniu 2001r i wrócił na Ziemię podczas misji  STS-114 wahadłowca Discovery w sierpniu 2005r. MISSE-5 został zainstalowany na ISS podczas misji STS-114 wrócił na Ziemię podczas misji STS-115 wahadłowca Atlantis we wrześniu 2006r. MISSE-3 i MISSE-4 poleciały na ISS podczas misji STS-121 wahadłowca Discovery w lipcu 2006r i zabrane w trakcie lotu STS-118 wahadłowca Endeavour w sierpniu 2008r. MISSE-6 trafił na stację podczas misji STS-123 wahadłowca Endeavour w marcu 2008r i został zabrany podczas lotu STS-128 wahadłowca Discovery we wrześniu 2009r. MISSE-7 jest najbardziej zaawansowanym eksperymentem tej serii. Jest pierwszym który otrzymuje zasilanie bezpośrednio z systemu energetycznego ISS i posiada system komunikacyjny umożliwiający wysyłanie danych i odbieranie komend w czasie rzeczywistym.

Spacer kosmiczny opóźnił się o około godzinę z powodu problemu z zaworem zbiornika z piciem w skafandrze Satchera. Wymagało to otwarcia hełmu i ponownego przyczepienia zaworu. Robert Satcher i Randolph Bresnik opuścili śluzę Quest ubrani w skafandry EMU rozpoczynając spacer kosmiczny o godzinie 13:24 UTC. Po przygotowaniu narzędzi Satcher pracował na początku przy śluzie Quest. Tam zamknął zawór jednego z dołączonych do niej zbiorników HPGT. W tym czasie Bresnik przeszedł do ładowni wahadłowca, gdzie odłączył dwa pakiety eksperymentu MISSE-7 - PEC-7A i PEC-7B. Były one zainstalowane na bocznych ścianach ładowni, po jej przeciwnych stronach w przedniej połowie. Satcher udał się natomiast w pobliże palety ELC 2 umieszczonej na sekcji S3 kratownicy ITS S3/S4. Tam rozpoczął odłączanie nowego zbiornika HPGT. W pobliże ELC 2 doszedł też Bresnik. Astronauci odłączyli 2 uchwyty mocujące zbiornik do platformy. Następnie trzymając zbiornik astronauci ustawili go w polucji w której został on pochwycony przez manipulator CanadArm2. Sterowali nim Melvin i Wilmore. Ramię rozpoczęło następnie powolne przenoszenie HPGT w pobliże śluzy Quest.

Bresnik kontynuował pracę przy ELC 2, gdzie przystąpił do instalacji eksperymentu MISSE-7. Po przyczepieniu obu jego pakietów - PEC-7A i PEC-7B do płyty montażowej MISSE astronauta podłączył dwa kable zasilające. PEC-7A został zainstalowany w kierunku zenit/nadir. PEC-7B został zainstalowany tak, że był równoległy do kierunku przód/tył względem ruchu orbitalnego ISS. Następnie rozłożył oba pakiety w sposób przypominający otwieranie walizki.

Po zakończeniu montażu MISSE-7 Bresnik przeszedł po powierzchni kratownicy w pobliże modułu Quest. W tym czasie Satcher wrócił już w pobliże Quest. Tam zdemontował 2 osłony chroniące przed mikrometeoiridami i odłamkami orbitalnymi, a następnie złożył je w innym miejscu. Gdy zbiornik HPGT został dostarczony w pobliże śluzy, Satcher i Bresnik zaczepili nogi w obejmach w pobliżu miejsca jego montażu. Następnie przejęli zbiornik od wysięgnika CanadArm2. Potem obrócili zbiornik w pozycję umożliwiającą instalację i przytknęli do ściany Quest. Wtedy Bresnik obrócił dwa mocowania zbiornika w pozycję zamkniętą, co fizycznie połączyło go ze śluzą. Satcher wyszedł następnie z mocowania na stopy, a Bresnik dokończył montaż zbiornika poprzez zdjęcie arkuszy izolacji termicznej i podłączenie dwóch linii gazu. Następnie otworzył zawór zbiornika w celu sprawdzenia szczelności połączenia. Potem ponownie zamknął zawór, ponieważ zbiornik nie był przeznaczony do użytkowania w najbliższym czasie.

Po zakończeniu montażu HPGT astronauci przystąpili do wykonania kilku zadań dodatkowych. Było na to sporo czasu, ponieważ spacer przebiegał bardzo sprawnie. Bresnik zainstalował łączniki linii płynów systemu chłodzącego w obrębie głównej kratownicy, pomiędzy segmentami ITS P1 i ITS P3/P4. Potem przeszedł na prawą część głównej kratownicy i zamontował takie łączniki na liniach chłodzących między ITS S1 i ITS S3/S4. Satcher pracował natomiast przy MBS. Tam zainstalował osłony na kablach elektrycznych. Astronauci zdemontowali jeszcze bolec mocujący jednego ze zbiorników ATA co przygotowało go do wymiany podczas misji STS-131 wahadłowca Discovery. Ponadto przenieśli uchwyt na stopy na kratownicy, zamontowali uchwyt na narzędzia i zainstalowali osłonę kamery CanadArm2. Po wykonaniu tych czynności powrócili do śluzy Quest. Wykonali wszystkie zaplanowane prace w przewidzianym czasie, mimo że plan spaceru uwzględniał 45 minut dodatkowo.

Spacer kosmiczny został zakończony o godzinie 19:06 UTC. Trwał 5 godzin i 42 minuty. Przebiegał bardzo sprawnie i zakończył się pełnym powodzeniem. Łączny czas wszystkich 3 spacerów misji STS-129 wynosił 18 godzin i 27 minut. Był to 136 spacer kosmiczny w historii ISS i 17 w 2009 roku. Łącznie spacery przy ISS trwały już 849 godziny i 18 minut.

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #5 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:06 »
FLIGHT DAY 9

9 dnia lotu 24 listopada nastąpiło pożegnanie załogi wahadłowca Atlantis na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

O godzinie 10:08 UTC rozpoczął się manewr podniesienia orbity stacji za pomocą silniczków systemu RCS. Trwał on 27 minut. Zmiana szybkości wyniosła 2.5 stopy na sekundę co spowodowało podniesienie orbity stacji o 1.5 km. Następnie astronauci przenosili na pokład wahadłowca ostatnie elementy wyposażenia, w tym skafandry i narzędzia używane podczas spacerów kosmicznych. Później odbyła się ceremonia przekazania dowództwa ISS z rąk Franka De Winne Jeffowi Williamsowi.  Frank De Winne dowodził stacją przez 46 dni (od 9 października). Był on pierwszym europejskim astronautom dowodzącym ISS. Jeff Williams był dowódcą Ekspedycji 22.

Astronauci uczestniczyli też w konferencji prasowej. Odpowiadali na pytania zadawane przez reporterów  zgromadzonych w centrach NASA, w centrach kontroli misji w Rosji i Kanadzie, a także reporterów z francuskiej telewizji TF1. Załoga miała też 2 godziny czasu wolnego. Potem w module Harmony odbyła się krótka ceremonia pożegnania załogi. Następnie członkowie załogi wahadłowca wraz z Nicole Stott przeszli na pokład promu Alanits. Włazy pomiędzy wahadłowcem a PMA 2 zostały zamknięte o 18:12 UTC, co zakończyło okres wspólnych działań. Trwał on 5 dni, 23 godziny i 44 minuty. Załoga wykonała następnie testy szczelności włazów. Następnie astronauci przygotowali narzędzia i aparaty fotograficzne używane podczas odcumowania. Ustawili też kamerę w centrum systemu cumowniczego. Odcumowanie od ISS było zaplanowane na następny dzień.

FLIFGT DAY 10

10 dnia misji, 25 listopada wahadłowiec Atlantis odcumował od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Na początku dnia astronauci skonfigurowali sieć komputerową wahadłowca i jego system nawigacyjny do odcumowania. Panele słoneczne ISS zastały ustawione w pozycji zapobiegającej zanieczyszczeniu przez silniczki wahadłowca. Za pomocą silniczków wahadłowca stacja została ustawiona w orientacji przestrzennej właściwej do odcumowania, czyli z orbiterem skierowanym do kierunku ruchu. Podczas wspólnej fazy misji do kierunku ruchu był skierowany kompleks rosyjski, dzięki czemu osłona termiczna wahadłowca była mniej narażona na zderzenia z odłamkami orbitalnymi. Następnie uruchomiono zasilanie systemu ODS. Atlantis odłączył się od łącznika PMA 2 o godzinie 09:53 UTC, po 6 dniach, 17 godzinach i 2 minutach wspólnych operacji. W czasie odcumowania oba statki kosmiczne przelatywały na wysokości 216 mil nad Pacyfikiem blisko Indonezji. Odcumowanie miało miejsce przed wschodem Słońca.  Wahadłowiec został odepchnięty przez mechanizm sprężynowy na odległość 2 stóp. Następnie Butch Wilmore oddalił go na odległość około 400 stóp od stacji.  Szybkość oddalania wynosiła 0.22 stopy na sekundę. Po oddokowaniu wyłączono zasilanie ODS.

W odległości 600 stóp rozpoczęty został manewr oblotu stacji.  Przebiegał już w świetle słonecznym, niedługo po wschodzie Słońca. Oblot miał na celu zebranie dokładnej dokumentacji fotograficznej ISS, która pozwalała na wyszukanie ewentualnych uszkodzeń na jej powierzchni. Tak jak podczas poprzednich misji, wahadłowiec Atlantis rozpoczął przelot w pozycji z ładownią skierowaną w stronę PMA 2. Następnie przeleciał nad stacją, za modułem Zvezda, pod stacją i zajął pozycję wyjściową przed PMA 2. Po oblocie, o godzinie 11:04 UTC wykonany został pierwszy manewr silnikowy, który oddalił wahadłowiec od ISS. Zmiana szybkości wyniosła 1.5 stopy na sekundę. O godzinie 11:33 UTC wykonany został drogi manewr separacyjny, który zwiększył tempo oddalania się wahadłowca Atlantis od kompleksu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Dalsza część dnia była poświęcona na przegląd stanu osłony termicznej za pomocą OBSS. Zajmowali się tym astronauci Wilmore, Melvin i Bresnik. Przegląd miał na celu wyszukanie ewentualnych uszkodzeń wywołanych przez śmieci orbitalne lub mikrometeoroidy. Po podniesieniu OBSS z jego mocowania na brzegu ładowni za pomocą ramienia RMS załoga wykonała skanowanie krawędzi przedniej skrzydła prawego. Potem wykonane zostało skanowanie pokrycia RCC w obszarze dziobowym orbitera. Następnie OBSS został użyty do zobrazowania dysz silniczków kontroli orientacji. Ostatnim etanem inspekcji było skanowanie przedniej krawędzi lewego skrzydła. Po zakończeniu przeglądu OBSS został ponownie umieszczony w ładowni. Podczas przeglądu nie znaleziono żadnych wyraźnych uszkodzeń, ale przesłane na Ziemię dane wymagały analiz. Ramię RMS zostało potem złożone i wyłączone.

W czasie dnia astronauci pakowali też sprzęt stosowany w tracie spacerów kosmicznych. Po odcumowaniu nie wykonano zrzutu zanieczyszczonej wody, ponieważ filtr w przewodach wyprowadzających prawdopodobnie uległ zatkaniu. Zbiornik mógł pomieścić 165 funtów ścieków. Do tej pory znalazło się w nim 80 funtów. W przypadku lądowania w planowanym czasie nie powinno to sprawiać kłopotów. Inżynierowie na Ziemi pracowali jednak nad rozwiązaniem problemu na wypadek przekładania lądowania. Rura odprowadzająca znajdowała się po lewej stronie orbitera. Jej wcześniejsze oględziny za pomocą kamery ramienia RMS nie pokazały żadnych anomalii.

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #6 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:06 »
FLIGHT DAY 11

11 dnia misji, 26 listopada na pokładzie wahadłowca Atlantis trwały przygotowania do lądowania. Robert Satcher, Michael Foreman, Randolph Bresnik i Nicole Stott zajmowali się pakowaniem wyposażenia.  Przed godziną 11 UTC wykonane zostało testowe uruchomienie jednego z układów APU (Auxiliary Power Unit) i przetestowano ruchomość powierzchni aerodynamicznych. Tym i kolejnymi testami zajmowali się Hobaugh i Wilmore. Pomocy udzielał też Bresnik. Później załoga wykonała testy sensorów nawigacyjnych używanych podczas lądowania. Następnie wykonane zostały testowe odpalenia silniczków systemu RCS. Wykonano testy wszystkich 38 silników głównych układu RCS oraz 6 silników pomocniczych typu vernier. W czasie gdy wahadłowiec przelatywał nad Florydą wykonane zostały testy łączności ze stacją naziemną na wyspie Merritt blisko Przylądku Canaveral.

Po objedzie załoga przeglądała procedury związane z lądowaniem. Na pokładzie środkowym ustawiony został fotel w pozycji leżącej dla Nicole Stott. Cała załoga wzięła też udział w 20-minutowej konferencji prasowej. Astronauci odpowiadali na pytania zadawane przez reporterów z ABC Radio, WTVT-TV z Tampa i KCBS-TV z Los Angeles. Pod koniec dnia antena pasma Ku została wyłączona i złożona.

Tymczasem na Ziemi zakończyły się analizy danych na temat stanu osłony termicznej uzyskanych za pomocą OBSS 10 dnia misji. Nie odnaleziono żadnych nowych uszkodzeń.

Lądowanie było zaplanowane na 27 listopada, tego dnia istniały 2 okazje do lądowania w KSC, na orbitach 171 i 172. Nie przygotowywano zapasowej strefy lądowania w bazie Edwards. Prognozy pogody w czasie lądowania wskazywały, ze wystąpi niewielkie zachmurzenie i wiatr o szybkości 14 węzłów (w porywach do 21 węzłów, 4 węzły pod limitem bezpieczeństwa). Misja mogła być przedłużona do 3 dni, ale szanse na lądowanie w planowanym czasie były dosyć duże.

LANDING DAY

27 listopada był dniem lądowania. Na początku dni astronauci wykonali kalibracje bezwładnościowych jednostek odniesienia systemu nawigacyjnego i uruchomili komponenty elektroniczne używane podczas lądowania. Następnie chłodzenie zostało przełączone z radiatorów na powierzchni drzwi ładowni na system odparowujący wodę. Drzwi ładowni zostały zamknięte o godzinie 11:01 UTC. Następnie pakiet oprogramowania OPS-2 używany podczas lotu orbitalnego został zastąpiony pakietem OPS-3 stosowanym podczas lądowania. Później astronauci wyłączyli szperacze gwiazd i zamknęli ich klapy. Pogoda na Florydzie była korzystna, więc wykorzystana została pierwsza okazja do lądowania, na orbicie 171.

W czasie gdy wahadłowiec przelatywał nad Europą został wykonany manewr zmiany jego orientacji przestrzenną na właściwą dla deorbtacji, czyli z ogonem skierowanym w kierunku ruchu orbitalnego. O godzinie 13:34 UTC Butch Wilmore aktywował pierwszy system APU. O godzinie 13:41 UTC odpalono silniczki wahadłowca powodujące zejście z orbity. W tym czasie pojazd przelatywał na wysokości 200 mil ponad Oceanem Indyjskim, na zachód od Indonezji. Manewr trwał 2 minuty i 49 sekund. Następnie wahadłowiec przeleciał nad zachodnią Australią. Uruchomione zostały też pozostałe dwie jednostki APU.  Około godzony 14 UTC  wykonany został automatyczny manewr zmiany orientacji przed wejściem w atmosferę. Po jego zakończeniu orbiter posuwał się z częścią przednią skierowaną w stronę ruchu i podniesioną o 40 stopni. O godzinie 14:12 orbiter po raz pierwszy odczuł wypływ atmosfery. Przelatywał wtedy na wysokości 400 000 stóp ponad południowym Pacyfikiem z szybkością 25 machów. W czasie przelotu nad Pacyfikiem orbiter wykonał 4 skręty pozwalające na szybsze wytracenie energii kinetycznej. Potem przeleciał nad półwyspem Jukatan, między Cancun i zachodnim skrajem Kuby i przeciął wybrzeże Meksyku. System nawigacyjny TACAN odebrał sygnał z radiolatarni na Przylądku Canaveral. Następnie wleciał nad Flotdę blisko Naples. Na 7 minut przed lądowaniem wysunięte zostały próbniki powietrza umieszczone w przedniej części pojazdu. Dostarczały one danych na temat szybkości powietrza i wysokości używanych przez system nawigacyjny. O godzinie 14:40 UTC Charlie Hobaugh rozpoczął ręczne sterowanie statkiem. Wykonał 300-stopniwy skręt naprowadzający na pas lądowania. Wahadłowiec następnie wylądował na rozciągającym się z południowego wschodu na północny zachód pasie 33 SLF (Shuttle Landing Facility). Lądowanie (zetknięcie się kół głównych z powierzchnią pasa) zostało odnotowane o godzinie 14:44:23 UTC. Przebiegało perfekcyjnie. Było to już 72 lądowanie promu kosmicznego w KSC.

Scorus

  • Gość
Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #7 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:07 »
PODSUMOWANIE

Misja STS-129, oznaczona w grafiku lotów na ISS jak ULF3 trwała 10 dni, 19 godzin, 16 minut i 13 sekund. Czas lotu kosmicznego Nicole Stott wyniósł 90 dni, 10 godzin, 44 minuty i 46 sekund. Na ISS spędziła ona 87 dni. W czasie lotu wahadłowiec przebył dystans 7 226 126.6 km podczas 171 orbit.  Podczas misji na ISS dostarczono prawie 15 ton sprzętu i zapasów. Na zewnątrz stacji umieszczono 14 dużych części zamiennych, w tym 12 na dwóch nowych paletach zewnętrzach ELC 1 i ELC 2. Była to największa ilość dużych elementów zapasowych dostarczonych podczas jednej misji wahadłowca na stację. Były one istotne dla funkcjonowania stacji po wycofaniu wahadłowców. Ze stacji na Ziemię wahadłowiec zabrał 2 100 funtów nie potrzebnego już wyposażenia i materiałów z eksperymentów. Miedzy innymi na Ziemię wróciła wirówka systemu destylacji moczu (Distillation Assembly) będącego częścią układu oczyszczania wody. Był to juz drugi tego typu element, który uległ awarii na orbicie. Planowane były jego dokładne badania w celu ustalenia przyczyny awarii. Wszystkie zadania podczas misji zostały wykonane bardzo sprawnie i bez przeszkód. Dotyczyło to również wszystkich 3 spacerów kosmicznych, w czasie których wykonano serię zadań dodatkowych.

Polskie Forum Astronautyczne

Odp: STS-129 (opis)
« Odpowiedź #7 dnia: Lipiec 14, 2010, 02:07 »